Goede Kerstdagen
wouter de smidt
207
Het echtpaar De Smidt.
vrij onthaal. Maar het is alles herinne
ring en opgeschreven is er niets."
2. Het genoemde „Historisch overzicht"
van I. M. de Bruijne bevat een uitvoe
rige en nauwgezette beschrijving van
de ontwikkeling van de kerkelijke Ge
meente. Maar aangezien het mij nietin
de eerste plaats te doen was over het
godsdienstig aspect van de Smidt's
persoon en werk, waren veel inlichtin
gen, hoe belangrijk overigens, niet
onmiddellijk bruikbaar. Wel waren ze
indirect van betekenis, omdat er uit
bleek hoe nauw de verbondenheid
was tussen de godsdienstige gezind
heid en de daarmee verbonden ac
tiviteiten enerzijds, en de maat
schappelijke en culturele werkzaam
heden anderzijds. Daaromtrent
merkte de Smidt junior op: De god
zaligheid is tot alle dingen nut. (1 Tim.
4:8).
3. De kleine studie van ds. Siebert heeft
overeenkomst met het overzicht van
de Bruijne. Er zijn informaties aan toe
gevoegd uit gesprekken die hij met
volgelingen van de Smidt gevoerd
heeft. Die inlichtingen zouden voor mij
van veel waarde geweest zijn, als ik ze
bevestigd had kunnen krijgen. De
Smidt zou in zijn eerste jaren in Cad-
zand een bewaarschool hebben opge
richt, leeslessen hebben gegeven of
hebben doen geven, naai- en
breionderwijs hebben verstrekt aan de
vrouwen van de vrouwenvereniging.
Maar het was spijtig daarover bij fa
milie noch volgelingen van de Smidt
nadere gegevens of bevestiging te
kunnen krijgen. Ds. Siebert geeft te
kennen dat zijn onderzoek minder op
geleverd heeft dan hij gehoopt had en
dat zijn geschrift daardoor niet als een
scriptie kon worden ingeleverd.
Bij navraag aan ds. Siebert wie zijn
zegslieden geweest waren en waarbij
ik de naam noemde van mevrouw C.
Cappon-de Bruijne, een zuster van de
hierboven genoemde I. M. de Bruijne
en beiden kinderen van een der eerste
volgelingen van Wouter de Smidt,
heeft ds. Siebert mij twee brieven
doen toekomen, waarvan de ene on
dertekend is met C. C. d. B., de initialen
van voormelde mevrouw Cappon en
de andere met: „Een van de oude gar
de." De geboortedatum van mevrouw
Cappon viel toen de Smidt zich nog
maar net in Cadzand gevestigd had.
Haar nauwkeurigheid en haar be
trouwbaarheid zijn boven iedere twij
fel verheven. Beide schrijvers be
vestigen in hun brieven wat ik wel
iswaar als juist gemeld, maar niet in
voldoende mate betrouwbaar gevon
den had. De Smidt is dus al heel vroeg
na zijn aankomst in Cadzand met on
derscheiden maatschappelijke en
culturele werkzaamheden begonnen.
Ik acht dit van niet geringe betekenis
en ik kom hier aanstonds op terug.
4. Dan zijn er mijn herinneringen. In
hoeverre die betrouwbaar zijn is een
open vraag. Herinneringen, in het bij
zonder die van kinderen, dragen het
kenmerk van een vertekening van de
werkelijkheid. Ik heb mij met deze
herinneringen tot de Smidt junior ge
wend. Ze werden bevestigd en ver
beterd. Maar ze bleven desondanks
herinneringen die op hun beurt ge
toetst werden aan de zijne. Met aarze
ling, en met voorzichtigheid altijd, is
dan ook de volgende uiteenzetting die
niet zelden een beoordeling beteken
de, aan het papier toevertrouwd.
Een terugblik naar de Nieuwvlietse jaren.
De godsdienstige overdenkingen van de
jonge Wouter leidden er toe dat hij een
jongelingsvereniging oprichtte. Men be
sprak daarin wat men over mens en we
reld dacht in verband met de inhoud van
de bijbel. Ook liet men van de "overkant"
predikanten overkomen, die diensten
leidden in de woonkamers van ge
loofsgenoten in Groede. Toen deze lei
dingen niet meer mogelijk bleken werd
Wouter de Smidt de eerste voorganger
uit eigen kring.
Ik laat verdere bijzonderheden over de
ontwikkeling van deze arbeid terzijde. Ze
hebben voor mijn bedoeling slechts deze
waarde - en dat is geen geringe - dat
daaruit blijkt hoe groot de geestdrift was
van deze jonge evangelist en welk een
