„zonneveld" 1909-1984
87
Evacuatie „Zonneveld" naar „Dennenheuvel" te Ossendrecht.
komst met het consultatiebureau van
dr. J. H. Wagener in de Maasstad. Ja
renlang kwamen groepen van veertig
kinderen uit Rotterdam elke drie maan
den om aan te sterken en te genieten
van Zeeuwse lucht, strand en water.
Verplicht waren natuurlijk de zonneku-
ren in lange rijen op of voor het balkon.
Geestelijke ontwikkeling werd niet ver
geten. Het jaarverslag over 1935 ver
meldt: „Iedere morgen krijgen de kin
deren van negen tot elf uur gewoon La
ger Onderwijs Daarna wordt gewan
deld of bij slecht weer gymnastiekles
gegeven in de speelzaal."
De jaren 1 939-1 945 zijn voor „Zonne
veld" zeer bewogen geweest, zowel op
medisch gebied als op organisatorisch
terrein tengevolge van de oorlogstoe
stand. Het jaarverslag over 1 939 opent
met deze alinea:
„Zonder twijfel zal het jaar 1 939 voor
onze inrichting te boek blijven staan als
een jaar waarin het karakter van de ver
pleging in andere banen is geleid. Wer
den in vorige jaren voornamelijk kinde
ren opgenomen met geringe afwijkin
gen, in 1939 werden, vooral onder in
vloed van dr. De Stoppelaar te Middel
burg vanuit het Consultatiebureau kin
deren met veel ernstiger longafwijkin
gen naar „Zonneveld" gezonden. Aan
de verpleging werden tengevolge hier
van veel hogere eisen gesteld. Herhaal
delijk traden ernstige complicaties op
en moesten kinderen geïsoleerd wor
den. Met grote voldoening mag ik
(Vaandrager) constateren, dat Directri
ce en verplegend personeel volkomen
tegen deze veel zwaardere taak bleken
opgewassen te zijn."
Kort na de 10e mei 1 940 werd het zee
hospitium gevorderd door het Neder
landse leger. De Walcherse kinderen
werden naar huis gezonden, het andere
deel naar „Berkenbosch" overgebracht.
De directrice en het verplegend perso
neel werkten in die dagen dag en nacht
om de kinderen behoorlijk gehuisvest
te krijgen. Begin juni werd „Zonneveld"
weer door de kinderen betrokken, maar
de bezetter vorderde het gebouw voor
een derde deel voor de Wehrmacht.
Door afscheidingen te maken kon de
verpleging doorgaan. Op 20 oktober
1941 werd het gedeelte dat dienst
deed als polikliniek voordeWehrmacht
vrijgegeven.
Op 4 augustus 1 942 werd door de be
zetter de gedeeltelijke evacuatie van
Walcheren bevolen. „Zonneveld" viel
onder dit bevel: binnen twee weken
moest het hospitium worden ontruimd.
Nog in augustus vond de verhuizing
naar „Dennenheuvel" in Ossendrecht
plaats. In een gebouw waarvoortwintig
patiënten plaats was geweest, moesten
negentig kinderen en al het personeel
worden ondergebracht.
Het verslag vermeldt: „Met moed werd
het werk aangepakt. Onmiddellijk werd
met verhuizen begonnen. In48 volgela
den vrachtauto's werd de inboedel
overgebracht. Een gedeelte van het
personeel ging vooruit om in Ossen
drecht alles in ontvangst te nemen.
14 Augustus werden de chirurgische
patiënten vervoerd in 5 ziekenauto's en
3 grote bussen. Drie vrachtauto's volg
den met de bedden. 1 5 Augustus ver
trokken twee autobussen met de gemo
biliseerde meisjes en het personeel van
de afdeling. 1 6 Augustus verhuisde de
jongensafdeling met het laatste perso
neel en de laatste bedden.
Het bestuur deed een rondgang door
het ledige gebouw. De stemming was
down. Hoe zouden we ons geliefd „Zon
neveld" terugvinden?" Tot zover het
verslag.
Van oktober 1 944 tot november 1 945
stond Walcheren onder water. In no
vember 1 944 werd Walcheren bevrijd.
Op 6 oktober al had men op „Dennen
heuvel" de bevrijders de hand kunnen
drukken. Met behulp van een accu van
de Canadezen hoorde men op de radio
dat de Westkappelse zeedijk opnieuw
was gebombardeerd. Een kleine maand
later (3 november) kwam het bericht
dat Domburg was bevrijd. „Ons gebouw
in Domburg Oostkapelle) heeft nogal
wat schade", werd bericht.
Toen Walcheren was drooggelegd
„ontstond de mogelijkheid in 1946
weer naar Oostkapelle terug te keren."
Toen bleek ook hoe groot de schade
was. Oorlogsgeweld had huis gehou
den, dakloze gezinnen hadden het ge
bouw uitgewoond. Veel houtgewas
was vernietigd door het zeewater. Ver
der bleek de inventaris in Ossendrecht
volkomen versleten. Dankzij de hulp
van velen en de doortastende aanpak
van aannemers, konden in augustus
1946 de voorbereidingen voor de te-
rugkeervan de kinderen worden getrof
fen. De eerste week van september
keerden de kinderen terug.
„De afdeling in Oostkapelle was in orde,
alle kinderen konden direct in nieuwe
bedjes worden gelegd, die in ruime,
lichte, moderne zalen voor hen klaar
stonden. De onderzoekkamer was ook