de strijd om zeeland in de lage landen aan de noordzee van de 11 e tot de 14e eeuw
26
van Borselen, moest Floris V het ambt
van baljuw toekennen.
Graaf Gwijde van Vlaanderen noch de
Zeeuwse edelen mochten echter ver
wachten, dat Floris zijn toezeggingen
gestand zou doen. Van de nieuwe keur
trok hij zich niets aan, evenmin van de
verplichting tot leenhulde en betaling
van oorlogsvergoeding. In 1 291 nam hij
uitdagend de titel „graaf van Holland en
Zeeland, heer van Friesland" aan. De ja
ren die nu volgden vertonen een beeld
dat weinig doorzichtig is, maar wel is
duidelijk dat Floris weigert in de pas te
lopen van de anti-Franse coalitie (Enge-
land-Vlaanderen-Brabant). Hij kiest
welbewust, maar onder aandrang van
Jan van Avesnes, voor de Franse koning
Filips de Schone. Een ommezwaai van
1 80 graden. De tegenpartij beraamt een
plan a la Biervliet van 1 290: weglokken
en gevangen nemen, maar het leidde tot
de moord op FlorisV doorGijsbrechtvan
Amstel, Herman van Woerden en Gerard
van Velzen op 27 juni 1296. Met de
dood van Floris V werd een periode af
gesloten waarin Holland sterker naar
voren kwam mede door een doelbewu
ste economische politiek en belangrijke
waterstaatkundige werken.
Intussen kwam degraaf van Vlaanderen,
Gwijde van Dampierre, steeds meer in
de klem van de Franse koning, Filips de
Schone, die kon steunen op goede raad
gevers, zeer geslepen legisten. Deze
buitten de binnenlandse moeilijkheden
in Vlaanderen uit, o.a. met de stad Gent.
Het doel was Vlaanderen bij het Frans
kroondomein in te lijven. De rol die En
geland in het diplomatieke spel van die
tijd speelde was op haar minst twijfel
achtig. In feite zocht Eduard I naar een
goed bruggenhoofd voor een invasie in
Frankrijk, te weten Vlaanderen. In janua
ri 1 297 sloot Gwijde een verbond met
Engeland en nog in dezelfde maand zeg
de hij zijn leentrouw aan de Franse ko
ning op. De uitkomst was catastrofaal
voor de graaf van Vlaanderen. Tussen ja
nuari en mei 1300 werd Vlaanderen
door de Franse leenheer volledig bezet.
Vlaanderen werd bij het kroondomein
gevoegd. Twee partijen tekenden zich
nu in Vlaanderen scherp af, die óf naar
het wapen van de koning „Leliaarts" of
naar het wapen van de graaf „Liebaarts
of Klauwaards" werden genoemd
In die twee jaren die volgden hadden de
raadsheren en Filips de Schone echter
geen rekening gehouden met brede la
gen van het Vlaamse volk, de grote mas
sa van de minder gegoeden. Daarbij
kwam nog de benoeming van een gou
verneur voor het nieuwe kroondomein,
die met alle standsvooroordelen van de
Franse adel was behept. De gebeurte
nissen volgden elkaar snel op.
In Brugge kwam het tot opstootjes en
een opstand: het volk zette zich in bewe
ging geleid door mannenalsJan Breidel,
maar vooral door een figuur als Pieter de
Conine, die een grote kracht uitstraalde.
De Franse koning zon op wraak. Op 1 1
juli 1 302 vond een beslissend treffen bij
Kortrijk plaats, dat de Guldensporenslag
Gwijde van Dampierre, graaf vne kanderen. S
in 1 304.
wordt genoemd. Het Franse ridderleger
werd in de pan gehakt dooreen leger dat
was samengesteld uit Brugse am
bachtslieden, boeren uit de kuststreek.
Oostvlamingen en enkele tientallen rid
ders waaionder de Zeeuw Jan van Re-
nesse. Het onmogelijke was mogelijk
gebleken: een ridderleger wasverslagen
door de „gewone" man. Het spreekt bij
na vanzelf dat in Vlaanderen het verloren
gegane zelfvertrouwen was terugge
keerd.
Nu er voor de Vlamingen ruimte was ge
komen om adem te halen, lag het voor
Ie hand dat zij hun aandacht weer op
ieland zouden richten. De oude graaf
vijde van Dampierre had in 1 299 zijn
^hten op Zeeland overgedaan aan zijn
n Robrecht, die op zijn beurt de rech-
n zijn stiefbroeder Gwijde van Na-
afgestaan. Zoals wij zullen zien
■>mars van de Vlamingen in Zee-
gevolg dat in 1 303 geheel Zee-
- erikzee na, in hun handen viel.
een der grootste zeeslagen
d om Zeeland bij Zierikzee
en daar Rainier Grimaldi,
van Monaco, admiraal van de
vloot, een grote rol speelde,
■;3deelte van de strijd om Zee-
en Schelde speciaal belicht.
Zierikzee
oorde in 't begin van de
n, met Middelburg, tot de
steden van het gewest
en in de Lage Landen aan
de Nederlanden. Ontstaan
nederzetting aan een zij-
Gouwe, het water dat het
en van het eiland Duive-
groeide deze nederzet-
en 1 2de eeuw uit tot een
ats naast een kasteel dat,
schrijver Melis Stoke ons
ouwd was door de graaf
raven toonden veel inte-
,<zee. Graaf Willem I van
•an van de Duitse Keizer,
srechten aan Zierikzee
elburg (1 21 7) hetzelfde
gevallen. Willems zoon,
breidde de grafelijke
.langrijk uit. De burgers
;adje waren aktief op het
nandel tot ver buiten de
