mededelingen
120
PORTRET VAN HET
GENOOTSCHAP
III. De Werkgroep Historie en
Archeologie
In de vorige aflevering stelden wij een aantal
bijdragen over de Werkgroepen van het Ge
nootschap. Hoewel zij zich regelmatig pre
senteren in de mededelingenrubriek zijn
speciale artikelen gewenst om een totaal
beeld te geven van hun activiteiten.
De Werkgroep Historie en Archeologie is
de oudste werkgroep van het Genootschap.
Hij werd opgericht in september 1964, in
het kader van de wet van het Genootschap
van 1961 die de mogelijkheid schiep voor
het ontstaan van zelfwerkzame groepen
voor een bepaald projekt of vakgebied. Aan
leiding was de komende ruilverkaveling in
De Poel van Zuid-Beveland, waar veel histo
rische informatie dreigde te worden wegge
vaagd. Men nam zich voor onderzoek te ver
richten naar het landschap, de archeologie
en ter ondersteuning van deze werkzaamhe
den archiefonderzoek. Voor het contact tus
sen de leden, het mededelen van resultaten
van onderzoek en andere bijdragen werd
een eigen orgaan, het Bulletin in het leven
geroepen. Een eerste projekt was het samen
stellen van een Encyclopedie betreffende
Zeeland.
Hoewel de Werkgroep wellicht niet heeft
opgeleverd wat de stichters destijds voor
ogen stond, is er toch in de 15 jaren van het
bestaan van de Werkgroep veel arbeid ver
richt. De blijvende neerslag daarvan is met
name te vinden in het Bulletin waarin sinds
1975 ook de mededelingen van de Zeeuwse
Vereeniging voor Dialectonderzoek zijn op
genomen. Men vindt in het Bulletin bijdra
gen van verschillende aard: bibliografische
bijdragen, korte mededelingen, voorlopige
resultaten van verricht onderzoek, ook op
het gebied van het dialect en de volkskunde.
Sinds het vorig jaar is aan deze uitgave de
naam „Nehalennia" meegegeven, waarmee
wordt gezinspeeld op de doelstelling om
materiaal aan te dragen voor de geschiede
nis, volkskunde en dialect van Zeeland. Het
aantal abonnees bedraagt thans ruim 600 en
neemt nog steeds toe, wat de kwaliteit ten
goede kan komen door een grotere sprei
ding van de van de basiskosten.
De Werkgroep organiseert een aantal on-
derzoeksprojekten. Zo was er enige jaren ge
leden een onderzoek naar strafbedevaarten
vanuit Zeeland. Reeds enige jaren is een
groep leden bezig met het indiceren van het
oud-archief van het Genootschap, waarmee
het toegankelijk maken van dit rijke archief
wordt beoogd, tevens van belang voor het
verzamelen van gegegevens betreffende de
verzamelingen van het Genootschap. Dan is
er het projekt huizendocumentatie Middel
burg. Dit is opgezet om voor Middelburg,
dat zijn oud-archief in de laatste wereldoor
log in vlammen zag opgaan, toch nog gege
vens over huizenbezit en bewoning in vroe
ger eeuwen te verzamelen. Uit bewaard ge
bleven archieven van de Staten van Zeeland,
particuliere verzamelingen en familiearchie
ven worden gegevens verzameld over de his
torische woonhuizen. Dit onderzoek heeft
al geresulteerd in een hoeveelheid van circa
15.000 systeem kaarten met vermeldingen in
archivalia. Het ligt in de bedoeling deze ge
gevens per huis te ordenen met ingangen via
personenindexen. Helaas kende de gemeen
te Middelburg geen subsidie toe, zodat een
aantal werkzaamheden die extra gelden ei
sen noodgedwongen moeten blijven liggen.
Het ligt evenwel in de bedoeling een her
nieuwd verzoek te doen, teneinde het pro
jekt te kunnen afronden.
