kleine kernen, gezien vanuit onderzoek en beleid
54
4. Samenvatting
In de Nota Bewoningspatroon wordt in
Zeeland voor het eerst een samenhan
gend en uitgewerkt bevolkings-
spreidingsbeleid geformuleerd. De
meeste kleine kernen wordt daarin een
zekere bevolkingstoeneming toegedacht.
Hoewel het woningbouwbeleid een be
langrijke pijler is van de ruimtelijke orde
ning in het algemeen, kan toch niet wor
den gesteld dat daarmee ontwikkelingen
in het algemeen worden gedeter
mineerd; evenmin kan worden beweerd
dat hiermee de kleine kernen in hun
voortbestaan veilig worden gesteld, of
het tegendeel daarvan. Een bepaald
ruimtelijk beleid kan hooguit voorwaar
den scheppen. Deze opvatting staat haaks
op het holisme, waarin men weliswaar
erkent dat 'het geheel meer is dan de som
der delen', maar daaraan niet de con
sequentie verbindt over het geheel te
zwijgen. Het beschouwen van kleine ker
nen als een categorie ten opzichte waar
van men een bepaald beleid kan voeren is
een vorm van holisme. Het enige dat valt
te wensen is een samenhangend beleid
dat aansluit op de veelvormigheid van de
werkelijkheid, waarbij voortdurend voor
ziene en onvoorziene consequenties
worden geëvalueerd.
x) met dank aan Jos van Hees
Noten
1. J.. P. Groot, Kleine plattelandskernen in de Neder
landse samenleving. Wageningen, 1972.
2. Bv, A. K. Constandse, Het dorp in de IJsselmeerpol-
ders. Zwolle, 1960
3. Bv. J. B. Burie, Stedelijkheid als driedimensionaal
fenomeen. Mededeling nr. 35 Sociologisch Instituut R.
U. Utrecht
4. T. van der Meulen, Dorpenonderzoek. Middelburg,
1976
5. J, Buit, Doelstellingen en ruimtelijke voorstellen,
p.4. Assen, 1978
6. J. Buit, a.w.p.5
7. Zie hiervoor: Jaarverslag PPD Zeeland, 1976
8. P. Feyerabend, Science in a free society, p. 165.
London,1978
9. Bv. bij: PSC/1NO, Bewaken en bijstellen van
streekplannen, p.22. Z.p., 1977
10. Werkgroep Bewoningspatroon Streekplan (herzie
ning) Midden Zeeland, Voorzieningen, p.23,24, Z.p, z.j.
(1979)
11. Derde nota over de ruimtelijke ordening, deel 3:
nota landelijke gebieden, p.86. Den Haag, 1977
12. Zo bv. PSC/ThO, a.w., p.9 e.v.
13. K. R. Popper, Of clouds and clocks, in: Objective
knowledge, Oxford, 1974
14. K. R. Popper, Epistemology without a knowing
subject, p.114. In: Objective knowledge
15. Verg. L. Wittgenstein, Tractatus logicophilosophi-
cus, 1.1. Amsterdam, 1978
16. T. van der Meulen, a.w. p.6,7
17. Landelijke Vereniging voor kleine kernen. De kleine
kern (folder)
18. M. van Amerongen, Friesland ontwaakt. In: De
muïchelmoordenaar, Amsterdam 1978
19. VEDIS, Verslag negende distributiedag 14/10/
'77,p.46
's-Heer Abtskerke en omgeving