vraagtekens op dun ijs
22
Middelburg om in organisaties en bestu
ren te willen gaan zitten, en als dat zo is:
moet de oorzaak daarvan dan wor
den gezocht in de omstandigheden dat
men zich a/s puntje bij paaltje komt toch
niet zo buitengewoon sterk Zeeuws
voelt? Of is Middelburg te ver - geogra
fisch en/of mentaal? Of is inderdaad het
centralistische denken in Middelburg zo
sterk dat mensen van bijv. Schouwen-
Duiveland daar minder kansen zouden
krijgen om in besturen etc. door te drin
gen.? Gesteld dan dat ze zouden willen?
Die vragen stél ik alleen maar. Het zou,
denk ik, goed zijn wanneer Zeeuwen zelf
zich over die vragen zouden buigen, het
kan een interessant beeld gaan opleveren
van de structuur van de provincie.
Van de ongeveer 325.000 inwoners van
Zeeland wonen er krap 26.000 op
Schouwen-Duive/and. Dat is 8%.
Wie de onontbeerlijke Provinciale Alma
nak voor Zeeland, 1975-1976, ter hand
neemt en tot enig noest tel- en rekenwerk
bereid is, komt tot een aantal nu en dan
toch wel opmerkelijke gegevens.
Van de zes leden van het college van ge
deputeerde staten komt er één van
Schouwen-Duive/and. Niets aan de hand
dus. Van de 47 leden van Provinciale Sta
ten zijn er vier afkomstig van
Schouwen-Duive/and. Dat houdt niet
over, maar werkelijk onder de maat van
de getalsverhouding is het niet. Nu direct,
omdat het beter past, dan maar o ver-
zwaaien naar de oppervlakte-verhouding,
lijkt niet eerlijk.
Maar nu pak ik een paar provinciale orga
nisaties bij de kop, en dan komt er toch
hier en daar wel een wat ander beeld uit
de bus.
De Zeeuwse Waterschapsbond telt der
tien leden in zijn bestuur. Twee hunner
komen van Schouwen-Duive/and.
De Zeeuwse Sportraad heeft een bestuur
van tien leden. Er is er maar één bij van
Schouwen-Duiveland.
De Almanak meldt dat de Zeeuwse Vrou
wenraad een bestuur van vier dames
heeft; drie van Walcheren en een van
Zuid-Beveland.
Het bestuur van de Zeeuwse Jeugdraad
telt zeven dames en heren. Niet één
woont er op Schouwen-Duiveland. En
van dezeven adviseurs van die raad maar
ééntje.
Het centraal bestuur van de Zeeuwse
Volksuniversiteit telt vier leden en twee
vacatures; van die vier zit er niet één op
Schouwen-Duiveland.
De zeven leden van de afdeling Zeeland
van de Europese beweging in Nederland
wonen allen buiten Schouwen-
Duiveland.
Het bestuur van de Kamer van Koophan
del en Fabrieken voor Midden- en
Noord-Zeeland telt acht leden. Nul van
Schouwen-Duiveland.
Van de Zeeuwse Culturele Raad, die veer
tien leden telt, komen er drie van
Schouwen-Duiveland.
Vijftien leden telt het bestuur van de Pro
vinciale Zeeuwse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer; twee ervan ko
men van Schouwen-Duiveland.
Dit is het resultaat van een uurtje gras
duinen in de Provinciale Almanak. Ik ver
klaar plechtiglijk dat ik niet heb geselec
teerd maar doodgewoon geprikt heb on
der de belangrijkste provinciale organisa
ties.
Maar die cijfers kunnen niet tot enige
conclusie leiden - gewoon bij gebrek aan
kennis van achtergronden.
Misschien heeft het allemaal niets te ma
ken met de meerdere of mindere mate
waarin 'men' op Schouwen-Duiveland
zich én Zeeuws én bij Zeeland betrokken
zou gevoelen. Misschien is het allemaal
gebaseerd op de zuiver praktische over
weging, gecombineerd met de over het
algemeen nogal kleinschalige opvatting
over afstanden die een Zeeuws kenmerk
is (terug te voeren tot het insulaire tijd
perk waarin het overbruggen van afstan
den inderdaad zeer veel tijd kostte) dat je
maar beter zo veel mogelijk bestuurderen
van zo veel mogelijk verenigingen en or
ganisaties en instellingen in een zo klein
mogelijke kring rondom het bestuurlijke
centrum der provincie kunt hebben.
Misschien is het iets van dit alles en nog
veel meer: het zou inderdaad denkbaar
kunnen zijn dat veel Schouwen-
Duivelanders mentaal wel degelijk
Zeeuws zijn en Zeeuws voelen, maar er
desondanks helemaal geen been in zien
zich gaandeweg sterker op de Rotter
damse regio te oriënteren. (Waarbij het
merkwaardig is dat de contacten en, voor
zo ver ik dat in de praktijk heb kunnen
ervaren, de affiniteiten, tussen de men
sen van Schouwen-Duiveland en de
mensen van Goeree-Overflakkee, hele
maal ultra-minimaal zijn. En daar helpen
betere verbindingen niet eens aan
Voordat de Brouwersdam werd aange
legd kwam des zomers nu en dan de
Harmonie van Ouddorp concerteren op
het dorpsplein van Renesse. Het gezel
schap voer dan met de boot naar Scha-
rendijke. Het heeft me altijd gefrappeerd
dat de Ouddorpers door de Renessena-
ren, die toch waarachtig al heel lang niet
meer in een isolement leven, werden be
keken met een mengeling van argwaan
en ironie. Nu de Brouwersdam er ligt en
de afstand desnoods te voet te overbrug
gen zou zijn voor een flinke tippelaar, is
zelfs dat contact er niet meer....)
Misschien zijn er wel redenen en oorza
ken die ik, een maar aangespoelde op
Schouwen-Duiveland, een allochtoon, en
dan nog eentje die niet graag zou doen
wat blijkens De Kok, gelijk boven aange
haald, sommigen van die aangespoelden
dan doen of pogen te doen, totaal niet kan
waarnemen, navoelen, begrijpen. Wantik
word niet gehinderd door kennis van ach
tergronden en historische samenhangen.
Daarom heb ik hier alleen maar opge
schreven wat ik kon zien, tellen, noteren
na gesprekken, lezen, opmerken aan ge
dragingen.
Geen conclusie.
En heeft dat nou eigenlijk énige zin Is het
niet een bar en boos kleinschalig geprie
gel?
Nu ja, ten dele zeker.
Aan de andere kant: ik zat nog met die
opmerking van Verburg: „Nu je al zo'n
tijd in Zeeland woont..." en de vraag die
daarna bij me oprees: Woon ik eigenlijk
wel in Zeeland?"
Het antwoord is natuurlijk: „Ja.Maar ik
geloof dat ik een beetje heb kunnen aan
tonen dat het antwoord toch voor veel
autochtonen minder overtuigend, minder
onbekommerd 'ja' is dan algemeen
pleegt te worden aangenomen.
Oorzaken opsporen is moeilijker en eist
meer feitenmateriaal, achtergrondstudie
en meer discussie dan een paar conclu
sies trekken. Ik hoop dat dit stuk maar een
eerste aanzet is. En dat anderen zich erin
willen gaan verdiepen.
