kijken om te leren zien
38
ieder die kijken kan, kan ook werkelijk
zien. Misschien gaan de klassieken te ver
als zij beweren dat het zien boven het zeg
gen gaat. Als wij door tentoonstellingen
van kijken tot zien gekomen zijn, is het
doel bereikt.
Verantwoording
In de rij van wereldtentoonstellingen was die van
Parijs in 1900 de zeventiende, die van 1867 de vier
de. Over de Hollandse afdeling op de eerste in
Londen schaamde Gerrit van de Linde (De School
meester) zich diep: ,,Het Hollandsch departement
is beroerd, de vriesche turfboeren, die de tentoon
stelling bezoeken, komen allen met zwarte voiles of
sluiers, die zij, uit schaamte zegt men, over
hun aangezicht halen, zoodra zij de Vaderlandsche
afdeeling naderen, en de vuile Hollandsche vlag,
die er boven hangt, ziet er net uit als of zij vijf jaren
lang voor dwijl in een keezenfamilie had gediend."
(De Revisor III/1, februari 1976, pag. 51)
De opgesomde, te Middelburg gehouden, tentoon
stellingen zijn allerminst volledig. Onder andere zijn
niet vermeld de landbouwtentoonstellingen. De ge
noemde tentoonstellingen volgen hier op een rijtje:
1870 Tentoonstelling van Zeeuwsche Oud- en
Merkwaardigheden. Zeeuwsch Genoot
schap. Catalogus 2e druk 1870.
1881 Tentoonstelling van kunst en nijverheid. Uit
het volk - Voor het volk. Catalogus.
1884 Tentoonstelling van Gastoestellen. Catalo
gus.
1889 Tentoonstelling van kunst en nijverheid. Uit
het volk - Voor het volk. Catalogus.
1891 Tentoonstelling van Oud Porselein en Aarde
werk in bibliotheekzaal Zeeuwsch Genoot
schap.
1894 Tentoonstelling van Prentkunst. Kunstmu
seum. Catalogus.
1895 Tentoonstelling van Affiches. Kunstmuseum.
Catalogus maart.
1895 Tentoonstelling van Affiches. Kunstmuseum.
Catalogus december.
1898 Tentoonstelling kortweg Zeeuwsche Oranje
tentoonstelling genoemd. Catalogus.
1903 Tentoonstelling van Poppen. Gedrukte lijst.
1904 Tentoonstelling van oude koperwerken. Ver.
eniging Vreemdelingenverkeér Walcheren.
Catalogus.
1904 Tentoonstelling van bindwerk (boekbanden).
Vereniging ,,Voor de Kunst".
1906 Tentoonstelling van oud goud en zilverwerk.
Vereniging ,,Voor de Kunst". Catalogus.
1909 Tentoonstelling van Antieke Meubelen. Ver
eniging „Voor de Kunst". Catalogus.
1913 Tentoonstelling van Zeeuwsche Kleeder
drachten enz, Catalogus.
De catalogi zijn aanwezig in de Provinciale Biblio
theek van Zeeland.
Rest mij de aangename taak de heer en mevrouw
Van der Feen te Domburg te bedanken voor hun
steeds gewaardeerde opmerkingen, A. M. Dumon
Tak, wiens artikel in dit tijdschrift 1970, pag. 37 e.v.
van veel belang was en J. de Bree voor zijn belang
stelling. De werken van Ernest Maindron, Les Af
fiches lllustrées, 1886-1895, Paris, 1896, en
M. Bauwens e.a., Les Affiches Etrangères illu-
strées. Paris, 1897 en niet te vergeten Jan Romein,
Op het breukvlak van twee eeuwen (2 delen, 1967)
verschaften verschillende gegevens. Titel en cita
ten aan het slot dank ik „gewoon" aan een citaten
boek. (Margadant: Twintigduizend citaten). Het ci
taat over de Floralia te Goes is ontleend aan de in
ventaris van H. Uil van het archief der Vereeniging
tot het regelen en bevorderen van volksvermaken
1867-1897 aldaar. De foto's dank'ik Wim Helm te
Middelburg.
