uit de geschiedenis van het middelburgse gasthuis; het ziekenhuispersoneel
tijdens de overgangsperiode van een 1 9e-eeuws gasthuis naar een 20e-eeuws ziekenhuis 227
Tabel 3
Het verplegend personeel in 1915
Functie Jaarsalaris
(p.p., excl. kost en inw.)
1 directrice
f 1000,-
1 hoofdverpleegster chirurgische afdeling
f
550,-
1 hoofdverpleegster interne afdeling
f
450,-
1 gediplomeerd verpleegster klasse afdeling
f
250,-
18 leerlingverpleegsters
f
1 60,- resp. f 1 20,- en f 1 00,-
treffen van sociale voorzieningen.
In 1 907 is er in dit opzicht nog niets ge
regeld. Op een desbetreffende vraag
van de Nederlandse Bond voorZieken-
huisverpleging antwoordt het bestuur
dat het Gasthuis in geval van ziekte, ou
derdom en invaliditeit geen eigen regel
kent en dat in dergelijke gevallen de re
gels gevolgd worden die gelden voor
het gemeentepersoneel, er aan toevoe
gend dat het gasthuispersoneel géén
pensioenrechten heeft.
In 1914 doet het bestuur een eerste po
ging om voor de directrice en de twee
hoofdverpleegsters een collectieve
pensioenverzekering af te sluiten. We
gens de relatief hoge leeftijd van de da
mes en de daaruit resulterende premie
druk is het bestuur niet in staat deze
jaarlijks terugkerende extra last te dra
gen. Pas in 1919 komt er voor het per
soneel een verplichte ouderdomsverze-
kering, de kosten van de te plakken ze
gels worden door het bestuur betaald.
In oktober 1916 herdenkt het bestuur
der Godshuizen het vijftigjarig bestaan
van het ziekenhuisgebouw. Na de offi
ciële toespraken en de erudiete lezing
van Schoute over de geschiedenis van
het Gasthuis is er 's avonds voor het
personeel een gezellig samenzijn dat
opgeluisterd wordt met het optreden
van de beroemde cabaretzanger Pisuis-
se. Reeds de volgende morgen is het
bestuur in het bezit van een schrijven
van de directrice waarin „de Heeren"
bedankt worden voor al het genotene
waaronder alle verpleegsters hun (ver
plichte) handtekening hebben ge
plaatst. Een onbelangrijk detail maar
dat wel illustratief is voor de strenge
hiërarchische regels waaraan het ver
plegend personeel anno 1916 onder
worpen is.
In 1918 doet de eerste gespecialiseer
de verpleegkundige haar intree in het
Gasthuis. In tegenstelling tot de meeste
toenmalige ziekenhuizen, waarde huis
artsen van de betrokken patiënten de
narcose geven, is dit in Middelburg niet
het geval. Onder het regiem van Schou
te worden alle narcoses door een ver
pleegster gegeven, in 1 91 8 is het aan
tal ingrepen kennelijk groot genoeg om
hiervoor een speciale zuster aan te trek
ken.
De salariëring van het personeel is nog
steeds een post waarop het eerst wordt
bezuinigd. Schoute, die na de oorlog op
zijn expansief groeiende chirurgische
afdeling dringend behoefte heeft aan
een tweede gediplomeerde verpleeg
ster, moet het bestuur er op wijzen dat
er in heel Nederland geen gediplo
meerd verpleegster nog bereid is om
voor het, door het bestuur geboden, sa
laris van f 300,- te komen werken. Hij
adviseert het bestuur dringend het sala
ris van de afdelingshoofden van
f 450,- tot f 750,- op te trekken want
voor minder, zo schrijft hij, zijn er geen
goede meer te krijgen.
Op 1 juni 1919, de voorgestelde sala
risverbetering is dan nog niet inge
voerd, is de samenstelling van het Gast-
Tabel 4
Het gasthuispersoneel in 1919
Functie
1 directrice
3 gediplomeerde verpleegsters
24 leerlingverpleegsters
1 administrateur
1 huishoudster
1 portier
2 huisknechten
1 2 dienstboden
huispersoneel zoals in tabel 4 aangege
ven.
Nog steeds is al het personeel, van hoog
tot laag, verplicht inwonend. De rönt-
genzuster die in 1 922, als tweede ge
specialiseerde verpleegkundige, wordt
aangesteld wordt het eerste perso
neelslid dat het recht krijgt om buiten
de gestichtsmuren te gaan wonen. De
eerste die zich officieel tegen deze in-
woningsplicht verzet is de portier, de
laagst betaalde gasthuisemployé. Hij
schrijft een brief aan het bestuur met de
vraag om salarisverbetering en tevens
met de vraag om zijn werktijden terug
te brengen van 8 tot 1 2, van 1 3.30 tot
1 6 en van 1 7.30 tot 20 uur. (Gezien de
7-daagse werkweek zijn dit overigens
nog 63 uur per week). Bovendien ver
zoekt hij het bestuur om uitwonend te
worden, mocht dit absoluut niet moge
lijk zijn dan wil hij in elk geval het recht
krijgen zijn vrije uren naar eigen goed
dunken buiten het gesticht door te
brengen. De directrice om advies ge
vraagd antwoordt dat dit onmogelijke
eisen zijn die alleen uitvoerbaar zijn als
het bestuur bereid is een tweede portier
aan te stellen. De portier, die mogelijk
wel trouwplannen heeft, krijgt zodoen
de nul op zijn rekest en verlaat teleurge
steld het Gasthuis.
De ontwikkeling tot een modern zie
kenhuis
Tot het begin van de twintiger jaren
blijft het Middelburgs ziekenhuis een
medisch tweemansbedrijf met Schoute
aan het hoofd van een bloeiende heel
kundige afdeling en met Kindermann
aan het hoofd van een stagnerende ge
neeskundige afdeling. De in 1908 ge
vestigde KNO-arts Henkes en de in
Jaarsalaris (p.p., excl. kost/inw.)
f 1000,-
f 450,-
f 1 20,-tot f 180,-
f 300,-
f 300,-
f 120,-
f 170,-
f 180,-
