dialect in goud
18
Op het laatst van haar leven hield me
vrouw Ghijsen zich vooral bezig met de
geschiedenis van het dialectonderzoek
mede met het oog op een uitvoerig artikel
bestemd voor de uit te geven Encyclope
die van Zeeland. Zij heeft letterlijk met de
stof geworsteld. Onder haar papieren be
vinden zich diverse proeven, maar aan
een eindversie is zij niet toegekomen.
Merkwaardig genoeg kwam zij hiermee
weer in aanraking met het materiaal dat
zij op verzoek van Van Ginnenken had
verzameld. Het leek of de kringloop was
volbracht.
Tot het einde van haar leven bleef zij
naast haar werk voor het dialectonder
zoek bezig met Betje Wolff. Op de dag van
haar fatale val op 10 februari 1976, die het
begin van het einde geweest is, lag naast
haar schrijfmachine het vervolg van de
bewerking van Dyserinck's uitgave der
Brieven van Betje Wolff en Aagje Deken.
Rika Ghijsen overleed te Middelburg op
25 maart 1976, op een en negentigjarige
leeftijd, betreurd doorvelen. Een dappere
vrouw, die onder alle tegenslagen wat het
woordenboek betrof: brand, financiële
perikelen en alles wat de voortgang kon
remmen, een groot gevoel voor hunor
bewaarde.
In de vergadering van 29 januari 1977
werd het bestuur van de dialectvereni
ging opnieuw samengesteld met me
vrouw E. J. van den Broecke-de Man als
nieuwe secretaresse. Zij kende en kent de
problemen die zich op cultureel gebied in
de provincie afspelen. In het Bulletin
nr.26, winter 1977, wordt de hoop uitge
sproken, dat het dialectonderzoek zal
worden voortgezet in de geest van dr.
Ghijsen, wetenschappelijk verantwoord,
in samenwerking met het Instituut voor
Dialectologie, Volkskunde en Naamkun
de te Amsterdam (thans Meertens-insti-
tuut).
Intussen kon wel gesproken worden over
het wonder van het Woordenboek. In
1975 was de vierde druk verschenen en
thans is de zesde druk uitgekomen. Dan
zijn hiervan 5750 exemplaren versche
nen. Gerekend op een bevolking van de
provincie van ruim 300.000 zielen is dit
een ongekend groot aantal, hoewel er tal
rijke woordenboeken buiten Zeeland hun
weg vonden, tot in het buitenland toe.
In Bulletin 26 heeft de secretaresse ook
over de Aanvullingen bij het Woorden
boek gesproken. ,,Het ligt in de bedoeling
een alfabetische lijstte maken van woor
den en uitdrukkingen, die, na de tweede
druk van het Woordenboek, het Secreta
riaat bereikten, gecontroleerd en van
commentaar voorzien (veelal nog van Dr.
Ghijsen). Wanneer die lijst in boekvorm
verschijnt en voor ieder verkrijgbaar is,
wordt voldaan aan de wens van velen, die
een vroege druk van het Woordenboek
bezitten, en de aanvullingen, in de Bul
letins medegedeeld, te veel verspreid en
daardoor onoverzichtelijk vinden, of ze
niet hebben." Aan deze aanvullingen
wordt nog steeds gewerkt. De uitgever is
tot uitgave bereidt, maar het materiaal
moet een afronding hebben.
Al spoedig bereikte de nieuwe secreta
resse het verzoek: „Zou er mogelijk een
herdrukje kunnen verschijnen van de ver
zameling uitdrukkingen, die door de
Werkgroep West Zeeuwsch-Vlaanderen
bijeengebracht en in 1966 gepubliceerd
werd in het Archief Zeeuwsch Genoot
schap"? Het antwoord op deze vraag
heeft geleid tot een door mevrouw E. J.
van den Broecke samengesteld nieuw
boek: „Dialect in West Zeeuwsch-Vlaan
deren", dat op de tweede Zeeuwse
Dialectendag op 4 november 1978 te
Oostburg aan de Commissaris der Ko
ningin en de burgemeesters van de ge
meenten Aardenburg, Oostburg en Sluis
kon worden aangeboden. Dit boek is het
eerste in de serie regio-werken van de
zelfde aard. Oost Zeeuwsch-Vlaanderen
staat nu op het program.
Dr. Ghijsen had indertijd aan de West
Zeeuwsvlaamse werkgroep voorgesteld
ook de grammaticale en syntactische ver
schijnselen van het dialect in behandeling
te nemen, maar hiertoe was de groep niet
gekomen. Dit heeft mevrouw Van den
Broecke wel gedaan. Berns formuleerde
het in een bespreking aldus: „Was de
"Verzameling" uit 1966 niet meer en
niet minder - dan een reeks alfabetisch
geordende woorden en uitdrukkingen, 49
bladzijden lang, mevrouw Van den
Broecke, maakte een systematisch
geordende verzameling, met een voor
woord, een inleiding, een kort overzicht
van het dialect van Eede, een afdeling
Franse leenwoorden, van 174 bladzijden.
De meest opvallende nieuwigheid is de
systematische ordening die in de plaats is
gekomen van de alfabetische."
Door de rubricering zijn de woorden in
hun eigen natuurlijke omgeving terecht
gekomen, een wijze van werken die veel
voordelen biedt. Berns vervolgt: „Achter
de uiterst bescheiden titel (Werken I en
Werken II) gaat een van de mooiste ge
deelten van het boek schuil. Het begint
met werken in het algemeen: arbeid, lui
heid, onhandig, knoeiwerk, enz. zijn en
kele kopjes, dan volgt een korte bescrhij-
ving van het huishoudelijke werk en ten
slotte volgen dan verschillende ambach-
mevr. J. de Feyter-de Footer en echtgenoot (Axel)
