jan jacob lodewijk luti en de waalse gemeente te middelburg
13
ten deel gevallen zich te verloven met me
juffrouw A.-P. van Capelle. Het huwelijk
werd 30 juli in Groningen voltrokken. In
Middelburg vestigde het echtpaar zich op
de Dam Zz G 52 b). Uit het huwelijk wer
den twee kinderen geboren, een zoon en
een dochtertje, dat hen reeds zeer jong
ontviel.
De perfecte kennis, die Luti van de kerke
lijke wetten bezat, leidde er toe, dat hij
in 1875 aangewezen werd om zijn plaatse
lijke collega Gerlach die verscheidene
jaren de Commissie tot de zaken der waal
se kerken in Nederland in de synode van
de nederlandse hervormde kerk vertegen
woordigd had op te volgen. Het was in
die moeilijke jaren voor de hervormde kerk
geen sinecure synodelid te zijn.
Wie zijn grote staat van dienst voor de
waalse kerken en de nederlandse her
vormde kerk in haar geheel beziet, komt
onder de indruk van het werk dat hij in zijn
leven verzet heeft. Hij moet om dit alles
naast een plaatselijke gemeente te heb
ben kunnen volbrengen, niet alleen een
hard en stug, maar ook een systematisch
werker geweest zijn.
In één van de volgende synodes werd Luti
in de Algemene synodecommissie geko
zen CK
Regelmatig kwam in de jaren 1878/79 zijn
naam voor in de commissie van rappor
teurs, die de agendapunten voor de syno
devergaderingen voorbereidden en aldaar
ter bespreking inleidden; onder meer over
invoering van nieuwe of wijziging van
oude reglementen d).
De synode van 1878 nam een, ongetwij
feld zeer ingrijpende, wijziging in de aan-
nemingsvragen voor nieuwe lidmaten
aan. Rond de jaarwisseling ontstond, hoe
wel de invoering bepaald was op 1 januari
1880, in verschillende hervormde gemeen
ten nogal wat deining. Men meende dat
het presbyteriale beginsel van de kerk
hierdoor werd aangetast.
De synode van 1879 koos Luti tot haar
vice-praeses. In de vergaderingen werd
onder meer een tussenvoeging in de be
vestigingsvragen behandeld en aangeno
men, eveneens ingaande 1880. Nu laaide
de strijd in de kerkeraden van de grote
hervormde gemeenten fel op, o.a. te Mid
delburg, waar de, bij de vrijzinnige predi
kanten gekozen ouderlingen, verklaarden
hun aanwijzing wel te aanvaarden, maar
op de aannemingsavond weg te zullen
blijven e).
Medio maart raakte de toestand in de ne
derlandse hervormde kerk zo gespannen,
dat de Synodus contracta besloot in ver
band met de verwikkelingen de Algemene
synode, overeenkomstig artikel 54 van het
Algemeen reglement tegen 14 april in bui
tengewone zitting samen te roepen^.
In de synode van 1880 werd Luti met 9 van
de 17 uitgebrachte stemmen, waaronder
drie blanco, tot praeses gekozen. Twee
synodeleden hadden tijdens de stemming
de vergadering verlaten.
Ook de synode van 1881 koos hem tot
haar voorzitter, nu echter met alle 17 uit
gebrachte stemmen. Wederom waren 2
leden tijdens de stemming afwezig. De
grote verandering in stemverhouding mag
niet worden toegeschreven aan een ver
anderde samenstelling van de synode,
maar aan de wijze waarop Luti in 1880 het
hoogste college van de nederlandse her
vormde kerk had geleid. Zijn persoonlijk
heid kenmerkte zich als dé juiste man op
dé juiste plaats.
Niemand schetste dit beter dan prof. Bon-
neval Faure ruim 20 jaar later in zijn con-
Gevel Waalse Kerk begm deze eeuw (links van H B S
