een bijna vergeten bladzijde 206
„Afgescheidenen" liever op een af
stand.
„De Afscheiding" regionaal
Gewoonlijk spreekt men te gemakkelijk
over „De Afscheiding", als ware het een
eenmalige uittocht uit de verworden
Hervormde Kerk. Maar in werkelijkheid
bedoelt die naam aan te geven dat het
veelmeer gaat om een proces van jaren.
Zo vergaat het onze regio in ieder geval.
Zoals gezegd, per dorp scheiden zich
stilzwijgend individuele personen, res
pectievelijk gezinnen af, zonder daar
aan schriftelijke afmeldingen te verbin
den. De scribent van het Klassikaal Be
stuur schreef het al hoe er een aantal
personen weigerde de erediensten ver
der nog bij te wonen. Maar zij bevinden
zich aan de rand en blijven administra
tief tot de gemeenten behoren. Voor
jaar 1 836 komt hier plotseling verande
ring in.
Eén „afscheiding" op Duiveland willen
wij hier nader voor het voetlicht bren
gen. De predikant van Sir- (of: 's-Heer)
Jansland, ds. J. W. Ermerius, noteert in
de „acta" der plaatselijke kerkeraad on
der meer: „De Praeses en de
Ouderling... gaven verslag van hunne
gedane huisbezoeken op het dorp, be
halve B. Bakker, die zich van de Kerk af
scheid". De „acta" zijn van 1 1 april
1 834. Deze gebeurtenis mag hoogst
merkwaardig worden genoemd en zal
binnen het Hervormde eilandelijke én
plaatselijke kamp als een donderslag bij
heldere hemel zijn aangekomen. Het
gaat om Boudewijn Bakker, landbou
wer en binnen de kleine dorpsgemeen
schap een vooraanstaande persoonlijk
heid. Heeft zitting in de Gemeenteraad
en was tot dusver een „ijveraar" voor de
plaatselijke Hervormde gemeente. De
aanleiding van zijn vertrek blijft onop
gehelderd. Kon hij zich niet verenigen
met wat op 1 april 1 834 te Ulrum ge
beurde, toen ds. Hendrik de Cock voor
twee jaren werd geschorst? In elk geval
blijft Bakker „op papier" Hervormd. Op
de kerkeraadsvergadering van 1 5 april
1 836 komt plotseling een uitdrukkelijk
verzoek van hem ter tafel, waarover de
notulen melden: „Een brief ontvangen
van B. Bakker om van het Lidmaatboek
uitgeschrabt te worden
In het nabij gelegen Nieuwerkerk was
de eerste formele „afscheidingsbrief" al
binnen. Nummero twee bereikt ds. G. J.
Lette aldaar op 14 april. Deze is onder-
De „Afscheiding" betekende hier een gevoelige aderlating voor de plaatselijke Hervormde Gemeenten.
Hervormde Kerk te Oosterland. Hervormde Kerk te Sir-Jansland.
Hervormde Kerk te Ouwerkerk.
Hervormde Kerk te Bruinisse (op de achtergrond; op de voorgrond de Geref. Kerk
uit 1868).
Gereformeerde Kerk ie tjruinisse
