opkomst, bloei en verval der garancine-fabrieken 1847-1875
132
Als het waar is dat de fabriek te Dirksland
in 1854 niet meer bestond, dan komen wij
tot een totaal van twaalf fabrieken in 1854.
Volgens de inleiding waren er in 1854
echter slechts elf. Vermoedelijk werkte
één van de Rotterdamse fabrieken in 1854
niet.
De werkgelegenheid bedroeg in 1866
waarschijnlijk omstreeks 300 personen.
Ik moge hier vermelden, dat die fabri
kanten, die een stoommachine wensten te
gebruiken de toestemming van de rege
ring nodig hadden. De bestudering van de
permissies maakten het mogelijk vast te
stellen in welke jaren met de vervaardiging
van garancine begonnen werd.
De in de noten vermelde bronnen worden bewaard
in het Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage. De
tijdschriften en boeken kunnen vrijwel alle in de
Kon. Bib/, aldaar geraadpleegd worden.
1C. Wiskerke. De geschiedenis van het mee-
krapbedrijf in Nederland. Zie Econ. Hist. Jaar
boek, dl25 (1952), blz. 1-144, in het bijzonder
de blz. 28-30 en 125.
2. Ned. Chem. Industrie, 1976, blz. 410-416 en
526-533.
3. Koninklijk Besluit (af te korten a/s K.B
21.1.1845 (Staatsblad no. 5).
4. Nationale Nijverheid (af te korten a/s Nat.
Nijvh.A 6.11.1846, no. 122; 5.12.1846, no.
136; 9.12.1846, no. 1178.5.1848, no. 190;
22.5.1848, no. 114.
5. Tijdschrift ter bevordering van Nijverheid (af te
korten als T.v.NJ, 1857 (Berigten over het
fabrijkwezen in het jaar 1856, blz. 184-185).
6. De Volksvlijt. 1856, blz. 87.
7. T.v.N., 1864, blz. 475; 1865,415-416; 1867
47 en 547.
8. T.v.N., 1897, blz. 62-69.
9 T.v.N., 1874, blz. 55-58, 188-190, 255-256.
Handel van de Mij. ter bevord. van Nijverh.,
1874, blz. 28-30.
10. Nat. Nijvh., 25.5.1846, no. 215 (het gedrukte
programma van de op 8 en 9.6.1846 te Zierik-
zee te houden vergadering van de Maatschappij
(voorzitter C. Vis) is hier aanwezig).
11. Nat. Nijvh., 4.6.1846, no. 86; 20.6.1846, no.
156.
T.v.N., 1849, blz. 280.
12. Nat. Nijvh., 13.9.1847, no. 72; 20.9.1847
no. 94
13. Nat. Nijvh., 19.11.1849, no. 147; 19.4.1850,
no. 116.
14. T.v.N., 1863, blz. 670; 1864, 475; 1865,
415.
De Volksvlijt. 1863, blz. 146
15. K.B., 27.5.1867, no. 44.
16. T.v.N., 1868, blz. 417; 1871, blz. 475.
17. K.B., 20.6 1878, no. 28.
18. Nat. Nijvh., 14.1.1851no. 111
19. Nat. Nijvh., 8.6.1852, no. 117.
20. Nat. Nijvh., 29.11.1860, no. 170; 5.4.1861,
no. 188.
21. Adresboeken.
22. Nat. Nijvh., 24.12.1850, no. 43; 13.1.1851,
no. 150.
23. K.B., 19.7.1854, no. 59.
24. T.v.N., 1857 (Berigten over het fabrijkwezen
in het jaar 1856, blz. 184-185).
25. Index Nat. Nijvh., 1856, blz. 536 en 611;
1857, 549. De Indices verwijzen naar een aan
tal akten.
26. Adresboeken.
Index Nat. Nijvh., 1862, blz. 462.
27. K.B., 2.6.1850, no. 77.
Nots, D. J. van der Horst Serlé te Middelburg,
10.5.1850.
Nat. Nijvh., 6.8.1850, no. 124; 30.9.1850,
no. 20; 11.11.1850, no. 95.
28. Nat. Nijvh., 22.8.1850, no. 18.
29. Index Nat. Nijvh., 1860, blz. 378.
30. T.v.N., 1864, blz. 475; 1865, 415; 1867,
47 en 554; 1868,417; 1869, 433.
