veldzigt: van buitenplaats tot kwekerij 208 Tiendkaart met „Veldzigt" boven de Schroeweg en links van de weg naar Vlissingen, circa 1691. omdat men toen nog een mooi uitzicht over de velden buiten Middelburg had (erwasalleen bebouwing langs de Vlis- singseweg). Zo waren er op Walcheren nog meer buitens van die naam, zoals bij Domburg en Vlissingen en er ligt een buurtschap „Veldzigt" bij IJzendijke in Zeeuwsch-Vlaanderen, nu grensdorp met België (enig verband met de laatste is echter niet aangetroffen). Anna Maria Steengracht (1 755-1 828), weduwe van mr. Bonifacius Matthias Pous (1744-1797), dan gehuwd met Johannes de Fremerij (1741-1819), predikant, verkoopt ten overstaan van notaris C. Serlé te Middelburg het goed „Veldzigt", bestaande uit een huis, koe pel, stal en koetshuis aan de zuidzijde van de slagboom aan de Rijweg naar Vlissingen, groot 290 roeden haijman- land op 6 mei 1801 aan Anthonij de Wind, rechter.7) Adriaan Isaac Snouck Plurgronje koopt deze buitenplaats van Antonij de Wind op 1 9 april 1811 ten overstaan van no taris J. van den Broecke. De Snouck Hurgronjes krijgen dan voor honderd jaar „Veldzigt" in hun bezit en zullen het landgoed nog vergroten; de eerste aan zet is de koop van het watertje de Potte Wegeling bij de Geertruidsweg voor f 601,- (1 6 november 1 820). Adriaan Isaac Snouck Plurgronje zal het tegenwoordige huis rond 1 820 hebben laten bouwen; voor die tijd komt de bui tenplaats (het huis) niet op kaarten voor.6) De volgende uitbreiding is de koop op 1 juli 1 826 door A. I. Snouck Plurgronje van Cornells Hondsmerk, tagrijn (koop man in scheepstuig, oud ijzer enz.), van de buitenplaats „Zorgvrij", bestaande uit moezerij (moestuin), bos en vijvers, eveneens voor notaris Van den Broecke. „Zorgvrij" en „Gaternisse" Wij kunnen de geschiedenis van „Zorgvrij" tot in de 1 7e eeuw nagaan. In een akte van 16 februari 1656 wordt het hofje „Paradijs" (hof met speelhuis) „in den haijman aan de heerweg achter Jan Schoonackers naar de oliemolen door Adriaan Veehaerdt verkocht aan Abraham van den Pleuvel, predikant.9) In 1783 wordt gesproken van het speelhof met huis „Het Paradijs" aan de gang naast de ververij, door de execu teuren van Catharina Wisse, weduwe van Jacobus Cornelissen, verkocht aan Joos van den Broeken. Van „Zorgvrij" is dan sprake in 1 772, door Dirk de Visser gekocht van Ysebrand Knouwen op 7 juli. Leendert van Helden doet op 11 oktober 1774 wei- en haijmanland aan de Schroeweg over aan Hendrik Willemse; zijn erven verkopen dit land op 24 december 1801 aan Anthonij Fokker. Maria deVisser, echtgenote van Johar nes Hermanus Waterlander, directeur van de Commercie Compagnie, ve - koopt dezelfde A. Fokker de buiten plaats „Zorgvrij" 1 2 juni 1 805). De e; ven van Anthonij Fokker verkopen aan Abraham Fokker (voor notaris A. van der Graft, 9 april 1 825) „Zorgvrij", met wei en ververij. De weduwe van Abr. Fokker, Elisabeth Susanna Boom, fabrikante en koop vrouw in leer, doet „Zorgvrij" voor nota ris Van den Broecke, d.d. 7 juni 1826 van de hand aan Cornelis Hondsmerk, dan bestaande uit het speelhof met huis „Het Paradijs", pakhuizen, paardesta wagen- en zomerhuis en twee speelho ven. Het vroegere herenhuis „Zorgvrij" is in de vorige eeuw gesloopt en op die plaats op de hoek Vlissingseweg Schroeweg verrees het tegenwoordige „Zorgvrij" waar op de topgevel aan de voorzijde een gevelsteen met het jaartal 1916 prijkt (Oude Vlissingseweg no. 1 Adr. Isaac Snouck Hurgronjezal ook het huis „Gaternisse" (Oude Vlissingse weg 3) hebben laten bouwen op hetter- rein van „Zorgvrij", vermoedelijk rond 1 830. Enig onderzoek leerde, dat de naam „Gaternisse" ontleend was aan Gaternisse in Zeeuwsch-Vlaanderen. De oom van Adr. Isaac, ook Adriaan Isaac Snouck Hurgronje, raad te Vlissin gen was gecommiteerde van de indij king van Hoofdplaat (1775-1778). In deze polder lag de hofstede „Gaternis se"; het ambacht Gaternisse (vroeger Gasterne geheten) besloeg meerdere polders.,0) De Snouck Hurgronjes op Veldzigt" Dr. Snouck Hurgronje (1780-1849 predikant, woonde met zijn vrouw 's winters in het huis „De Halve Maan aan de Rouaansekaai en's zomers op de buitenplaats „Veldzigt".'1) Mevrouw J. A. M. Lambrechtsen, wedu we van A. I. Snouck Hurgronje overleed 26 mei 1 864 op „Veldzigt". Van haar is een verzoek aan het polderbestuur van Walcheren bekend om de kopbomen (knotwilgen), staande langs de weiden

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 1982 | | pagina 26