3 jan jacob lodewijk luti en de waalse gemeente te middelburg
17
Het moderamen ervan behartigde de
zaken van de kerk gedurende het gehele
jaar en bracht zowel in de Algemene
synodale commissie, als in de jaarlijkse
synode-vergadering verslag uit van haar
werkzaamheden,
d) Rond de tachtigerjaren werden in achter
eenvolgende synodes verschillende
reglementswijzigingen of nieuwe regle
mentsartikelen in behandeling genomen,
onder andere:
1e In 1878 een nieuw Reglement op de
kerspelvorming, inhoudende vrij ge
compliceerde, maar wel ingenieuse
regels betreffende de bevoegdheden
en rechten van de minderheden,
waardoor deze - zowel in grote -
als in kleinere nederlandse hervorm
de gemeenten - tot haar recht kon
den komen. Werd in de synode aan
genomen.
In de laatste in Art. 62 van het
Algemeen reglement bij wijziging
van de reglementen der nederlandse
hervormde kerk voorgeschreven
stemming, n.l. de hoofdelijke uit
spraak van de leden van de Provin
ciale kerkvergadering verworpen.
2e Eveneens in 1878 wijziging van Art.
38 Reglement op het godsdienst
onderwijs, regelende de aanneming
van nieuwe lidmaten. Invoering werd
bepaald op 1 januari 1880. Door de
synode aangenomen. De stemming
volgens Art. 62 liet een 2/3 meerder
heid zien.
In 1879 werd dit artikel nogmaals
gewijzigd.
3e In 1879 werd in Art. 39 van het
onder 2 genoemde reglement de
zinsnede „Althans wat betreft den
geest en de hoofdzaak van de daarin
vervatte belijdenis, verklaring en
belofte", tussengevoegd. Dit ge-
geschiedde in de synode met 10
tegen 9 stemmen. Een krappe meer
derheid.
Bovendien was het een dubbeltje op
z'n kant. De primus afgevaardigde
voor Gelderland, behorende tot de
orthodoxe richting, was door ernsti
ge ziekte gedurende geruime tijd
verhinderd desynode-vergaderingen
bij te wonen en werd vervangen
door zijn, tot de moderne richting
behorende secundus.
Ook de stemming volgens Art. 62
van het Algemeen reglement viel
ten gunste van deze wijziging uit,
zodat de nieuwe artikelen 38 en 39
van het Reglement op het godsdienst
onderwijs op 1 januari 1880 van
kracht werden.
4e In 1 881 had een wijziging plaats van
Art. 27 van het Reglement op het
examen, voor zover betreft de ver
klaring en belofte door proponenten
bij de bevestiging af te leggen.
Door alle instanties aangenomen.
e) Het was voor mij verleidelijk op deze
grote moeilijkheden, waarmeedesynodes
van 1879 en 1880 te kampen kregen,
dieper in te gaan. Hiervan is bij nader
inzien afgestapt, omdat:
1e deze alleen in de nederduitse her
vormde gemeenten plaats hadden;
2e het een te grote onderbreking zou
worden van de korte levensbeschrij
ving van J. J. L. Luti, waardoor deze
minder overzichtelijk zou worden.
f) Dit zijn nog de in 1 879 gekozen synode
leden.
g) In de vacature Luti werd niet meer voor
zien. De buitengewone 2e predikants
plaats werd opgeheven.
h) Hier is de officiële tekst, zoals deze in
het verslag van de Réunion van 1897
geschreven staat, in het Frans overge
nomen.
i) De Commissie tot de zaken der waalse
kerken in Nederland bestond uit vijf
predikanten en drie ouderlingen of oud
ouderlingen.
j) Tekst niet bekend.
k) Deze toestemming was volgens de toen
geldende onderwijswetten verplicht.
I) Overgenomen uit de personalia Nelson
Itié.
Literatuurverantwoording
Ie C.-G. Chavannes. In memoriam J. J. L.
Luti.
[Archief Nederlandse hervormde kerk].
(Fotokopie in eigen bezit).
2e Controle op en aanvulling van jaartallen
door Archivaris Nederlandse hervormde
kerk.
3e Personalia J. J. L. Luti en P. Ne/son itié.
[Archief Nederlandse hervormde kerk].
4e Reglementen der Nederlandsche her
vormde kerk; uitg. 1922.
Geredigeerd door president Dr. G. J.
Weyland en secretaris L. W. Bakhuizen
van den Brink van de synode.
Samenstellers hebbenin overeenstem
ming met vroegere uitgaven, de daarin
opgenomen aanwijzingen uit de Han
delingen der Algemene synode, ook die
rond de tachtigerjaren, overgenomen,
(in eigen bezit).
5e De Middelburgsche Courant.
Kerknieuws uit de jaargangen 1859/
18601878 t/m 1883, 1890 en 1894
in het geheel, december 1901 en januari
1902.
[Documentatiecentrum Zeeuws delta
gebied; Provinciale Bibliotheek van
Zeeland].
6e Zeeuwsch jaarboekje en Adresboek van
Middelburg. Diverse jaargangen.
[Documentatiecentrum Zeeuws delta
gebied; Provinciale Bibliotheek van Zee
land].
7e Nouveauw Testament; resp. in de bijbel
vertalingen van 1823 en 1890.
[Documentatiecentrum Zeeuws delta
gebied; Provinciale Bibliotheek van
Zeeland],
8e Dr. F. P. J. Sibmacher Zijnen. Verzet
des kerkeraads in zake aanneming van
lidmaten; 1880.
[Documentatiecentrum Zeeuws delta
gebied; Provinciale Bibliotheek van Zee
land].
9e Van'A Iphen 's Nieuw kerkelijk handboek;
1941-1942.
[Archief Nederlandse hervormde kerk].
Hier rest mij nog een persoonlijk woord
van zeer hartelijke dank èn aan de heren
dr. J. P. van Dooren en zijn assistent R. J.
Veenhoven voor de grote aan mij verleen
de medewerking èn aan allen in de Provin
ciale Bibliotheek van Zeeland, waar mij
vele, ja zeer vele dagen in de studiezalen A
en C en in de kantine zo'n vriendelijke
gastvrijheid is verleend. Bovendien voor
de behulpzaamheid. Het was daar steeds:
U vraagt maar, en wij zorgen er voor, dat
het er komt."
Zonder de hulp van beiden zou het mij on
mogelijk geweest zijn een gedocumen
teerde korte levensbeschrijving van Luti
en enkele gegevens over de waalse ge
meente samen te stellen.