31. Nat. Nijvh., 26.10.1850, no. 135; 8.11.1850,
no. 45; 29.1.1851no. 139.
32. T.v.N., 1857 (Berigten over het fabrijkswezen
in het jaar 1856, blz. 185).
33. De Volksvlijt, 1859, bijblad, blz. 27.
K.B., 10.1.1869, no. 8; 8.2.1869, no. 56.
34. T.v.N., 1871, blz. 475.
35. Nat. Nijvh., 12.8.1851, no. 80.
K.B., 14.6.1851, no. 47.
36. Index Nat. Nijvh., 1853, blz. 434.
37. K.B., 7.2.1851, no. 72; 8.7.1864, no. 53.
Nat. Nijvh., 22.7.1851, no. 105; 31.12.1851
no. 150.
38. Nat. Nijvh., 15.5.1852, no. 139; 19.5.1852,
no. 97.
K.B., 18.5.1852, no. 7.
39. Nat. Nijvh., 19.5.1851, no. 216; 12-6-1851,
no. 614.10.1851no. 191.
40. Index Nat. Nijvh., 1858, blz. 531 en 557;
1860,410; 1862, 446.
41. De Volksvlijt, 1863, blz. 146.
T.v.N., 1863, blz. 670.
42. T.v.N., 1864, blz. 475; 1865, 415; 1867,
47 en 554; 1868, 417; 1869, 433; 1871,
475.
43. Th. van Tijn. Twintig jaren Amsterdam, Am
sterdam 1965, blz. 99-100 en 257-258.
44. Nat. Nijvh., 11.9.1852, no. 149; 13.11.1852,
no. 126.
45. T.v.N.., 1863, blz. 673.
De Volksvlijt, 1863, blz. 146.
46. Index Nat. Nijvh., 1863, blz. 431
47. Index Nat. Nijvh., 1866, blz. 715.
48. K.B., 26.5.1852, no. 11; 5.6.1854, no. 38;
9.5.1856, no. 62.
49. Index Nat. Nijvh., 1862, blz. 430.
50. T.v.N., 1863, blz. 673.
De Volksvlijt, 1863, blz. 146.
51. Index Nat. Nijvh., 1860, blz. 442.
52. K.B30.12.1868, no. 15.
Index Nat. Nijvh., 1869, blz. 645.
53. K.B., 21.1.1853, no. 95; 22.6.1856, no. 49;
23.3.1861, no. 53.
Een te Tie! verleden notariële akte van
18.12.1852 wordt genoemd. Nots. H. Dijck-
meester te Tiet, 7.3.1861
54. T.v.N., 1863, blz. 670.
De Volksvlijt, 1863, blz. 146.
55. T.v.N., 1865, blz. 415; 1867, 47 en 554;
1868, 417; 1869, 433; 1870, 339; 1871,
475.
De Volksvlijt, 1867, blz. 19, 23 en 221.
56. K.B., 7.10.1869, no. 13.
57. K.B.2.11.1874, no. 20.
Nat. Nijvh., 16.10.1874, no. 88.
58. Catalogue van de tentoonstelling te Parijs van
1878 (Gemeente archief te 's-Gravenhage).
59. Index Nat. Nijvh., 1854, blz. 461; 1867, 721.
F. A. Holleman. Stamboek Holleman, Zutphen
1969, blz. 242, 243, 261 en 294.
T.v.N., 1867, blz. 554; 1898, 349.
60. Index Nat. Nijvh., 1854, blz. 490; 1860, 393;
1861,514; 1865, 648.
T.v.N., 1865, blz. 415.
61. Nat. Nijvh., 12.11.1855, no. 217; 11.1.1856,
no. 185.
62. Nat. Nijvh., 18.9.1847, no. 42; 19.1.1848,
no. 154; 31.1.1848, no. 176.
Index Nat. Nijvh., 1858, blz. 588.
T.v.N., 1864, blz. 475.
63. Vijf en zeventig jaar superfosfaat. Utrecht
1953, blz. 39-42.
Index Nat. Nijvh., 1859, blz. 534.
64. De Volksvlijt, 1867, blz. 19, 23 en 222.
65. T.v.N., 1867, blz. 47 en 554; 1869, 433;
1871,475.
66. Vijf en zeventig jaar superfosfaat enz., ver
meld in noot 63.
67. Adresboeken.
68. Index Nat. Nijvh., 1867, blz. 596; 1869, 775.
