de „smidse" van kees keijzer
96
moest wat verdienen. Maar de kansen
stegen. In die jaren werd driftig ge
bouwd 't was nog in de tijd van weder
opbouw - ook veel kerken. Die kerken
moesten aangekleed worden, zo had
den ze o.a. kandelaars nodig. Hoeveel
kandelaars en hoeveel verschillende hij
in die jaren gemaakt heeft weet hij niet
meer, maar 't waren er zeer vele. Onder
tussen ging 't studeren in materiaal
door. Bij siersmeedwerk wilde hij niet
stil blijven staan. Vrijere plastieken, dat
betekende werken met snijbrander en
lasapparaat, smeden in vrijere vormen,
wat fysiek nog moeilijker is, zeker bij
grotere objecten. Neem maar die kan
delaars, soms tot 1,70-1,80 m, groter
dan je zelf bent, 50-60 kg zwaar. Ook ij
zer en steen combineren. De zoge
naamde 1 %-regeling, waarbij „officië
le" bouwwerken met kunst aangekleed
moesten worden, schiep een kansrijk
kader.
Moeder de Gans. (Kleuterschool Beatrix, Souburg)
Doorbraak.
Constructivisme
We praten over het constructivisme
zelf, als wel om het feit dat werk uit de
aard van het materiaal zelf voortvloeit.
Wil men volume krijgen dan moet de
vlakke plaat in stukken gesneden wor
den en ruimtelijk opgebouwd, vorm ge
geven. Als men eerst gaat boetseren in
klei of was, dan is het niet eenvoudig
zomaar een constructivistische opzet
los te laten, je hebt het automatisch in
je. Dat is dan op den duur een reden om
bewust op een andere manier bezig te
gaan zijn en zo bijvoorbeeld naar een
vlakke plaat-serie te gaan of naar reliëf
plaatwerk. Daarom is hij ook met ijzer
slakken gaan werken, wat niet dagelijks
voorkomt. Anderen werken wel direct
uit de schroothoop.
Ik zeg hem - uiterst subjectief - dat ik
moeite heb met het werk dat ijzer en
hout combineert, dat ik voor mijn ge
voel hout tezeer geweld zie aandoen
door ijzer. H ij werpt tegen, hoezeer ijzer
hout kan beschermen. Denk aan de ijze
ren band rond de kop van een paal, ten
einde splijten te voorkomen. Ik geef toe,
zegt hij, dat een spijker in hout onher
roepelijk is en een blijvend litteken ach
terlaat, dus alleen gebruikt mag worden
als het beslist noodzakelijk is. Maar
denk ook eens aan andere functies en
andere zeggingskracht, denk eens aan
de Afrikaanse spijkerbeeldjes, de
macht over de figuur, daarin beli
chaamd. Welke gemeente draagt mij
eens op een paal of stam te ontwerpen
voor de binnenplaats van zijn gemeente
of stadhuis, waarin elke ouder die een
kind komt aangeven zijn spijkermerk
kan slaan. Je zult eens zien wat een mo
ment dat over vijftijg jaren geworden is.
Brons, zegt hij desgevraagd, is een toe
gevoegde techniek, om je primaire
werk in was, klei of gips te verduurza
men, om de nuanceringen van het boet
seerwerk goed zichtbaar te maken, te
laten uitkomen. Als je in ijzer of alumi-
