zeeuws territoriaal water en de wielingenkwestie in historisch perspectief
132
1 2. De lijn AB is de bissectrice van de hoek die gevormd wordt door de basis
lijnen.
11. Een methode om territoriaal water te verdelen, ook wel de equidistantie-
methode genoemd.
voltallig - werd het verdrag verworpen.
Van Karnebeek trok de consequenties
en trad af. „Waarschijnlijk is de verwer
ping van het verdrag juist geweest", zo
zegt Van der Klaauw; „de economische
offers die van Nederland werden ge
vraagd, waren te groot".
De Wielingenkwestie kwam in bespre
kingen in de jaren dertig weer ter spra
ke. Men stelde voor - zoals reeds voor
dien - de Wielingen volgens de dalweg
te verdelen. Tot een overeenkomst is
het echter nooit gekomen-
Nadere beschouwing.
Een nadere beschouwing van de histo
rie van de Wielingenkwestie maakt dui
delijk dat het nimmer gelukt is een
scheiding te trekken tussen de territo
riale wateren van beide nabuurstaten.
Steeds werd een reservering gemaakt
en de oplossing van dit geschil gedu
rende 1 50 jaar steeds weer uitgesteld.
Nu in de jaren tachtig hebben de om
standigheden zich drastisch gewijzigd.
Door de ramp met de Mount Louis is
nog duidelijker aangetoond dat bekend
moet zijn door wie en waar rechtsmacht
kan worden uitgeoefend.
Tezamen met de noodzaak te komen tot
afbakening van de territoriale wateren
in de Scheldemond, komt ook de pro
blematiek met betrekking tot de be-
loodsing ter sprake. Bekend is dat in de
besproken wateren de loodsdienst door
zowel Belgische als Nederlandse lood
sen wordt uitgevoerd. Het is voor een
gezonde opbouw van de Nederlandse
loodsdienst noodzakelijk om te komen
tot herverdeling van de loodsprestaties
over alle trajecten.
Beide landen wensen een uitbreiding
van drie naar 12 zeemijlen, waardoor
het omstreden zeegebied veel groter is
geworden (afb. 1 2). Uitgaande van een
12-mijls territoir kan men de hier gete
kende basislijnen aanhouden. Hierdoor
ontstaat een verdeling volgens de bis
sectrice AB. Mogelijk is echter dat men
van een minder theoretische benade
ring uitgaat en/of geeft men deze basis
lijnen een andere richting.
De aanspraken van Nederland op histo
rische gronden zijn nauwelijks nog van
belang, omdat de Wielingen bewesten
Zeebrugge nog slechts een tweede
rangs vaarwater is en de scheepvaart
aldaar de vaart door het Scheur ver
kiest. Van deze aanspraak op een histo
risch recht is, gedurende het reeds 1 50
jaar bestaande geschil, nog geen ge
bruik gemaakt.
Literatuur
Beekman, Dr. A. A.: Nederlands of Belgisch? 's-Gra-
venhage 1919.
Brugmans, Prof. Dr. H.: De Wielingen, Rechten en
Belangen, Amsterdam 1920.
Colenbrander, Dr. H. T.: Het Scheldevraagstuk.
Econ. Stat. berichten 1918.
Gittenberger, F.: Zeeland in oude kaarten, Bus.um
1983.
Gottschalk, Dr. M. K. E.: Historische Geografie van
Westelijk Zeeuws-Vlaanderen, deel I en II, 2e druk,
Dieren 1 983.
Hoon de, Mr. H.: Bescheiden ter opheldering van
het vraagstuk van de Wielingen, Gent 1 926.
Hullu de. Dr. J.: Zeeuws Vlaanderen door histore en
volksaard Noord Nederlands gebied. 's-Gravenha-
ge 1919.
Klaauw van der, Dr. C. A.: Politieke betrekkingen
tussen Nederland en België 1919-1939, Leiden
1953.
Mussert, Ir. J. C.: Richtlijnen voor een Nederlands-
Belgische overeenkomst, z.j.
Ramaer, Ir. J. C.: Het verdrag met België een ramp
voor het vaderland. 's-Gravenhage 1925.
Roos, D.: De concurrentiestrijd tussen de Neder
landse en Belgische loodsdiensten 1839-1939,
Zeeuws Tijdschrift 1983 No. 5.
Segers, P.: Onze onderhandelingen met Nederland,
Antwerpen 1 930.
Smit, Mr. Dr. C.: De Scheldekwestie, Rotterdam
1966.
Smit, Dr. C.: De buitenlandse politiek van Neder
land,'s-Gravenhage 1945.
Sneller, Prof. Dr.Z. W.: Walcheren in de 1 5de eeuw,
Utrecht 1916.
Tex, den, Jhr. Mr. R. W. J.: Het vraagstuk der Wie
lingen en het verdrag met België, Haarlem 1926.
Tirion, Isaak: Tegenwoordige Staat, Beschrijving
van Zeeland, Amsterdam 1751.
Vessem van, Mr. A. J.: Hollando-Belgische Allic ntie
politiek. Utrecht 1928.
Vlam, Dra. A. W.: De veranderingen in de mond van
de Westerschelde, Archief Zeeuwsch Genootschap
1941/42.
Ontwerp van wet: Vaststelling van de grenzen van
de territoriale wateren met de Memorie van De-
lichting, zitting 1 982-1 983-1 984, No. 1 7654
Encyclopedie van Zeeland deel III.
Rijksarchief Middelburg; Zelandia lllustrata.
Gemeentearchief Vlissingen.
