Mededelingen van het
Koninklijk Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen redactie: mr. C. Kannegieter
MEDEDELINGEN VAN DE
JURIDISCHE WERKGROEP
VERSLAG VAN EEN LEZING
GEHOUDEN DOOR PROF. Mr. W. DUK
Rechtsvinding betekent niet dat men op
zoek is naar recht, maar dat men creatief
bezig is na te gaan en vast te stellen wat rech
tens is in een geschil." Tot deze uitspraak
kwam prof. mr. W. Duk, hoogleraar aan de
G.U. te Amsterdam in een voordracht voor de
juridische kring van het Zeeuwsch Genoot
schap op 5 oktober 1976.
Prof. Duk ging in zijn beschouwing over
.Rechtsvinding in het bestuursrecht" nader
in op een drietal typen van rechtsvinding. Hij
onderscheidde in het voetspoor van G. J.
Wiarda de gebonden rechtsvinding, dit is de
strikte uitleg van de wet die de beslissing dic
teert, voorts de rechtsvinding die gebaseerd is
op analogie en rechtsverfijning en tenslotte
rechtsvinding buiten de wet om, de zoge
noemde vrije rechtsvinding.
Deze typen hebben een globale relatie met een
drietal stromingen in de rechtsfilosofie: de po
sitivisten, de funktionalisten en de zogenoem
de legal realists".
Volgens spreker gaat het in wezen om de visie
wat rechts is in een samenleving. De positi
visten stellen de rechtvaardigheid van een
rechtsregel terzijde, omdat hiermee een sub
jectief element wordt ingebracht. De funktio
nalisten stellen vooral het criterium van de
doelgerichtheid voorop.
Prof. Duk onderkende bij de Nederlandse
rechter een sterke geneigdheid om zijn beslis
sing te presenteren als uitleg van de wet, zelfs
al is de geforceerdheid van een beroep op de
wet duidelijk. De onafhankelijkheid van de
rechter maakt hem huiverig ten opzichte van
politiek geladen geschillen; zo lang mogelijk
biedt hij weerstand om zich hiermee in te
laten.
In het bestuursrecht, dat het in ons land
zonder codificatie moet stellen, wordt het
probleem van de rechtsvinding vooral be
heerst door de positie van de overheid. Ener
zijds heeft de overheid de funktie het alge
meen belang te dienen en anderzijds vormt de
overheid een macht van betekenis in de sa
menleving. Dit heeft zijn weerslag op de bena
dering door de rechter; enerzijds staat hij hui
verig ten opzichte van inmenging in het beleid
en anderzijds legt hij strikte maatstaven aan
omdat de tegenpartij de burger in een
mindere positie verkeert. Aan de hand van
uitspraken wist de spreker zijn betoog duide
lijk te ondersteunen.
Hierbij maakte prof. Duk ook de aantekening
dat de rechter in ons land slechts zelden een
wending in de jurisprudentie aangeeft of mo
tiveert.
Bij de discussie over de inleiding kwamen nog
de gebondenheid aan de ambtseed en het ge
bruik van privaatrechtelijke rechtsvormen
door de overheid ter sprake.
In deze vergadering, die onder leiding stond
van de heer mr. A. Veenhoven, werd tot be
stuurslid van de werkgroep benoemd de heer
mr. C. H. Brinkman in plaats van mr. H.
Bruin. Als leden van de kascommissie werden
gekozen mr. Van Wouwe en mr. Van Megge-
len.
Op 13 januari 1977 zal mr. Ch. J. Enschedé
spreken over ,,De straftoemeting".
Men kan zich als lid voor deze werkgroep aan
melden bij de secretaris-penningmeester jhr.
dr. G. J. Sandberg, Churchill-laan 2, Middel
burg. telefoon 01180-14090. De contributie
bedraagt tenminste ƒ6,— per kalenderjaar
over te maken op postgiro 3030652 ten name
van penningmeester juridische werkgroep
Zeeland te Middelburg.
MEDEDELINGEN VAN DE
WERKGROEP HISTORIE EN
ARCHEOLOGIE
Project Huisnamen, Huiseigenaren en
Documentatie betreffende huizen
te Middelburg
Het bestuur van de werkgroep heeft in haar
vergadering van 6 april jl. besloten een pro
ject ter hand te nemen zoals reeds in veel
andere steden van ons land is opgezet, name
lijk een onderzoek naar huisnamen, huiseige
naren en documentatie van historische huizen
te Middelburg. De keuze is hierbij op Middel
burg gevallen omdat het archief van deze stad
in de tweede wereldoorlog vernietigd is en
daarom als geen andere plaats een systema
tische bewerking van het nog overgebleven
bronnenmateriaal ten volle waard is. Boven
dien wordt in Middelburg zeer veel gerestau
reerd en bij iedere restauratie gaan tal van
interessante gegevens verloren, met name bij
wat men zou kunnen noemen sloop-
restauraties, waarbij een pand eerst geheel
wordt gesloopt en daarna weer in oude trant
opgebouwd. Vooral de combinatie van over
zicht van huiseigenaren met documentatie
van de gebouwen kan meer inzicht in de
bouwgeschiedenis verschaffen.
De werkzaamheden voor dit project zullen van
zeer uiteenlopende aard zijn: van het bewer
ken van de 17e-eeuwse transportregisters en
belastingcohieren tot het uittekenen en foto
graferen van bijzondere interieurs. Het nut
van een dergelijk project spreekt haast voor
zichzelf: het gaat niet alleen om het comple
teren van de lijst van huisnamen van Fokker
en om het registreren van huiseigenaren in het
verleden, maar ook om het vastleggen van ge
gevens inzake woonvormen, woonomstandig
heden en decoratie. De verzamelde gegevens
zullen niet alleen van wetenschappelijk (histo
risch en kunsthistorisch) belang zijn ook bij
restauratiewerkzaamheden kan deze docu
mentatie bijzonder nuttig zijn.
De werkgroep heeft de gemeentelijke archivist
van Middelburg, de heer P. W. Sijnke, bereid
gevonden als coördinator van het project op te
treden.
Voor de documentatie van nog bestaande
huizen zijn vooral medewerkers met interesse
in de geschiedenis van de bouwkunst gewenst.
Het gaat hierbij vooral om gegevens betref
fende de bestaande en vroegere indeling,
waardevolle interieuronderdelen, bijzondere
constructies en dergelijke. Ook de medewer
king van tekenaars en fotografen wordt bij
zonder op prijs gesteld.
Wanneer zich voldoende deelnemers hebben
gemeld kan tot een werkplan en taakverdeling
worden overgegaan, waarbij het de bedoeling
is dat eerst de meest urgente gevallen, dat wil
zeggen huizen die binnenkort gerestaureerd of
gesloopt zullen worden, aan bod zullen ko
men.
Wanneer u over voldoende vrije tijd beschikt
en u bent geïnteresseerd in het project of een
der onderdelen daarvan kunt u zich als mede
werker opgeven bij: de heer P. W. Sijnke, p/a
Oud-Archief gemeente Middelburg, Lange
Noordstraat 1Middelburg.
De werkgroep hoopt op veler medewerking.
