albertha petronella (bertha) ogterop (1860-1936)
Bertha Ogterop, Domburg zomer 1935.
me maaltijden te voorzien24). De slech
te voedingstoestand van de kinderen
gaf n.l. aanleiding tot grote bezorgd
heid en daarom werd hen tussen 1 2 en
1 uur een gemeenschappelijke maaltijd
verschaft. Men verkreeg op deze wijze
de zekerheid, dat het verstrekte voedsel
aan de kinderen zelf ten goede kwam.
Een der helpsters bij de uitreiking van
deze maaltijden was onze Bertha Og
terop.
Wat de „Bibliotheek voorde Jeugd" be
treft, behoorde Bertha Ogterop tot de
kring van oprichters en bestuursleden.
De doelstelling was de jeugd goede
boeken in handen te geven, waaronder
levensbeschrijvingen van vooraan
staande personen, „bevattelijke mede
delingen op allerlei gebied, populaire
werkjes over plant- en dierkunde, enz."
Van 1 893 tot aan haar dood toe is Ber
tha Ogterop betrokken geweest bij het
bibliotheekwerk in Middelburg, in late
re jaren als bestuurslid van de Openbare
leeszaal en bibliotheek. Deze biblio
theek was gevestigd Molstraat 1 3, zo
dat zij naast de bibliotheek woonde
(vgl. noot 5)25).
Zelf leverde Bertha Ogterop een niet
onaanzienlijke bijdrage om de doelstel
ling der „Bibliotheek voor de Jeugd" te
verwezenlijken. Omstreeks 1900 ver
scheen het populaire boekje „Uit de na
tuur. Twee wandelingen met Max en
zijn vrienden, door M. E. Pijnappel, met
illustraties van A. Ogterop". Het werkje
verscheen zonder een jaartal bij Nijgh
Van Ditmar te Rotterdam, is 1 34 pagi
na's dik en bevat vele illustraties van
Bertha Ogterop. Het is een verhaal van
Max, die een verzameling bezit van in
de natuur gevonden voorwerpen, in de
tweede klas zit van het gymnasium, en
die er met Oom Frits en enkele klasge
noten erop uit trekt om de natuur van
zee en duin, bos en heide te ontdekken.
Doel van het boekje is „liefde te wekken
voor de natuur en voor het rijke buiten
leven, eene liefde die zeker gewekt
wordt, wanneer hun de oogen voorveel
wat zij niet kennen, opengaan"26).
De dames Pijnappel en Ogterop werk
ten bovendien nog samen bij de publi
catie van een ander voor kinderen be
stemd boekje, n.l. „Duifjes en Bokjes".
Dit werkje verscheen eveneens zonder
een jaartal bij Nijgh en Van Ditmar te
Rotterdam en beleefde zelfs twee druk
ken en bevat 139 pags. Vermoedelijk
verscheen het eveneens rond de eeuw
wisseling. Het is een boekje met kinder
verhalen „met 1 6 Penteekeningen door
A. Ogterop"27).
Inmiddels werd in 1895 de afdeling
Middelburg van de SDAP opgericht; tot
1 906 zou zij de enige afdeling in Zee
land blijven. Aanvankelijk bestond de
afdeling uit 1 6 arbeiders, waarbij vooral
de arbeiders van bovengenoemde
meelfabriek goed vertegenwoordigd
waren. Van grote betekenis voor de ver
dere ontwikkeling van deze afdeling
was de toetreding van Wibaut in 1 897.
Hij legde een grote activiteit aan de dag
en stimuleerde vele ontwikkelingen,
niet alleen in Middelburg, doch ook el
ders in Zeeland.
Middels de brochure „Arm Middelburg.
Hoe het woont! Hoe het leeft!" vestigde
de Middelburgse Bestuurdersbond in
1904 de aandacht op de ellendige
woontoestanden onder de arbeidersbe
volking in Middelburg. De brochure is
geïllustreerd „met teekeningen van
Mej. A. O.,Lid van de Vrouwenvere
niging „Samen Sterk". De brochure ver
scheen n.a.v. het feit dat de „Woning
wet" was aangenomen, waardoor de ei
genaar verplicht kon worden tot onder
houd van de woning en de gemeente
het recht kreeg woningen onbewoon
baar te verklaren. De Bestuurdersbond
nam het initiatief een 79-tal woningen
te inspecteren met de bedoeling tot een
soort leidraad te komen voor de ge
meente om aan de hand daarvan tot
voorschriften te komen. Bertha Ogte
rop legde daartoe de uit- en inwendige
situatie bij een aantal van deze wonin
gen in pentekeningen vast28).
In 1905 kwam Bertha Ogterop, teza
men met Betsy Sannes in het bestuur
van de Afdeling Middelburg der SDAP.
Dat was een belangrijk moment, niet al
leen voor haarzelf, maar ook voor de Af
deling, want hiermee kwamen voor het
eerst vertegenwoordigers uit de sociale
bovenlaag der intelligentia in het be
stuur.
Het jaar 1905 markeert blijkbaar een
belangrijk moment in het leven van Ber
tha Ogterop: zij kwam in het bestuur
van de Afdeling Middelburg der SDAP
en nam afscheid van het lidmaatschap
der Nederlandsche Botanische Veree
niging, twee gebeurtenissen die waar-
