de vestiging van de eerste medische specialisten in middelburg (IV)
64
gen, de tijd voor dergelijke instellingen
was onherroepelijk voorbij, heeft
Snethlage zijn teleurstelling in de nieu
we generatie artsen niet altijd kunnen
verbergen.
Snethlage die een uiterst aimabel colle
ga was heeft in zijn 44 Middelburgse
jaren met niemand van zijn collega's
ooit problemen gehad. Hij was, on
danks zijn handicap, een trouw bezoe
ker van de afdelingsvergaderingen,
welke vergaderingen hij vaak met zijn
typische humor wist te kruiden.
Pas op 76-jarige leeftijd heeft Snethla
ge zijn praktijk aan zijn opvolger T. F.
Visser over gedaan. In 1 959 verlaat hij
Middelburg en gaat naar Huizen waar
hij, een jaar later, op 9 februari 1960
overlijdt.
De stralenarts
Hoewel geen ontdekking op het terrein
der geneeskunde zo snel algemeen is
aanvaard en zo snel algemene toepas
sing heeft gevonden als de ontdekking
van de röntgenstralen blijft het toch iets
zeer bijzonders dat het kleine Middel
burg al in 1 898 overeen eigen röntgen-
apparaat kon beschikken. Nauwelijks
2'/2 jaar eerder had Röntgen, op 23 ja
nuari 1896, in Würzburg, zijn wereld
beroemd geworden reden uitgesproken
waarin hij de ontdekking van de, later
naar hem genoemde, stralen wereld
kundig had gemaakt.
Een aantal Middelburgse artsen moet
kennelijk zo enthousiast zijn geworden
over deze ontdekking en zo overtuigd
geraakt van haar onmisbaarheid dat ze,
voor eigen rekening, een röntgentoestel
hadden besteld. In oktober 1898 vra
gen de artsen-eigenaars aan het be
stuur der Godshuizen toestemming om
hun nieuwe aanwinst in het Gasthuis te
mogen plaatsen. Het bestuur gaat ac-
coord op de bindende voorwaarde dat
uit deze plaatsing géén kosten, hoe ook
genaamd, voor het Gasthuisbestuur
zullen voortvloeien. Wel toont het be
stuur zich bereid om in: „de enkele ge
vallen waarin zal blijken dat een rönt
genfoto onmisbaar is" de kosten te ver
goeden. Het bedrag dat het Gasthuis-
bestuur bereid is in dergelijke gevallen
te betalen wordt vastgesteld op f 5,-
per foto. Omdat het Gasthuis in 1898
nog niet over electriciteit beschikt
wordt het apparaat, via een kabel ver
bonden met de privé electriciteitscen-
trale van de voormalige houthandel Al
berts, destijds gelegen op de plaats
waar nu het politiebureau staat. De kos
ten van deze kabel met de aanlegkos-
ten waren uiteraard ook voor rekening
van de doktoren. Begrijpelijkerwijs wa
ren destijds, zowel het toestel als ook de
bediening nog uiterst primitief. Wilde
het Gasthuis een foto maken dan moest
eerst de houthandel Alberts worden ge
waarschuwd. De stroomstoot die nodig
was voor het maken van een foto was
namelijk zo sterk dat er brokken zouden
ontstaan indien er niet eerst in de cen
trale bepaalde voorzorgsmaatregelen
getroffen werden.
Het kostbare apparaat stond de eerste
jaren op een weinig geëigende plaats
namelijk in de, al jaren leegstaande,
vervallen en door ratten bewoonde,
oorspronkelijke epilepsievleugel. In
1902 verhuist het röntgentoestel naar
een, apart afgeschoten, hoekje van de
Gasthuisapotheek. Ook de bediening
van het röntgentoestel was, in de eerste
jaren, nogal problematisch. De gast
huisapotheker, J.J. van der Harst, die
met deze taak was belast, riep, niet ge
heel onbegrijpelijk, bijna elke keer dat
hij een foto moest maken er ook een
arts bij, een gang van zaken die door de
artsen als uiterst storend werd ervaren.
Pas in 1 907 wordt het röntgentoestel,
dat in 1904 al grotendeels was ver
nieuwd, door het bestuur der Godshui
zen in eigendom overgenomen. In 1 908
wordt de bediening ervan opgedragen
aan de Middelburgse gemeentearts
A. P. Smitt die, tijdens zijn opleidings-
tijd in het Amsterdamse Binnengast
huis, ruime ervaring met de röntgenolo
gie had opgedaan. Een jaar later ver
trekt Smitt naar Vlissingen waar hij tot
1 942, eerst als huisarts, schoolarts en
tbc-arts en later uitsluitend als internist
werkzaam zal zijn. In 1909 wordt
Schoute, die in dit zelfde jaar tot chirurg
van het Gasthuis wordt benoemd, met
de bediening van het toestel belast. Er
komt tussen hem en het bestuur een
apart contract waarin staat dat hij voor
deze speciale opdracht beloond zal
worden met het één derde deel van de
netto winst. Dat het bestuur der Gods
huizen destijds kennelijk niet heeft aan
gevoeld dat in een dergelijke belo
ningssysteem het gevaar voor misbruik
levensgroot zit ingebouwd moet als een
compliment voor de toenmalige gene
ratie artsen worden opgevat.
Met het Middelburgse röntgentoestel.
De oorspronkelijke buitensociëteit met theetuin aan het Noordbolwerk. In 1 923 door de Godshuizen aan
gekocht en ingericht tot tuberculosepaviljoen. Het districtsconsultatiebureau was van 1 923 tot 1 933 in dit
gebouw gehuisvest.
Buiten-Sociëteit met (tuin, JfTiddelburJ
Uitg. „tien Hercules", Burg C 109. Foto «n UoMdruk Q»br. r*n ItruUn, ufddofbur?' 3008
