de satisfactie van tholen en de religie 9 heden is de satisfactie van Tholen, na die van Goes, aangegaan. Zoals een jaar later in Amsterdam op de satisfactie" een alteratie" volgde die men dan nu bezig is te herdenken, zo is dit ook geschied in Goes en Tholen met de bij deze steden behorende gebieden. De Pacificatie van Gent heeft praktisch niet gewerkt, maar ze heeft er wel voor gezorgd dat Zeeland weer een eenheid werd en dat de twee Staten die onze provincie kende, werden samengevoegd en dat als van ouds heel het Zeeuwse gebied weer vanuit Middel burg werd bestuurd. Op het punt van de religie is dan in de Satisfactie van Tholen vastgesteld ,,dat die Stadt ende Jurisdictie van der Tholen tot noch toe altyt by d exercitie van der catholycke roomsche religie gebleven is". Een zelfde zin ongeveer vinden we in de Satisfactie van Goes. Daarop afgaande krijgen we de indruk dat de beide eilanden Zuid-Beveland en Tholen zeer gehecht waren aan de rooms-katholieke religie. Bovendien horen we ook nog wel eens dat zij zeer koningsgezind waren. Deze twee gingen in die tijd meestal samen. Is dit alles zo? Hebben deze twee gebieden zo weinig gedeeld in de onrust die er vooral sinds 1566, het wonderjaar, en vooral sinds de komst van Alva en de instelling van de Bloedraad, in de Nederlanden heerste? Voor Zuid-Beveland zijn we ge neigd dit aan te nemen, zij het dan ook met kleine beperkingen. Voor Tholen is deze neiging in ieder geval heel wat min der. Op Zuid-Beveland is er in 1566 geen beeldenstorm geweest. Op Tholen ook niet, naar algemeen wordt aangenomen. Aan Hollestelle is daarvan ook niets be kend. Wel worden later verschillende per sonen uit Tholen veroordeeld omdat zij betrokken waren geweest bij de „beeld- breking", maar dat behoeft in werkelijk heid niet het geval te zijn geweest. Dit was een gemakkelijke beschuldiging om iemand te veroordelen. Er zijn personen bekend van wie vast staat dat zij niet bij de beeldenstorm betrokken waren, maar toch mede daarom zijn veroordeeld. In 1961 heeft de Belgische historicus A. L. E. Verheyden uitgegeven zijn: ,,Le Conseil des Troubles, Liste des condamnés". Voor zover hij die kon achterhalen heeft hij in dit lijvige boek bijeengebracht de namen van hen die door de Bloedraad zijn veroordeeld. We vinden hier meer dan 12.000 namen opgesomd. Voor Zeeland is het alleen reeds interessant na te gaan vanwaar die veroordeelden, van wie de meesten „fugitief" waren, kwamen. Uit Walcheren vinden we 190 namen, uit Schouwen-Duiveland 22, uit Oost- Hervormde kerk Tholen 1973.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 1979 | | pagina 9