WANDELING OVER DE WALLEN VAN HULST
P. J. Brand
Een wandeling over de wallen en bolwerken van de oude vestingstad Hulst in het voorjaar
en in de zomer, is niets meer of minder dan een belevenis. De vestingwerken in de
sneeuw, met daarop een naar hartelust sleetje rijdende jeugd en de grachten vol schaat
senrijders, is een tot leven gekomen schilderij van Pieter Breughel.
De vreemdeling, die na een bezoek aan
het soms wat al te drukke Hulst rust op de
wallen zoekt en vindt, moet getroffen zijn
door de streng geometrische aanleg van
de vijfhoekige bolwerken, de streng ge
lijnde vestinggrachten, met daarin en er
achter de ravelijnen en zacht glooiende
contrescarpen. Op de machtige wallen
met hun uniek entourage, moet hij zich
onwillekeurig de belegerde voelen, die uit
ziet naar, gelukkig denkbeeldige, belege
raars. Hij voelt zich hier op een uitzonder
lijk stuk historische grond, waarover de
geschiedschrijvers, zich al of niet bij de
overwinnaars of verslagenen bevindende,
juichende of droevige verhalen geschre
ven hebben.
Kijkend over de grachten en contrescar
pen, ontrollen zich hier en daar heerlijke
vergezichten. Tot zover het oog reiken
kan zien we het vlakke land van de aan de
stad grenzende polders. Wenden we
daarna het oog naar binnen, dan worden
we getroffen door het toch nog wel mid
deleeuws aandoend beeld van het be
neden ons liggende stadje met zijn impo
sante basiliek, zijn Halletoren, de refusia-
torentjes en aan bochtige straatjes gele
gen oude huizen.
De niet ingewijde wandelaar zal zich bij dit
alles afvragen, hoe zijn die machtige wal
len en bolwerken hier gekomen, wanneer
heeft men ze gemaakt en wie waren de
ontwerpers en bouwers? Ook kan voor
hem de vraag oprijzen, waarom ligt dit
sterke, doch niet meer aan zijn opzet be
antwoordende bouwwerk hier nog? Waar
toe is het nog nodig? Als hij dan, na zeker
intens genoten te hebben en een en ander
opmerkzaam in zich te hebben opgeno
men, zijn wandeling heeft beëindigd, zal
hij op zijn laatste vraag zelf het antwoord
wel kunnen geven. Hij moet dan zonder
twijfel zeggen, ja, het is goed, dat dit
historisch monument met zijn herinnerin
gen aan een groots verleden hier nog aan
wezig is. Zo'n oord van rust, stilte en
schoonheid, waar de mens zich even uit
zijn jachtend bestaan terug kan trekken
om verpozing en bezinning te vinden, is
een bezit voor de hele gemeenschap en
mag niet verloren gaan.
Om op de eerste vragen een antwoord te
kunnen geven, zullen we de tijd enkele
eeuwen terug moeten zetten.
Nadat de 15e-eeuwse vesting tijdens het
grote beleg van 1596 onbruikbaar was ge
worden en omdat in de 80-jarige oorlog
Hulst een strategisch belangrijk punt was
tussen de Noordelijke en Zuidelijke Neder
landen, was het noodzakelijk de stad op
nieuw en beter te versterken. De Spaanse
