encyclopedie van zeeland
163
hulp uitgebreid voor personen die anders
zins verslaafd zijn. Dit vereist grotere medi
sche en psychiatrische inbreng en nauwe sa
menwerking met o.m. ziekenhuizen. Met
andere werkvormen van individuele, sociale
en sociaal-medische dienstverlening streeft
het bureau naar een regionale centralisatie
van dienstverlening, waarbij meer in team
verband gewerkt wordt.
Het aantal alcoholcliënten neemt gestadig
toe. Per 31 december 1968 waren 492 cliën
ten in behandeling. Per dezelfde datum in
1979 waren dat er 821Veel opdrachten ko
men van de reclasseringsraad. In ca. 1/3 van
de veroordelingen terzake van een delict,
waarbij alcohol een rol heeft gespeeld, is het
consultatiebureau in de gelegenheid een bij
drage te leveren aan de oordeelsvorming van
de rechter. De cliënten komen uit alle lagen
van de bevolking. Naar geografische her
komst bleken in 1979 West Zeeuws-Vlaan-
deren en Walcheren oververtegenwoordigd
te zijn.
LITERATUUR
Jaarverslagen Zeeuws Consultatiebureau vooralcoholen
drugs.
ALDEGONDE. Kasteel van West Souburg,
het latere slot Aldegonde (*Souburg, West-,
geschiedenis en monumenten). In 1578
kocht Philips van Marnix, heer van St.-Al
degonde, het ambacht West-Souburg. Bij
deze koop behoorde het in 1572 uitgebrande
kasteel, het park met het herenhuis en de
molen. Marnix liet het kasteel grotendeels
herstellen, d.w.z. het oostelijk deel, waar hij
in maart 1579 zijn intrek nam. Hij gaf het
kasteel de naam van Aldegonde als herinne
ring aan zijn vroegere gelijknamige bezittin
gen in Henegouwen.
Voormalig slot Aldegonde; tek. A. de Haen,
1729.
ALDEGONDE. *Marnix, heer van St.-Alde
gonde.
ALF (elf). Boze geest, vooral in het Land
van Hulst bekend, in de zegswijze: van de alf
(als) verleid zijn, van iemand die 's nachts
verdwaald is.
Over de alf leven in deze streek nog steeds
verhalen.
LITERATUUR
Eggermont, Ongetoef, 178-180. Ghijsen, Woordenboek.
ALIKRUIK. Volksnaam: Kreukel. *Week-
dieren. Wetenschappelijke naam van de
meest voorkomende en dichtst bij de water
lijn levende soort: Littorina littórea. Kieuw
slak met kegelvormige schelp met 6 tot 8
windingen, waarvan de laatste groter is dan
de anderen samen. Tussen wier langs de kust
en op dezeeweringen. Algemeen in Zeeland.
Wordt commercieel gevist en verhandeld,
speciaal naar het buitenland. Kreukels rapen
was vroeger een bijverdienste, speciaal voor
kinderen. Kreukels met krentenbrood is een
traditionele lekkernij met Pasen.
ALISENPOLDER, VER-. Voormalige pol
der van West Zeeuws-Vlaanderen, gelegen
in de omgeving van Biervliet; bedijkt om
streeks 1400; verdronken bij de St.-Elisa-
bethsvloed van 1404.
LITERATUUR
Gottschalk, Historische geografie.
ALLER, Willem van.Te Rotterdamgedoopt
10 augustus 1622 als telg uit een vooral te
Rotterdam, maar ook in de 2e helft 17e eeuw
te Middelburg en Veere bekend notarisge
slacht. Na tussen 1640 en 1651 te Rotterdam
notaris te zijn geweest, vertrok (vluchtte
v. A. naar Zeeland, waar hij eerst pensiona
ris was van Sas van Gent, later procureur te
Veere. Bekend om een vijftal rechtsgeleerde
geschriften, gepubliceerd tussen 1656 en
1664, het laatste opgedragen aan raadspen
sionaris Johan de Witt. Vertaalde boven
dien uit het Frans 'Het proces crimineel' van
Claude Le Brun de la Rochette (Vlissingen-
Leiden 1656).
