j omdat zij waren van joodse stam
41
se zakenlieden Bouman, Cracau en Hie-
gentlich te Vlissingen. Over het hele land
werden negen- a tienduizend Joodse za
ken geliquideerd en bijna tweeduizend
„geariseerd", dat is: geroofd met het doel
de Joodse ondernemers brodeloos te ma
ken, te laten verpauperen. Het waren voor
het overgrote deel nazi's naar verhou
ding veel Rijksduitsers en NSB-ers, die
schaamteloos profiteerden van de hun ge
boden kans zich aan de misère van ande
ren te verrijken. Tweehonderd vijftig Jood
se zaken bleven tot in 1944 gereserveerd
voor Duitse oorlogsinvaliden.
Per 1 september 1941 moesten Joodse
kinderen op aparte scholen ondergebracht
worden. Kort daarop volgde de lange
reeks discriminerende bepalingen die al
eerder werden opgesomd. Op elke maat
regel volgde een nieuwe, die het leven
voor de Joodse mens nog troostelozer,
uitzichtlozer maakte. Dit was precies wat
de bezetter beoogde: de Joden dienden
rijp gemaakt te worden voor het „ghet
to", waarheen de nazi's hen, in afwach
ting van de allerlaatste beslissing, zouden
samendrijven.
Zonder protesten, zonder verzet heeft zich
het Joodse drama niet voltrokken. Zes
protestantse kerkgenootschappen richt
ten gemeenschappelijk een adres aan
Seyss-lnquart, waarin zij het verbod Jo
den in overheidsdienst aan te stellen of te
bevorderen, in strijd verklaarden met de
Christelijke barmhartigheid. Tegen de ont
heffing van Joodse hoogleraren uit hun
universitaire functies protesteerde prof.
mr. R. P. Cleveringa te Leiden door het af
leggen van een indrukwekkende getuige
nis, protesteerden de studenten van de
Technische Hogeschool in Delft en van de
universiteit van Leiden met een tweedaag
se staking. Cleveringa werd gearresteerd
en acht maanden in de Cellenbarakken te
Scheveningen vastgehouden, de TH in
Delft en de Leidse universiteit werden op
last van Genera/kommissar Wimmer ge
sloten; ook de studentensociëteiten in
beide steden gingen dicht.
Om te protesteren tegen mishandeling,
arrestatie en wegvoering van ruim vier
honderd Joodse burgers staakte op 25 en
26 februari 1941 nagenoeg heel werkend
Amsterdam. De trams reden niet, fabrie-
Doorgangsstatión Westerbork: de „hoofdweg" bij de grote barakken. Op de achtergrond (met schoorsteen) het ketelhuis.
