DE STADSPOMP
TE SINT ANNA TER MUIDEN fr a soPhia van Ho/the tot Echten
iiiiȟiBif
Het stadspleintje van St. Anna ter Muiden heeft een zekere bekendheid ge
kregen vanwege de charme die het in de loop der jaren heeft weten te behou
den; ook buiten Zeeland zijn er velen te vinden die geboeid zijn door de be
koorlijkheid die er van dit plaatsje uitgaat. Daarbij speelt een belangrijke rol de
markante tegenstelling tussen de oude torenstomp en het intieme pleintje. De
interesse voor dit charmante gegeven dateert niet van vandaag of gisteren.
Uit diverse bronnen die ik voor het schrijven van dit artikel heb geraadpleegd is
mij nog weer eens gebleken dat al ongeveer een eeuw lang diverse kunste
naars en fijnproevers liefhebbers zijn geweest van St. Anna ter Muiden.
Om dit te illustreren zou ik een van de
kunstenaars die enige tijd in St. Anna ver
bleef en daar ook werkte het woord willen
geven, namelijk Stijn Streuvels. Aan hem
danken wij een gedetailleerde beschrijving
van de verzamelplaats van vele artiesten,
van de gelagkamer bij Moeder Bodderij.
Recht voor het klein venster liep het
dorpsstraatje als een enge streep tussen
twee reken huizetjes naar de innigheid der
dorpsplaats; de kleine ruitjes van het ven
ster geleken eer aan het raam van een kleu
rig schilderijtje waar de werkelijke dorps-
dingen op uitgebeeld stonden. Het kamer
tje zelf geleek een tafereel vol frisse
kleurenharmonie. Het donkerrood der ber
de/en zoldering dempte de felle blauw-wit-
tigheid der kalkmuren; door de ruimte hing
a/s een fijne waashet zachte licht waar op
het hevig blauw van de disch en van het
hoekkastjewaar het kleurig porselein
bach ten de groene ruitjes blonkgeweldig
uitkwam. De tinnen patelen op het kaaf-
berd blonken als zonnen
Stijn Streuvels spreekt over „dorpsstraat
je". En inderdaad, er zullen maar weinigen
zijn van zijn tijdgenoten die St. Anna be
leefden als een stad. Zo gaat het ons ook.
ledereen zal het ervaren als een dorp. Toch
leert ons de geschiedenis dat St. Anna ter
Muiden, dat tot aan de inlijving bij Sluis in
1880 een zelfstandige gemeente was, uit
de Middeleeuwen daterende stadsrechten
had. In de 18de en 19de eeuw heeft het
„stadsbestuur" in de 19de eeuw uiter
aard formeel gewijzigd in gemeentebe
stuur weinig zorgen gekend, eigenlijk
geen zaken van enig belang aan de hand
gehad. Er gebeurde bijzonder weinig in het
stille plaatsje, dat, behalve de al genoemde
grote toren waar korte tijd na de vrede
van Munster in 1648 toen Staats Vlaande
ren definitief bij de Noordelijke Nederlan
den gevoegd werd, een kleine N.H. kerk
tegenaan werd gebouwd slechts één
monument in zakformaat kent t.w. het
stadhuisje aan het kleine marktplein. Door
de zorgen van de vroede vaderen is er
echter aan het eind van de 18de eeuw een
nog kleiner monument bij gekomen: een
natuurstenen stadspomp, gedecoreerd
naar de eisen van de tijd. Over deze pomp
iets meer in onderstaande beschouwin
gen.
Het pleintje vóór 1789
De massale torenstomp van de oude kerk
te St. Anna ter Muiden wenkt reeds van
verre wanneer wij een bezoek aan de plaats
brengen. De meesten zullen daarvoor ge
bruik maken van de vrij drukke verkeers
weg van Sluis naar Brugge; ongeveer 50
meter noordelijk daarvan ligt het pleintje
als een onvermoede kostbaarheid. Op het
kruispunt van de grote weg en een van de
twee zuidelijke toegangen naar het hart
van St. Anna ter Muiden staat als een
wachter de grote oude lindeboom; deze
boom is ongeveer even oud als de stads
pomp uit 1789.
Een van de tekenen van de vroegere „luis
ter" is het stadhuisje, door een tentdak ge
dekt, waarop een vierkant open houten
torentje meteen klokje. Van dit gebouwtje,
gelegen aan de Oostelijke langswand van
het bijna rechthoekige plein, is eigenlijk
weinig bekend. Oorspronkelijk dateert het
uit het midden van de 17de eeuw, waarna
het in- en uitwendig in de 18de eeuw werd
verbouwd. Waarschijnlijk is men na de
grote rampen van een brand in 1650 en een
overstroming korte tijd later met de bouw
van dit gemeentehuis begonnenHet lezen
van de oude stadsrekeningen levert enige
aanhechtingspunten op om iets meer over
de geschiedenis van dit stadhuisje te kun
nen vertellen.
Van 1759-1792 (het laatste jaar dat zij in
Den Haag bewaard bleven) blijkt, dat er
vrijwel jaarlijks ten behoeve van dit ge
bouwtje onkosten zijn gemaakt, onder
houdskosten zoals te verwachten valt. De
A. De stadspomp te Sint Anna ter Muiden.
R.M.Z., opname uit 1967.
W'
