bij het 175-jarig bestaan van de wilhelminapolder 176 aan de bevolking van het Wilhelmina- huis en de publicatie van het gedenk boek van Van der Poel. Het is nog zo kort geleden, vijf en twintig jaar. Maar wat hebben de veranderingen, die toen al volop aan de gang waren, zich daarna in een razendsnel tempo verdervoltrok- ken. 1959: nog altijd het werkpaard als le vende krachtbron in bedrijf, hoewel toen al sterk teruggedrongen door de mechanisatie. Van de 200 paarden uit de periode vóór de oorlog, waren er nog ongeveer 90 overgebleven. „Paardenkracht en paardekracht. Op het moderne landbouwbedrijf Wilhelminapolder bij Goes kunt u deze tegenstelling vinden. Als in een wijdse prairie draven er grote groepen paarden terwijl even ver derop het leger tractoren grom mend uitrukt. De paarden zullen op den duur de ongelijke strijd verlie zen, maar nu zijn zij nog een bruik baar stuk natuurpracht."52) Nog bijna 200 mensen in dienst. Voor zichtige veronderstelling dan: „We zouden, meent ir. Minderhoud, indien het bedrijf daarop wordt in gesteld, genoeg hebben aan 1 25 in plaats van tweehonderd mensen en een driehonderdduizend gulden minder aan loon kunnen uitge ven."53) Een al duidelijk op gang gekomen cen tralisatie in de bedrijfsvoering. „Toch wordt de zes bedrijfsboeren op de zes bedrijven van de Wilhel minapolder: Mosselbank, Goenje, Hongersdijk, Rotterdam, Oost-Be veland en Waterloo, de nodige vrij heid gegeven in het beheren van hun gemiddeld 225 ha grote be drijf."54) Van de huizen in het dorp zijn er dan nog 160 eigendom van de polder. 1984: de paarden zijn, behalve bij een enkele echte liefhebber, al lang verge ten. Het zou maar tot 1 964 duren eer het laatste paard het veld moest rui men. Het aantal mensen in dienst van de pol der bedraagt nu in totaal 46, inclusief onderhouds- en administratief perso neel en waarvan 22 trekkerchauffeurs. Geen echte bedrijfsboeren meer om de afzonderlijke stukken van de polder te beheren. Hun taak is al lang overgeno men door twee bedrijfsleiders, die over het hele gebied van de polder opereren, ieder op hun eigen werkterrein. Het huizenbezit in het dorp wat ver huurd wordt, is geslonken tot 41Er is nu dus zeker geen sprake meer van een overwegende invloed van de polder op het dorp. Het oude is voorbijgegaan: het is tevens van toepassing op het verdwenen zijn van het enorme verschil tussen ener- Bouwterrein voor de nieuwe sluis, oostelijk van het Goese Sas. (foto Deltaphot, 1 983) Wilhelminadorp uit de lucht gezien, (foto Slagboom, 1971)

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 1984 | | pagina 16