Een projekt van geheel andere aard is de be
werking van het zogenaamde Testament
Bommenee. Dit is een handboek van de
Veerse stadsbouwmeester Adriaan Bomme
nee, met tal van mededelingen over gebou
wen, constructiemethoden, werkmateria
len, procédé's, ook op het gebied van water
bouwkunde en geschutgieterij. Dit projekt
wordt uitgevoerd door een commissie be
staande uit dr. P. Scherft, drs. J. H. Kluiver,
B. Oele en namens de Technische Hoge
school te Delft prof. dr. C. L. Temminck
Groll en de heer W. Annema. Het hand
schrift is geheel getranscribeerd met alle va
rianten en thans is de commissie bezig met
de annotatie. Het geheel belooft een waarde
volle aanwinst onder de Zeeuwse uitgaven
te worden.
Het ligt in de bedoeling met ingang van het
nieuwe seizoen een projekt Dagbladenon-
derzoek ter hand te nemen. De pers is im
mers een voorname bron voor de geschied
schrijving, maar door de massa van de gege
vens voor velen onbereikbaar. Wanneer nu
systematisch gegevens worden verzameld is
het mogelijk per rubriek overzichten samen
te stellen, wat de geschiedschrijving zeer ten
goede komt.
Op het educatieve vlak is de Werkgroep be
halve met het Bulletin ook werkzaam door
het organiseren van lezingen. Jaarlijks wordt
een viertal lezingen georganiseerd hetzij
over afzonderlijke onderwerpen, dan wel
een cyclus. Thans is er de cyclus „De histori
cus en zijn bronnen", waarin aandacht wordt
besteed aan de diverse soorten gegevens
waaruit kan worden geput voor de geschied
schrijving. In het lopende seizoen wordt
aandacht besteed aan de numismatiek, de
pers als bron en de historisch topografische
atlas.
Het onderwijs krijgt ook zijn plaats in de ac
tiviteiten met een cursus oud-schrift. Velen
maken zich het lezen van oud-schrift eigen
vanuit genealogisch onderzoek, maar voor
wie niet deze geleidelijke introductie heeft is
een speciale cursus gewenst. Onder de
mededelingen zullen nadere berichten over
deze cursus volgen.
Belangrijk is ook de taak die de Werkgroep
heeft in het Genootschap. Een groot deel
van de werkzaamheden van het Genoot
schap ligt immers op historisch terrein. Zo
is er de zorg voor de verzamelingen, de ar
cheologische en kunsthistorische verzame
lingen in het Zeeuws Museum, de Zelandi'a
Illustrata in het Rijksarchief, het boekenbe
zit en de handschriftenverzameling in de
Provinciale Bibliotheek. Hier liggen voor de
toekomst nog vele werkzaamheden: het ver
zamelen van gegevens omtrent de voorwer
pen uit het oud-archief, vaststellen van de
oorlogsschade en vermissingen, samenstel
len van nieuwe en betere inventarissen enz.
Ook bij de invulling van het beleid in deze
sector is het advies van de Werkgroep van
groot belang; binnenkort zullen de leden
van de Werkgroep een ontwerp beleidsplan
moeten beoordelen waarin de koers voor de
komende jaren wordt uitgezet.
Hoewel de Werkgroep, die op het ogenblik
meer dan 600 leden telt, ook een groot aantal
leden van het Genootschap heeft, zou een
ruimere belangstelling van Genootschapsle
den wenselijk zijn. Wanneer het boven
staande u aanspreekt zullen we u gaarne als
lid van de Werkgroep inschrijven. Aanmel
ding kan geschieden bij het secretariaat Sint
Pieterstraat 38, Middelburg, t.a.v. de heer P.
J. Bos, secretaris. De contributie bedraagt
f 15,- per jaar. Men is dan tevens lid van de
Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectonder
zoek en ontvangt viermaal per jaar het or
gaan „Nehalennia".
Voor het project huizendocumentatie Mid
delburg kan men zich opgeven bij de heer
P.J. Sijnke, Gemeentearchief Middelburg,
Lange Noordstraat 19.
Voor de andere projecten wende men zich
tot het secretariaat.
