omdat zij waren van joodse stam 43 adres te deponeren. En onder punt 11 lazen degenen die nog steeds droge ogen hadden: Reiskosten en de kosten van Uw onderbrenging en verblijf te Amster dam zijn voor Uw eigen rekening. Op 17 januari 1942 was met de concen tratie van Joodse Nederlanders in drie Joodse wijken te Amsterdam een begin gemaakt. Het eerst werd de „evacuatie" in Zaandam ter hand genomen, daarna volgden de gemeenten Utrecht, Zand- voort, Delfzijl. Toen kwam Zeeland aan de beurt. In welke gemoedsstemming hebben de mensen het bericht van de Joodse Raad ontvangen? Wat vertelden de ouders aan hun kinderen, welke gesprekken voerden zij met hun opgroeiende zoons en doch ters? Zochten man en vrouw elkaar op te beuren of stort een mens in dergelijke om standigheden in zijn eigen ellende? Of leefde nog altijd de hoop dat het wel zou meevallen, dat het bij een transport naar Amsterdam zou blijven? In Zeeland sprong geen der aangeschrevenen in het water, opende geen van hen 's avonds laat de gaskraan. Velen troffen practische maatregelen: zij brachten heimelijk wat linnen en huisraad onder dak bij niet- Joodse vrienden, overhandigden hun geld en vroegen het in gedeelten naar Amster dam over te maken. In sommige gezinnen te Middelburg rezen vragen waarop de instructie van de Jood se Raad het antwoord schuldig bleef; men stelde ze daarom in te goed vertrouwen aan de gemeentepolitie. Deze nam geen risico, zocht telefonisch contact met de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung het centraal bureau voor Joodse emi gratie in Amsterdam en legde een van de afdelingshoofden de vragen voor. Vraag: Wat dient te gebeuren met een Joodse vrouw die getrouwd is met een „arische" "man? Antwoord: Zij mag blijven. Vraag: Hetzelfde geldt dan zeker ook voor de „arische" vrouw die met een Jood ge huwd is? Antwoord: Nee, indien het hoofd van het gezin Jood is moet het hele gezin ver trekken. De vrouw kan evenwel een ver zoek om echtscheiding indienen. Als ze daar terstond toe over gaat en er mede- Doorgangsstation Westerbork: de „hoofdweg" bij de grote barakken.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 1977 | | pagina 11