LITERATUUR
Naglglas, Levensberichten. N.N.B. U VII. Dekkers, Bi
bliotheek, 2. Wicrsum, Van Aller, kol. 204.
ALLERHEILIGENVLOED. Stormvloed
op 1 november 1570, die één der grootste
overstromingsrampen in de Nederlandse
kustprovincies veroorzaakte. Ook op alle
Zeeuwse eilanden ontstond veel schade
evenals in Zeeuws-Vlaanderen, hoewel de
indruk bestaat dat de schade, althans in
Zeeuws-Vlaanderen minder was dan bij de
stormvloeden van 1530 en 1532. Overigens
had de Allerheiligenvloed reeds een voorlo
per gehad op 10 maart 1570 waarbij o.m.
aan het land van Saeftinghe veel schade was
ontstaan. Het toen verdronken Saeftinghe-
ALLODIAAL GRONDBEZIT
areaal werd op 1 november aanzienlijk ver
groot.
LITERATUUR
Gottschalk, Stormvloeden II.
ALLIANCE FRANCAISE DE HOLLAN-
DE. Te Rotterdam gevestigde afdeling van
de Alliance francaise de Paris die tot doel
heeft de kennis van de Franse taal en cultuur
vooral voor buitenlanders te bevorderen. Zij
organiseert daartoe o.a.: Cursussen in
Frankrijk, tournée's van sprekers in het bui
tenland, opstellenwedstrijden, boekenzen-
dingen enz. In de gehele wereld bestaan af
delingen, die hieraan meewerken, daarbij,
zoals in Nederland, gesteund door een lan
delijk secretariaat. Vooral aan de cursussen
wordt veel aandacht geschonken en er be
staan mogelijkheden, deze met een certifi
caat te beëindigen na afgelegd examen. Deze
cursussen worden geleid door daartoe be
voegde Franse leerkrachten.
In Zeeland bestaan drie afdelingen
(comité's):
a. Comité de Flandre Zélandaise, gevestigd
te Terneuzen, opgericht 1949. Dit comité or
ganiseert o.a. 7 lezingen per seizoen en sinds
1977 ook cursussen Frans in Terneuzen en
daarbuiten; in een enkel geval in samenwer
king met een andere organisatie.
b. Comité de Goes, opgericht in 1954. Ook
hier o.a. 4 lezingen per seizoen en sinds en
kele jaren goedlopende cursussen.
c. Comité de Walcheren. Dit functioneerde
al vóór 1939, maar hield tijdens de oorlog op
te bestaan. Enkele jaren later werd een afde
ling opgericht van de Vereniging Nederland-
Frankrijk.
Deze afdeling ging in 1974 over tot de Al
liance francaise, mede in verband met een
toenemend aantal Fransen door industrie
vestiging. In dat jaar werd ook begonnen
met cursussen Frans in Vlissingen.
Verder worden 4-6 evenementen per seizoen
georganiseerd en kunnen de cursisten eens
per jaar een korte reis naar Parijs maken.
ALLOCHTONEN. Bevolkingsgroep, die
geboren is buiten de huidige woongemeente,
in tegenstelling tot de *autochtonen. In 1971
vormde deze groep 43,7 van de Zeeuwse
bevolking.
Soms wordt het begrip allochtoon ook toe
gepast op de groep die buiten de provincie is
geboren. In 1971 vormde deze groep 17,5%
van de Zeeuwse bevolking. De hoogste per
centages buiten Zeeland geborenen woon
den toen in Vlissingen (27), Middelburg (25)
en Sas van Gent (23). Het laagst waren deze
percentages daarentegen in Arnemuiden,
Westkapelle en Mariekerke (5).
LITERATUUR
CBS, Volkstelling 1971
ALLODIAAL GRONDBEZIT. In tegen
stellingtot het feodaal grondbezit Leenstel-
47
