het boek van de bree 36 had de Bree dan wel eens mogen definië ren wat hij daaronder verstaat. Straks kennen we hoop ik die figuren niet meer, maar op het ogenblik hebben we ze nog, zij het niet meer in bretels, maar in een col-trui), z'n naieve telegram aan de bur gemeesters vanuit Oostburg om ze eraan te herinneren dat de zomertijd was inge gaan en z'n even naieve 'Oranjepro clamatie' bij zijn vertrek, terug naar Mid delburg, worden letterlijk geciteerd en als Quarles dan een paar maanden later door een telefoontje van de secretaris-gene raal van Binnenlandse Zaken Frederiks (een Middelburger) wordt ontslagen en Zeeland moet verlaten, zegt de Bree dat met het vertrek van Quarles de negen tiende eeuw in Zeeland eindelijk voorbij was. Op z'n Amsterdams: 'da kejje nie maoke'. Ik heb geen enkele behoefte meneer Quarles te verdedigen en moet er eerlijk heidshalve aan toevoegen dat de Bree wel enkele goede woorden over heeft voor diens optreden in Zeeuws-Vlaande- ren, maar ook dat blijft naief, evenals zijn 'vlucht' daarheen. Ik.weet nog dat ik in die dagen uit Vlissingen werd opgebeld en dat vrienden mij toen vertelden dat Quarles 'm naar Oostburg was gesmeerd en niets beters had weten te bedenken dan tijdens het bombardement van Mid delburg op te bellen met het verzoek'of ze goed op de tapijten wilden passen'. Ook dat verhaal zal dan wel waar zijn. Een en ander neemt echter niet weg, dat iedere provincie het bestuur krijgt, dat bij z'n ha bitus past. Quarles was een man, die leef de naar de stijl van zijn stand en die als er geen oorlog was gekomen, misschien de geschiedenis zou zijn ingegaan als een goede, of tenminste een 'nondescript' Commissaris. Toen de nood aan de man kwam, miste hij niveau, zowel als inzicht, als honderden andere Nederlanders in hoge posities. Hij meende koninkje te kunnen spelen op een klein, onafhankelijk stukje Nederland rond Oostburg en dacht daarbij aan koning Albert met z'n paar kilometers België achter de Yser tijdens de eerste Wereldoorlog. Hij was net zo naïef als van der Stad van het Commando Zeeland, die na de capitulatie van Win kelman dacht dat hij nu automatisch op perbevelhebber was geworden, hoewel er allang geen soldaat meer was die naar hem luisterde. Van der Stad ontwaakte pas uit zijn illusie, toen hij in de buurt van Parijs in een Duitse colonne terecht kwam (uiteraard in vol ornaat) en werd gevan gen genomen... Dit echter is nog geen reden om Quarles met een paar ridiculiserende verhalen apart te zetten, zolang mensen die dat meer verdienen niet op dezelfde manier worden aangepakt. Hij was op zijn manier een goede vaderlander die, op zijn ma nier, de provincie trouw heeft gediend. Dat die manier al niet meer 'up to date' was is juist, maar Zeeland heeft het altijd best gevonden en nooit een kik van kritiok laten horen. Daardoor kon hij blijven en in goede trouw falen toen het erop aan kwam. En wat het einde van die negen tiende eeuw betreft, het is een aardige li- Honderden Belgische krijgsgevangenen trekken door Oostburg verder Zeeuwsch-Vlaanderen in naar de kampen, 3 juni 1 940.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 1980 | | pagina 6