de middelburgse bolwerken
165
5 november 1947 jubelde: ,,Neêrland's
jeugd, vertegenwoordigd door 1000 kin
deren uit Middelburg, 200 uit Vlissingen,
200 uit de Walcherse dorpen en 40 uit
Rotterdam, heeft gistermiddag de jonge
stekken geplant, waaruit de bomen zullen
groeien, die de eenmaal befaamde bol
werken van Middelburg hun schoonheid
zullen hergeven. Dit begin van de herbe
planting der Zeeuwse hoofdstad, gevolgd
door de internationale vlaggenparade op
de Markt, vormde de apotheose van de
officiële plechtigheden tijdens de Boom-
plantdag, onvergetelijk voor een ieder, die
er getuige van mocht zijn."
De bolwerken bloeiden weer op.
De bomen en struiken op de bolwerken
waren voorzien van bordjes, waarop de
naam van de desbetreffende planten was
aangegeven. Helaas vielen deze bordjes
zo vaak ten prooi aan jeugdvandalisme dat
besloten werd ze niet weer aan te bren
gen.
Burgemeester en wethouders van Middel
burg besloten in 1974, op initiatief van de
bioloog Wedts de Swart, de singels en
bolwerken niet meer met giftige stoffen te
laten bespuiten en door minder maaien
meer wildgroei van „onkruid" te doen
ontstaan.
De poorten
De uitvalswegen van een omwalde stad
werden doorgaans overkoepeld en be
schermd door stadspoorten. Zo ook te
Middelburg. In de middeleeuwen waren er
acht: de Noorddampoort, de Zuiddam
poort, de Koepoort, de Noordpoort, de
Seispoort, de Langevielepoort, de Gort-
strate- later Vlissingsepoort en de St.
Geertruids- of Segeerspoort.
Deze poorten werden allen eind 16e eeuw
afgebroken in verband met de stadsuit
breiding en de daarmee gepaard gaande
aanleg van de nieuwe wallen. Spoedig
verrezen echter weer nieuwe stadspoor
ten, die dezelfde namen droegen als de
oude poorten.
In de 17e en 18e eeuw verving men een
aantal bestaande poorten door eenvou
diger constructies (zoals hameiden, dat
zijn eenvoudige poorten met een valhek);
voor de Koepoort kwam in 1735 een sier-
poort in de plaats.
Alle voornoemde poorten, behalve de
Koepoort, vielen in de 19e eeuw aan de
slopershamer ten prooi omdat ze hun mili
taire waarde verloren hadden. Thans zijn
nog slechts de onlangs gerestaureerde
fragmenten van de Noordpoort (aan het
Noordpoortplein) en de in 1972 opgeknap
te overblijfselen van de Noorddampoort
aan de Nederstraat en de 18e-eeuwse
Koepoort over.
Wat bevond zich zoal op en aan de
bolwerken?
Eertijds telde Middelburg 6 molens, daar
van zijn er thans nog maar twee in de stad