ZEEUWS TIJDSCHRIFT JAARGANG 31
nummer 3 -1981
DRIEKWART EEUW LANDBOUWMAATSCHAPPIJ
„DE BATH POLDERS" M. P. de Bruin
Algemeene Vergadering
Opterichten Landbouwmaatschappij „de Bath-Polders".
Do Combinatie voor Oprichting; der bovengenoemde Mij., heeft
de Her l' uittenoodigen tot eene
op 25 Juli a. s. te 12 uur
ill lie ..PllINS ax Ouaxjk" te Goits.
Punten van Behandeling:
Medetieelïngcn van de Combinatie.
/Oedkeuring van de door de Combinatie gehouden bestedingen.
Verkiezing van Bestuur tot aan het [ittsseeivn der Maalschappviijke acte
ï)e aan den Minister van Justitie ingezonden concept Statuten worden
hierbij aan de Aandeelhouders toegezonden,
indien reeds ingekomenBespreking contract met den Minister van
Waterstaat in zake tic subsidie.
Bespreking eener splitsing van tie Aandeden bij de definitieve afgifte
11a volstorting in 5 Onderaandeelen ad f 1000,voor hen. die
daartoe den vensch te kennen geven.
Namens de Combinatie,
oil's. |6 I I.1 IQOO.
y J. A. VAN 1II-I-L.
Mocht l persoonlijk verhinderd zijn bovenstaande Vergadering
bijtewoncndan verzoekt de ombinalie beleefd onderstaande machti
ging geteekend aan haar te willen toezenden.
Wat beweegt mensen steeds opnieuw
weer te beginnen? Zij die in 1906 op
nieuw begonnen kenden de voorgeschie
denis van de Engelse polders die met het
woord drama niet te sterk is geken
schetst. Daarover is al eerder geschreven
- in 1956 - toen de maatschappij de
Bathpolders a/s landbouwonderneming
vijftig jaar bestond. Tegelijk kon toen
worden herdacht dat de eerste Bathpoi-
der in 1856 werd bedijktde tweede
Bathpolder volgde in 1862. De naam
„Engelsche"polders wordt dan duidelijk
gemaakt: het was een Britse onderne
ming die met grote moeilijkheden had te
kampen. Van 1852 tot 1862 werd het
geen men aan de noordzijde had ingepol
derd telkenmale overstroomd.
Mochten de Engelse ingenieurs mis
schien te weinig inzicht hebben gehad in
de gevaarlijke ligging van dat gebied aan
de Oosterscheide, één ding moet worden
toegegeven: zij gaven het niet op. Soms
kan een slag te hard aankomen: de
stormvloed van 12 maart 1906 maakte
een einde aan het bestaan van de Engel
se maatschappij die van „Netherlands
Land Enclosure Company" een land-
bouwmaatschappij geworden was.
De Engelse polders
Waarom, tweede vraag, waren het En
gelsen, die in de tweede helft van de
vorige eeuw overal in Europa onderne
mingen hebben gesticht die Engelse
namen kregen? Sinds de industriële re
volutie was de expansie van Britse on
dernemingslust nauwelijks te temmen.
In Nederland zijn heel wat gasmaat
schappijen, tot in de kleine steden toe,
door hen opgericht. Spoorwegonder
nemingen, mijnmaatschappijen, elek
triciteitsbedrijven, maar ook met land-
aanwinningswerken hielden zij zich be
zig. Eén van de Engelsen die in de En
gelse ondernemers van de Bathpolders
een grote rol heeft gespeeld was Geor
ge Parker Bidder, die samenwerkte met-
Robert Stephenson.
„Mr Bidder was involved in major works
in several countries in Europe, notably
Denmark and Norway. As well as being
a Railway Engineer he did a lot of work
connected with docks and coastal work
so that he had wide experience." Dit
schrijft een nazaat van hem in 1 976, die
tevens een overzicht van de Engelse on
derneming deed toekomen waaruit dui
delijk blijkt hoe belangrijk het werk van
ingenieur Bidder voor de Bathpolders is
geweest.
In 1 867 komt Charles G. Harison als as
sistent-manager naar de Bathpolders,
kort daarna wordt hij daar manager. Hij
zal aanblijven tot 1906. Harison moet
de overdracht regelen aan de op te rich
ten maatschappij de Bathpolders, maar
overleeft deze niet lang: in 1907 sterft
hij 7 6 jaar oud. Zijn naam komt voor on
der de leden van het hoofdcomité te Ril-
land-Bath tot leniging van de nood ver
oorzaakt door de watersnoodramp in
het „Gratis Advertentieblad voor Zuid
en Noord-Beveland" van zaterdag
24 maart 1 906.
Harison stond in Rilland hoog aange
schreven. Het boeren was niet zijn
sterkste kant, als werktuigkundige
heeft hij daarentegen een belangrijk
aandeel gehad in de mechanisatie van
het bedrijf.
„Eenmaal hebben wij", zegt D. Butijn als
jonge man, „hem bezig gezien bij het in
stellen van een kleine dorsmachine. Bij
de geringste insteking bij deze machine
liep de grote drijfriem van deriemschijf.
De heer Harison stond toen met zijn
