windturbines in het zeeuwse landschap
126
Windturbine bij boerderij (hoogte ±12 m), 's-Heerenhoek.
„doe-het-zelf" bouwers en amateur
onderzoekers. Tussen deze beide uiter
sten ligt naar verwachting een belang
rijk toepassingsgebied voor de kleinere
en middelgrote turbines (ashoogte 1 2-
30 m). Deze leveren voldoende energie
(1.000-75.000 Watt) om kleine bedrij
ven of groepen van woningen in hun be
hoefte te voorzien. Een regeling voor
gemeentelijke bestemmingsplannen
betreft derhalve de windturbines tot
een totale hoogte van ca. 30 m.
In Zeeland zijn de condities voor het be
nutten van windenergie erg gunstig. Als
gevolg van de ligging aan de kust en het
vlakke, open landschap behoren de
windsnelheden en daarmee het rende
ment van windturbines tot de hoogst
bereikbare van ons land. Het valt dan
ook te verwachten, dat voor bedrijven
met een belangrijke energiebehoefte de
aanschaf van een windturbine in de toe
komst steeds aantrekkelijker kan wor
den.
Landschap
De vraag of windturbines al of niet in
het landschap passen is in zijn alge
meenheid niet te beantwoorden. De be
leving en waardering van landschaps
elementen is niet voor iedereen gelijk.
Han Lörzing zegt daarover in zijn boekje
„De angst voor het nieuwe landschap",
dat bij het beleven van een landschap
niet alleen het zien erven belangrijk is,
maar ook de achtergrondinformatie,
zodat begrepen wordt hoe het land
schap in elkaar zit. Zo kan het ontbreken
van kennis van invloed zijn op de bele
ving; wanneer men slecht op de hoogte
is van bepaalde ontwikkelingen in het
landschap zal men gauw geneigd zijn
die ontwikkelingen als negatief te
beoordelen en zijn steun zoeken bij het
bestaande. Geen wonder, dat de waar
dering van landschappen en de elemen
ten daarin van persoon tot persoon
pleegt te verschillen en bovendien door
de tijden heen aan veranderingen on
derhevig is. De afkeer van bepaalde
ontwikkelingen kan de waardering van
een landschap negatief beïnvloeden.
Wie tegen modernisering en schaalver
groting van de landbouw is vindt
ligboxenstallen en torensilo's vanuit die
waardering reeds bij voorbaat lelijk.
Voorstanders van het gebruik van na
tuurlijke energiebronnen zijn gauw ge
neigd centrales en hoogspanningslei
dingen horizonvervuiling te noemen en
als wraak zeggen de promotors van
kernenergie hetzelfde van windturbi
nes. Op deze wijze keert de afkeer van
de inhoud van de ingreep zich tegen de
vorm.
Aangezien de bevordering van winde
nergie reeds als een algemeen erkende
wenselijkheid wordt beschouwd, zullen
windturbines - hoe dan ook - deel uit
dienen te maken van een cultuurland
schap, waarin vorm wordt gegeven aan
de hedendaagse maatschappelijke ont
wikkelingen. Bij de concrete plaatsing
van windturbines kan echter gestreefd
worden naar een zorgvuldige inpassing
in het landschap. Dit houdt in, dat reke
ning wordt gehouden met de opbouw
en structuur van het landschap en dat
de situering zodanig plaatsvindt, dat in
ieder geval een begrijpelijk en samen
hangend geheel ontstaat. Vermeden zal
moeten worden, dat de windturbine als
een vreemd en storend element in het