de vestiging van de eerste medische specialisten in middelburg
96
dat het de verzekering heeft gekregen
dat het Gasthuis niet verplicht wordt
krankzinnigen van buiten Middelburg
op te nemen - de gemeente waar een
krankzinnige het laatste domicilie heeft
gehad draait, bij een opname in een er
kende inrichting, voor een deel van de
opnamekosten op - helt het bestuur
naar het tweede alternatief over.
Niet alleen het bestuur maar ook de ge
neesheer die verantwoordelijk is voor
de epilepsieafdeling, J. J. Berdenis van
Berlekom, voelt er niets voor om de epi
lepsieafdeling in een erkende krankzin
nigenafdeling om te zetten..
Van Berlekom, die zich door het schrij
ven van de inspecteur kennelijk in zijn
beroepseer voelt aangetast, schrijft het
bestuur een boze brief waarin staat dat
de inspecteur bij vorige gelegenheden,
de laatste was een half jaar eerder,
nooit aanmerkingen heeft gemaakt en
dat de patiënten waarover de inspec
teur spreekt, zijns inziens helemaal
geen krankzinnigen zijn.
Het lijstje dat Van Berlekom bij het
bestuur indient vermeldt de volgende
diagnosen:
5 lijders aan epilepsie
2 lijders aan dementie
1 lijder aan hystero-epilepsie
2 lijders aan zenuwen
1 lijder aan idiotie
1 lijder aan krankzinnigheid.
De twee laatste patiënten worden als
nog met spoed overgeplaatst.
Als grootste bezwaar blijft Van Berle
kom aanvoeren dat, mocht de epilep
sieafdeling een erkende krankzinnigen
afdeling worden, hij absoluut niet weet
waar hij de patiënten, die er te slecht
aan toe zijn om langer op de interne za
len verpleegd te worden, moet laten.
Een argument dat door dr. De Man, in
1 893 nog bestuurslid van de Godshui
zen, ontzenuwd wordt met de opmer
king dat het in feite geen pas geeft om
terminale zieken en stervenden op de
zalen van de epilepsie - volgens De
Man: de paria's der maatschappij - te
verplegen.
Nadat het bestuur tegen het plan om
van de epilepsieafdeling een erkende
krankzinnigenafdeling te maken, eerst
neen en vervolgens ja heeft gezegd,
wordt de reeds ingediende aanvraag in
oktober 1894 alsnog ingetrokken. De
vier meest gestoorde epileptici worden
naar een erkende inrichting overge
plaatst, de andere worden, of intern
overgeplaatst of door hun familieleden
mee naar huis genomen. Hierna gaat de
afdeling voor de epileptici dicht en ver
valt - zoals in een later rapport te lezen
staat - tot een woonplaats van ratten en
ander ongedierte, ongeschikt voor elk
menselijk gebruik. In het kader van de
verbouwing die in 1 903 wordt gereali
seerd komt op de plaats van de oude
epilepsieafdeling de nieuweoperatieaf-
deling te staan. Het gevolg van het in
1894 gevoerde bestuursbeleid is ge
weest dat in het Middelburgse Gasthuis
de volgende dertig jaar geen psychiatri
sche patiënten meer worden opgeno
men, behandeld of verpleegd.
In de negentiende eeuw was de neuro
logie - dat wil zeggen dat deel der ge
neeskunde dat zich bezig houdt met de
ziekten van de hersenen, het rugge-
merg en de zenuwen - een weinig be
langrijk onderdeel van de inwendige
geneeskunde. Toen de geneeskundeop
het eind van de vorige eeuw in haar hui
dige specialismen werd opgesplitst,
werd de neurologie samen met de psy
chiatrie verenigd in het specialisme ze
nuwziekten. (Tegenwoordig zijn de
neurologie en de psychiatrie, overigens
pas sinds kort, aparte specialismen.) Op
het eind van de vorige eeuw bestond er
onder de Zeeuwse artsen noch voor de
psychiatrie noch voor de neurologie
veel belangstelling. Als men de notulen
van de afdeling Zeeland van de Maat
schappij der Geneeskunst doorleest
dan blijkt dat er tussen 1 880 en 1 903
vrijwel nooit onderwerpen uit deze vak
gebieden ter sprake zijn gekomen. Kin-
dermann, diezich in 1 903alsalgemeen
arts in Middelburg vestigde, is de eerste
arts in Zeeland geweest die belangstel
ling voor de neurologie had.
Omdat de omstandigheden er toe heb
ben geleid dat Kindermann oogarts is
geworden zijn de zenuw- en zielsziek
ten, na een korte opleving rond 1905,
tot de onderontwikkelde gebieden van
de gezondheidszorg in Zeeland blijven
behoren.
Aan deze verwaarlozing lijkt een eind te
komen als de eerste zenuwarts in Zee
land zich medio 1921 in Middelburg
vestigt.
Jan Knappert die, komende uit Leiden,
zich als specialist voor „zenuw-, ziels
ziekten en kindernervositeit" in Middel
burg vestigt was op 27 mei 1888 in
Kwadijk geboren. In een brief van 21 juli
1 921 richt hij zich tot het bestuur der
Zeelands eerste vrouwelijke arts. Sarah Weijl (1881-1959)samenmethaarmanLouisWeijlinhun spreek-
kamer.
