morfologie van de rolsteen
4
Hoeveelheden
De hoeveelheden rolsteen op de bodem
van de zeeën zijn niet gering. In onze om
geving bevinden zich in de Noordzee
grote afzettingen van keien en grind en
ook het Engels Kanaal, eens de landver
binding tussen Engeland en Frankrijk, her
bergt zeer veel uitgespoeld materiaal, dat
voor een deel weer op de stranden wordt
afgezet. Transport van het land naar die
per water komt trouwens ook voor, even
als verplaatsing van stenen langs de kus
ten; in genoemd kanaal vooral in de rich
ting west-oost en langs de oostkust van
Engeland en Schotland van noord naar
zuid.
Hindernissen in de vorm van landtongen,
kapen, neuzen of hoofden vormen daarbij
geen onoverkomelijk bezwaar.
De verplaatsing en dus het rollen van de
stenen op het strand kent een bepaalde
wetmatigheid; een gevolg van het feit dat
de golven het strand meestal onder een
bepaalde hoek naderen. De bewegingen
van het water hebben ook een sorterend
effect en zo vinden we op het reguliere
steenstrand steeds de indeling groot, mid
del en klein, waarbij de onderste en klein
ste stenen aan de grootste waterbewe
ging zijn blootgesteld en de grootste bo
ven de brandingszone liggen. Bij zware
stormen kan zo'n situatie zich uiteraard
wijzigen.
Bij het beroemde steenstrand Chesil
Beach, aan de Engelse zuidkust, 28 km
lang, tientallen meters breed, meters dik
en ooit beschreven als ,,the most exten
sive and most extraordinary accumulation
of shingle in the world" neemt de grootte
van de stenen ook van west naar oost toe.
Negentiende van de letterlijk ontelbare
rolstenen ter plaatse bestaat uit (fossiele)
vuursteen, vermoedelijk afkomstig van
geweldige, door de zee afgebroken kalk
formaties waarvan de nog aanwezige krijt-
klifkusten (tussen Seaton en Sidmouth)
het restant vormen. De rest van de peb
bles, die tesamen een landrug vormen
tussen het vasteland en het voormalige
eiland Portland is kalksteen en chert (een
variant van vuursteen), jaspis vanuit het
Door stromend water afgeronde blokken River Dart, Devon).
