aanbieding eerste exemplaar van eerste deel
van de encyclopedie van zeeland op 24 maart 1 982 43
Op het podium de leden van de redactie, dr. C. Boertien en wnd. voorzitter Zeeuwsch Genootschap mr. J. van Marion. Spreker: A. Teunis, eindredacteur.
Noord-Beveland verdreven en daarna
in Veere wonende, en anderen beschre
ven Zeeland met de steden en hun be
drijf. Tijdens de tachtigjarige oorlog
hadden de Zeeuwen het te druk met
godsdiensttwisten en kaapvaart om
veel aandacht aan hun geschiedenis en
aardrijkskunde te besteden. Daarna
vatte een Zeeuw, die de bescheiden
naam Smallegange droeg, alles wat
over dit gewest bekend was, samen in
zijn Nieuwe Cronyk van Zeeland
(1 696). Voor het eerst zijn hierin ook de
monumenten beschreven en afgebeeld.
In feite is deze foliant een systemati
sche encyclopedie van Zeeland, die nog
steeds groot gezag heeft.
Een halve eeuw later verscheen een se
rie boeken onder de titel: Hedendaagse
historie of tegenwoordige staat van alle
volkeren. Hierin beslaat Zeeland twee
delen (1751 en 1753) en bovendien
Zeeuwsch-Vlaanderen vijf hoofdstuk
ken in een deel over de Generaliteitslan
den (1740).
In de periode, die wij gemakshalve „de
Franse Tijd" noemen en in het begin van
het Koninkrijk der Nederlanden veran
derde er zoveel in Zeeland, dat in 1 824
een nieuwoverzicht nodig was (De Kan
ter Ab Utrecht Dresselhuis, De Pro
vincie Zeeland).
Ook tussen 1 870 en 1 970 zijn telkens
weer samenvattende werken over heel
Zeeland verschenen. Ik denk aan Frede-
rik Nagtglas, Van Empel Pieters, M. P.
de Bruin Wilderom. Monografieën
over speciale Zeeuwse onderwerpen
verschijnen in zo groot aantal, dat de
wens naar korte samenvattingen en
naar wegwijzers in de onoverzichtelijke
hoeveelheid boeken, tijdschrift-artike
len en stencils steeds levendiger werd.
Voorbeelden van regionale encyclope
dieën zijn er al vele: van „Nederlandsch-
Indie", van „West-lndie", van de Antil
len, van Ierland, van Vlaanderen, van
Friesland. Het Koninklijk Zeeuwsch Ge
nootschap der Wetenschappen heeft
de moed gehad de samenstelling van
een encyclopedie van Zeeland met de
hulp van vele leden te ondernemen en
de uitgave tot stand te brengen in sa
menwerking met de Drukkerij Den
Boer.
De „Nieuwe Cronyk" van Smallegange
en de „Tegenwoordige Staat" zijn meer
dan twee eeuwen na hun verschijnen
onveranderd herdrukt. Zal over twee
eeuwen een hoge ambtenaar in de Ab
dij te Middelburg een onveranderde
herdruk van deze encyclopedie in ont
vangst nemen? De redaktie zou liever
iets anders zien, namelijk dat er een
permanente redaktie gevormd werd om
aanvullingen, verbeteringen en ver
nieuwingen te verzamelen en over een
aantal jaren te publiceren. Hoe alles ook
verlopen zal, één ding zal over een paar
eeuwen nog wel hetzelfde zijn als in
1 250: Zeeland is met sterke dijken be
vestigd tegen de oplopingen van de zee.
