jacob cats 1 577-1977
97
bij de Hollanders achteraan kwamen.
Meer dan één medewerker van het boek,
dat in 1623 verscheen, heeft het opgevat
als een hulde aan het hoofd der Zeeuwse
dichters, Jacob Cats.
Aan de gedichtenbundel is nog het werk
Tafereel van sinne-mal" toegevoegd van
de dichter-schilder-tekenaar Adriaen van
de Venne, die ook talrijke illustraties heeft
gemaakt bij de dichtwerken van Cats. Om
het werk van Van de Venne onder de aan
dacht te brengen is hier een gravure afge
beeld te vinden in het genoemde Tafereel
die een indruk geeft van zijn werkwijze.
Zijn ,,Zeeusche mossel-man" is uit het le
ven gegrepen. De mosselman kreeg zijn
produkten van Lodijke, één van de ver
dronken plaatsen in het overstroomde
deel van Zuid-Beveland, om die uit te ven
ten in Middelburg. Op het tafereel ziet
men op de achtergrond het schuttershof
van Sint-Joris met zijn sierlijke Vlaamse
topgevel van 1582. Het uitstekende ge
bouw er voor is de Balans of Waag. Links
ziet men verder een galerij van de Nieuwe
Beurs, waarachter twee trapgevels van de
Bogaardstraat, de straat waarin Van de
Venne woonde, oprijzen.
Band
Tussen Cats en Van de Venne bestond
een hechte band, die dateerde van de
loopbaan van Cats als dichter en die tot
zijn dood duurde. Van de Venne illustreer
de, geheel of gedeeltelijk, de Sinne- en
Minnebeelden, de Zelfstrijt, het Toneel
van de mannelicke Achtbaerheyt, het
Houwelyck, de Spiegel van den ouden
ende nieuwen Tijdt, de Trou-Ringh en
Ouderdom, buytenleven en hof-gedach
ten. Schilderkunst en dichtkunst waren
voor Van de Venne en Cats onafscheide
lijke begrippen, gelijk lichaam en ziel zoals
Van de Venne het uitdrukte. We kunnen
ook Cats laten spreken, die in de Spiegel
van den ouden ende nieuwen Tijdt zegt,
dat de poëzie door de Ouden terecht een
Zeeusche Mosselman door Adriaen van de Venne. ca 1620. (op de achtergrond de Balans met de Sint Jorisdoelen te Middelburg).
