omdat zij waren van joodse stam
36
leefden op de rand van de armoede; zij
werden ondersteund door Bikkoer Gou-
Hem, een vereniging die attenties bereidde
aan Joodse zieken, maar tevens levens
middelen en brandstof liet bezorgen bij
Joodse behoeftigen. De meest vóórko
mende, althans meest gehoorde familie
namen, voor de Middelburgers vertrouwd
als Janse en Pieterse: Alberg, Boasson,
Cohen, Frank, De Groot, Jacobson, Je-
saijes, Leijdesdorff, Polak, Prins, Van Os,
Weijl, Van Wittene, Zwartverver.
Het Joodse deel aan het zielental in Vlis-
singen, Zierikzee en Goes was veel kleiner
dan dat in de provinciale hoofdstad. Het
komt mij voor dat in de Joodse kring te
Vlissingen evenals bij andere bevol
kingsgroepen aldaar ook meer migratie
optrad dan in Middelburg. Tot de ge
vestigde burgers in Vlissingen behoorden
verschillende leden van de Joodse familie
Van Raalte, allen nakomelingen van Jo
seph van Raalte, die van 1875 tot 1919
directeur was van de Koninklijke Maat
schappij ,,De Schelde". Een Van Raalte
werd directeur van de (gemeentelijke)
Duinwaterleiding, een tweede vond zijn
bestaan in het bankwezen, een derde in
de handel. Joodse middenstanders dre
ven te Vlissingen een bloeiende meubel
zaak, een manufacturenhandel, een juwe
lierswinkel, een handel in lompen en me
talen. Familienamen: Barkelau, Bouman,
Cracau, Hiegentlich, Van Raalte, Wit-
stein, Wolf. Pas laat in de negentiende
eeuw stichtten de Joodse Vlissingers een
synagoge, gevestigd in de Gravestraat.
Tot in de tweede wereldoorlog kwam de
kille de Joodse gemeente hier sa
men.
De Joodse bevolking van Zierikzee richtte
in 1825 een synagoge in. De Twentse
en Joodse industriëlen Salomonson
vestigden in het Schouwse stadje een
calicotweverij, die Joods personeel mee
bracht en aantrok. Langer dan de weverij
hield de Joodse vestiging stand; de Zierik-
zeese sjoel onderging in 1888 nog een uit
breiding. In de volgende decennia viel er
echter terugloop te constateren. Steeds
moeilijker werd het de minjam de ver
eniging van tien kerkelijk-meerderjarige
mannen, gerechtigd tot een gezamenlijke
godsdienstoefening bijeen te krijgen.
Na 1920 gelukte het niet meer, de syna
goge had uitgediend.
Goes heeft weinig aantrekkingskracht op
het Joodse volksdeel uitgeoefend. Gedu
rende een lange periode van de 19e en in
het eerste decennium van de 20e eeuw
werden er nu en dan kerkdiensten voor de
kleine schare georganiseerd, na 1910 niet
meer.
Cohen
Cohen-Wijnborg
Cohan
Cohan
Lijst ren to Middelburg woonachtig* Ieraslieten won Nader*
londeoho Rationaliteit.
Voornamen Go boorteplaata Datua wan goboort
Maurits Joseph Middelburg 9 Dsosmber 1876
Uaurita Joseph
Loulao
Sva Louiso
Joseph Isidore
Louis
Leijdesdorff Louis
XaOijdoodorfr*Tan Oo filfca Louis 00
Uronk Slieabeth
Couzijn
Couzijn
Coualjn
Coualjn
Frank
Jesaljss
Jesaijes
Jooaljoo
do vintor
Slioabeth
Aaron
Jan Joooph
Honrlous
Sether
Mietje
Jooaljoo
Uaurlts
Svalina Adrians
Zaak Simon
do Winter-Ksrkman Maria Janejo
do Vintor Grietje
Jaeobson Karei Lavien
Robbert Karei
Kar la Annio
Anno Harie
Middelburg
Middelburg
Wane kar
Middelburg
Middelburg
Middelburg
Middelburg
Middslburg
Middelburg
Middelburg
Middslburg
Middelburg
Middelburg
Rotterdaa
Rotterdam
Rotterdam
Middelburg
Middslburg
Middslburg
Middelburg
Anderlecht I
Zutphen
0 December 1876
14 Februari 10C3-
ia April IS22
2 Juni 1920
26 Mol 1879
7 Februari 1976
10 Januari 1898
23 Juli 1931
29 Juli 1932
23 Augustus 1933
8 October 1934
27 April 1894
17 Augustus 190}
27 Juni 1901
23 Februari 193P
2 Februari 19CC
28 December 1°~9
3 Ootobsr 1929
26 April 18S0
9 Maart 1RC2
12 Juli 1924
7 April 1927
1 26 Augustus 1929 j
'3 Januari 1903 I
3 Januari 19iS
23 October 1911
24 Maart 1914
Adres te Middsl
burg
Vlasmarkt 19 i j
tia3. j-i-kt 19
VlE3Jiarkt 19
Vlazmarkt 19
SoiiuAteraliofstraat 3
idem
ihuwd
Llindanhoek 2
,^yLuwd
idem
ongehuwd
idem
onj9hu*d
idem
idem
e 1 - hawd
idem
f.Dbujfd
Gort at raat 44
gehuwd
Gortstraat 44
i*d
Gcrtatraat 44
gehml
Cortstraat 63
'ï-.i ïi\
Goetstraat 53
ogenur/d
Gortajraat 63
j Lon-e Delft 123
j Langs Delffe 123
Lar..a Delft 123
Lange Delft 123
1 Lnr-ze Eolft 123
Taaneer in Middslburg Tan waar-Land of plaats
gekomen
Altijd in Middelburg gewoond
14 Mei 1918 Nedi Amsterdam
Altijd in Middelburg giwoond
idem
1 1 Mei 1906 Belt VlisBlngen
Altijd in Middelburg gewoond
Altijd in Middelburg gowVond
idem
idem
idem
Idem
idem
idem
Idem j
idem
Aguetue 1934 Ned: Rotterdam
Altijd in Middslburg gewoond
Ootober 1919 Red: Ametei
Altijd in Middelburg gewoond
idem
1 20 Juli 1940
I 20 Juli 1940
I Breda.' A~\
I Breda.' J
Het onthullend document van de Middelburgse politie: lijst van Joodse ingezetenen, volgens het datumstempel reeds op 17 juni 1940 opgesteld en blijkens de
datering en de andere typeletter aangevuld op 20 juli van dat jaar.