25 jaar diho: een kijkje in verleden, heden en
toekomst van het milieuonderzoek in het deltagebied
146
analytische studies slechts tot stand
kunnen komen wanneer men zich in
teamverband concentreert op bepaalde
gebieden. Gekozen is toen voor het
Grevelingenmeer, ontstaan in 1 971en
voor het oecosysteem van de schorren.
Momenteel is veel van de aandacht ge
richt op het funktioneren van natuur en
milieu in de Oosterschelde, en hoe dat
straks in 1986 door de aanwezigheid
van de stormvloedkering zal verande
ren.
Terug naar het begin van de jaren ze
ventig. Gestaag groeit het instituut.
Naast het wetenschappelijke onder
zoek begint het milieu-advieswerk een
steeds grotere plaats in te nemen. Met
de groei van het personeelsbestand
wordt ook de interne structuur van de
werkverdeling aangepast. In 1974
worden er drie werkgroepen gevormd
die zich ieder met een deel van het on
derzoek gaan bezighouden.
In de periode 1958 tot 1971 groeide
het aantal personeelsleden van 6 naar
circa 50. Daarna neemt de groei af, en
vanaf 1 975 is de formatie van vast aan
gestelde medewerkers bevroren op 56,
waaronder 1 2 academici. In 1 974 wor
den voor het eerst tijdelijke medewer
kers in dienst genomen. Dat verschijn
sel is in de jaren daarna sterk toegeno
men. Sinds 1 980 is het aantal tijdelijk
aangestelde personeelsleden, meestal
op driejarige contractbasis, 20 a 25,
waarvan de helft academici. De totale
personeelssterkte varieert dus tussen
76 en 81. Naar verwachting zal dit de
komende jaren zo blijven. Het DIHO
heeft de grenzen van zijn groei bereikt:
een nog verdergaande uitbreiding in de
personele sfeer is alleen maarzinvol als
de personeelsbezetting van de dienst
verlenende afdelingen en de beschik
bare laboratoriumruimten drastisch uit
gebreid worden. De nieuwbouw van
1 971in die tijd ruim gepland, wordt nu
tot in alle hoeken benut. Gelet op de
toekomstige taken van het instituut
moet een verdergaande uitbreiding van
het onderzoek echter niet worden uit
gesloten.
Met het personeel groeiden ook de ma
teriële middelen. Het 18 meter lange
onderzoeksvaartuig „Jan Verwey", al in
het begin van de jaren 60 gekocht,
kreeg een zusterschip, de „J. G. de
Man", later de „Maris Stella". Twee klei
ne vletten completeren de vloot. In de
loop der jaren zijn binnen het DIHO mo
dern geoutilleerde laboratoria inge
richt waarin geavanceerde meet-, re
gel- en analyseapparatuur is te vinden
voor het bewerken van water, bodem en
biota. In klimaatkamers, experimen
teer-aquaria en een plantenkas worden
geconditioneerde proeven gedaan. Een
serie microscopen en binoculairs, che-
mostaten en micro-electroden staan de
onderzoekers ten dienste. Voor het
veldwerk is het DIHO uitgerust met een
aantal auto's, een caravan met inge
bouwde apparatuur, continu registre
rende eenheden voor het werk onder
water, apparatuur voor het bemonste
ren van water en plankton en een ver
scheidenheid aan netten en bodem hap-
pers om vissen en bodemdieren te van
gen. Een SCUBA-duikteam doet alle
voorkomende werkzaamheden onder
water. Informatie over milieu en biota
wordt via eigen computers in de reken
kamer opgeslagen en verwerkt. De te-
ken- en reproduktieafdeling, de foto
graaf en de huisdrukkerij, tenslotte,
zorgen er voor dat het eindprodukt -
een rapport of een wetenschappelijke
verhandeling - op verantwoorde wijze
het instituut verlaat.
De betekenis van het DIHO nu
Het is de taak van het DIHO om inzicht
te krijgen in de structuur en het functio
neren van aquatische en semi-terrestri-
sche oecosystemen in het Deltagebied
in relatie tot de Deltawerken. Anders
gezegd: Hoe zit een estuarium of een
meer in het Deltagebied biologisch en
chemisch in elkaar, met alle dieren en
planten die er in leven (structuur) en
hoe werkt zo'n systeem nou eigenlijk
(functie)? Nu lijken deze vragen vrij sim
pel, maar het geven van de antwoorden
is eindeloos moeilijk. Pas wanneer deze
basisvragen bevredigend kunnen wor
den beantwoord, kan er iets gezegd
worden over de veranderingen die zul
len gaan optreden in een watermassa
na het nemen van bepaalde maatrege
len, zoals het leggen van een dam of het
inwerking stellen van een sluis.
De beheersproblemen die in het Delta
gebied moeten worden opgelost zijn
bijzonder groot, maar vooral ook erg
nieuw. Waar ter wereld wordt immers
op vergelijkbare schaal een aantal
