balans van het calvinisme in zeeland
160
TABEL IV.
Gemiddelde suicide van mannen over het tijdvak 1966-1970 per 100.000
inwoners van de Nederlandse bevolking, verdeeld naar leeftijd en burgerlijke
staat.
moraaltheologie, het orthodoxe Joden
dom en voor de zeer gewetensvolle Hu
manist. Het kan ook niet de bedoeling van
dr. Van Scheyen zijn om te zeggen: laat
de zedelijke normen maar varen.
Welnu, evenmin als men kan zeggen, dat
een hoge huwelijksmoraal de oorzaak is
van echtscheidingen (bij vrije liefde zijn er
immers geen echtscheidingen), evenmin
kan men de Bijbelse normen aansprakelijk
stellen voor het ontstaan van een depres
sie. Janse de Jonge zei dan ook terecht:
,,Het Calvinisme is meer dan ooit in staat
beslag op de mens te leggen, juist door
zijn militante en nuchtere levensbeschou
wing." En: „Zowel Adler als Jung mis
kennen de aard en de macht van het chris
telijk geloof." (Karakterkunde, pag. 236).
Centraal staat immers bij het christelijk
geloof het willen leven van vergeving. En
vergeving is uiteindelijk alleen te vinden bij
een genadig Vader, die ons niet doet naar
onze zonden!
De psychiater dr. J. Venema schreef in
1962 een voor ons onderwerp bijzonder
lezenswaardig artikel over „Depressie,
schuld en zonde". Tegenover de faalangst
stelde hij met nadruk, dat de gelovige niet
moet trachten te verdienen wat God be
loofd heeft te zullen geven en men der
halve afstand heeft te nemen van het
zelf-doen, de eigen prestatie-levering.
Religie en depressie
Zelfs zou in verband met het door dr. Van
Scheyen gereleveerde de vraag gesteld
kunnen worden, in hoeverre de keuze van
een bepaalde religieuze gemeenschap
mede beïnvloed is door een congeniale
(naar de geest verwante) karakterologi
sche pre-dispositie.
We achten dan ook een statistiek naar re
ligieuze gezindheid, hoe interessant op
zichzelf ook, een „hakken met de botte
bijl". Er zijn zoveel andere factoren die
dan buiten beschouwing worden gelaten,
dat hier ons inziens alleen van vage indica
ties kan worden gesproken.
Onder dit voorbehoud maken we hier mel
ding van de mening van C. W. G. Jasper-
se (Intermediair, 4 oktober 1974):
,,De voornaamste invloed op de regionale
verschillen heeft de factor godsdienst, ge
volgd door de factor leeftijd. Zeeland
heeft een relatief hoog suïcidecijfer, doch
een sterk verouderde bevolking0. Het
