OVER BOEKEN
KERHERRRD IE SlUIS
E. J. van den Broecke-de Man en J. A.
van Gilst, Dialect op Zuid-Beveland;
uitgave van de Zeeuwsche Vereeniging
voor Dialectonderzoek, Vlissingen 1 985
(druk Van der Peyl, Kruiningen). Prijs
f 38,-.
Dialect op Zuid-Beveland is het vijfde
deel in de reeks regioboeken samenge
steld door de Zeeuwsche Vereeniging
voor Dialectonderzoek. Eerder zijn ver
schenen: Dialect in West Zeeuwsch-
Vlaanderen, Dialect in Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen, Dialect in het Land van Axel
en Dialect op Noord-Beveland. Het vijf
de deel is weer een mooie uitgave ge
worden, met duidelijke letter gedrukt op
papier van goede kwaliteit. De indeling
van het 247 bladzijden tellende boek is
overzichtelijk. Er wordt eerst een nood
zakelijke verantwoording gegeven van
de toegepaste schrijfwijze, waarin - om
het specifieke van het Zuidbevelands tot
zijn recht te laten komen - op sommige
punten bewust is afgeweken van de
spelling in het Woordenboek der
Zeeuwse dialecten. In de Inleiding
(schrijfwijze) worden bovendien onre
gelmatige werkwoorden die veel voor
komen vervoegd. In het hoofdstuk
„merkwaardig woordgebruik" zijn in al
fabetische volgorde verscheidene op
vallende (merkwaardige) woorden on
der de loupe genomen die door de au
teurs waarschijnlijk elders moeilijk wa
ren onder te brengen in hoofdrubrieken
als mens en medemens, kleding, eten en
drinken, wonen, werken, landbouw, het
weer, kerk en geloof enz. Door het zo
veel mogelijk overzichtelijk bij elkaar
brengen van dialectwoorden en uitdruk
kingen onder één kopje, afgewisseld
met stukjes in dialect waarin meestal
verteld wordt over verschillende oude
beroepen, is het bijeengebrachte niet al
leen gemakkelijk leesbaar, maar ook
zeer lezenswaardig voor iedereen die
belangstelling heeft voor het „taalge
bruik" in al zijn rijke schakeringen en ra
ke uitdrukkingen. Doordat bepaalde ge
zegden vanzelfsprekend onder verschil
lende kopjes zijn onderte brengen, is het
niet altijd eenvoudig datgene op te zoe
ken wat men graag zo snel mogelijk zou
willen weten. Er is hier en daar zeker eni
ge „feeling" voor de streektaal nodig. Zo
bijv. op blz. 33 („mannen en vrouwen"):
„is - ie van dóu(w)te van Kee" (even oud
o R J. van den Broecke-de Man
en
J. A. van Gilst
als Kee) heeft gevoelsmatig wellicht
meer betrekking op volwassenen, „man
nen en vrouwen", dan op „kinderen".
„Verletten" werk verzuimen) zouden
we eerder onder de rubriek „werken"
zoeken dan bij „tijdsduur", en vervol
gens „verdievendaosie" tijdverdrijf)
eerder bij „spel en sport".
Al met al is Dialect op Zuid-Beveland (het
voorzetsel „op" in relatie tot het oor
spronkelijke eiland!) een heel plezierig
boek om in te lezen en te studeren, voor
al voor diegenen die met het Zuidbeve-
landse dialect in zijn talrijke klanknuan
ces vertrouwd zijn. De prijs van het boek
is f 38,-; te bestellen bij de administra
tie „Nehalennia", Vroonlandseweg 3B,
4421 GJ Kapelle en in de boekhandel.
T.B.
NEDER DUIIS GEREFORMEERDE
CEMEENIE IE SlUIS
1578-1587
Bewerkt door
A. Bauwens S D. van der Bauwhede
Uit de aankondiging:
„Van de 1 6e eeuwse kerkeraadsacta der
Nederduits Gereformeerde Gemeenten
in de Zuidelijke Nederlanden, zijn deze
van Sluis de enige die ons bewaard zijn
gebleven. Bovendien is het één van de
oudste van de gehele Nederlanden.
Door de integrale uitgave van deze ker
keraadsacta wordt ons in de eerste
plaats een inzicht verschaft in de interne
gang van zaken, hoe de hervorming ter
plaatse gestalte heeft gekregen.
We lezen er hoe de kerkeraad vanaf 14
oktober 1578 leiding gaf aan de ge
meente en toezicht hield op de geloofs
opvattingen (vnl. in verband met weder-
doperij) en de levenswandel van haar le
den (huwelijkszaken, veroordeling van
dronkenschap, scheldpartijen en on
tucht). Dit blijkt eveneens uit preken die
opgenomen zijn in het actaboek.
Andere zaken die behandeld werden be
troffen de Avondmaalsvieringen, de ge
wone kerkdiensten en de verkiezing van
kerkeraadsleden en beroeping van pre
dikanten".