„non luctor et submergo"
53
het „oude" wat goed functioneerde zo
nodig moet worden vervangen door het
„nieuwe" met de pretentie van het „be
tere".
Het „nieuwe" waarvan echter niet bij
voorbaat vaststaat dat dit beter zal blij
ken te zijn dan het „oude" wat zo nodig
moest verdwijnen. Vernieuwingsdrift
kan, zoals iedere drift, riskant zijn. Ris
kant ook voor de intra-murale psychia
trie. Ook die vorm van psychiatrie kan
betrokken raken in het proces van al die
nieuwe ontwikkelingen. Denkend aan de
feitelijke intramurale psychiatrische
behoefte kan de vrees ontstaan dat de
„planning" vervreemd kan raken van de
realiteit. Anders gezegd: dan zijn de
plannen niet meer afgestemd op de fei
telijke aantoonbare behoefte en dit lijkt
vooral te gelden voor de toekomstplan
ning van een deel van de intra-murale
capaciteit, bijvoorbeeld die van de zie
kenhuis, c.q. de PAAZ-psychiatrie.
Toekomst voor de PAAZ-psychiatrie
in Zeeland?
Uitgaande van de voor Zeeland nu gel
dende plannen voor de ziekenhuiscapa
citeit in de nabije toekomst kan wat tot
nu toe isvermeld wat .verder worden ge
concretiseerd. In Zeeland zullen zich op
betrekkelijk korte termijn, d.w.z. binnen
10 jaar, duidelijke wijzigingen voordoen
op het gebied van de ziekenhuisconcen
tratie, c.q. nieuwbouw. Dit vooral in de
regio's Zeeuws-Vlaanderen en Walche
ren. In die plannen heeft ook de bedoel
de nieuwe planning van de GGZ al min of
meer vorm gekregen en dit vooral wat
betreft de PAAZ-capaciteit. Gezien deze
nieuwe plannen is het namelijk duidelijk
dat het aantal PAAZ-bedden in Zeeuws-
Vlaanderen en in Walcheren teruggaat
van 1 06 tot 48. Dit betekent dus een re
ductie van de PAAZ-capaciteit tot 45%
van de huidige capaciteit. Ook dan ont
staat de vraag, is dit in overeenstem
ming met de werkelijke behoefte waar
van kan worden aangenomen dat die in
de nabije en verdere toekomst zal blijven
bestaan.
Daarbij isookvan betekenis dat die wer
kelijke behoefte aan psychiatrische bed
den ook kan samenhangen met bijvoor
beeld een al vele jaren bestaande hogere
incidentie van bepaalde psychiatrische
ziektebeelden in de betreffende regio.
Dit geldt in de regio Zeeland met name
voor het vóórkomen van de zgn. affec
tieve psychose, meestal in de vorm van
ernstige depressies. Het opnameper
centage van deze aandoening is lande
lijk ruim 11 in Zeeland, in 1 983 ruim
13% waarbij met name in de PAAZ-af-
delingen op Walcheren dit percentage
nog hoger is, ruim 18%. In die afdelin
gen werden in 1 983 95 van die patiën
ten opgenomen bij een totaal aantal op
nemingen van: 504. Aldus gaat het hier
nu om de volgende vraag: wat zijn de
consequenties vooral voor de acute
geïndiceerde psychiatrische opnemin
gen in de Zeeuwse regio van een reduc
tievan de PAAZ-capaciteit van 1 06 bed
den naar 48 bedden? Belangrijk is met
het oog op deze vraag dat er dan in het
bijzonder gelet wordt op die categorieën
van psychiatrische patiënten bij wie een
dikwijls acute opname èn geïndiceerd
èn onvermijdelijk is door de ernst van de
aandoening. Dikwijls zijn dit ook patiën
ten die adequaat in een PAAZ kunnen
worden behandeld. Het zijn namelijk pa
tiënten die baat kunnen hebben van een
betrekkelijk kortdurende klinische be
handeling. Een en ander geldt vooral
voor een aantal patiënten die in Zeeland
betrekkelijk frequent voorkomen. Wat
betreft de diagnose van deze patiënten
wordt bij de registratie gebruik gemaakt
van het WHO classificatiesysteem, de
ICD-9.
Bij deze patiënten gaat het om de cate
gorieën: 295, 296, 297 en 298. Het ge
tal 295 heeft betrekking op de schizo
frene stoornissen, het getal 296 op de
affectieve psychose waarvan de meer
derheid wordt gevormd door de ernstige
depressies die veelvuldig optreden in
Zeeland, de getallen 297 en 298 hebben
betrekking op de overige niet-organi-
sche psychosen waartoe ook de psycho
gene psychosen worden gerekend. Al
met al gaat het hierbij om patiënten die
zodanig psychisch gestoord zijn dat een
verder verblijf in hun gewone leefmilieu
niet meer mogelijk is, of door de psycho
tische gedragsstoornis of door de ernsti
ge depressiviteit die dikwijls gepaard
gaat met een duidelijk suiciderisico.
Kortom patiënten die in innerlijke onvrij
heid zijn overgeleverd aan de ziekma
kende belevingen, een typisch kenmerk
van de echte psychiatrische patiënt. In
1983 werden in de Zeeuwse PAAZ'en
274 van de tot de drie genoemde cate
gorieën behorende patiënten opgeno
men bij een totaal aantal opnemingen
van 994. Uit het voorafgaande kan wor
den afgeleid dat het niet te verwachten
is dat in de komende jaren dit aantal pa
tiënten duidelijk zal verminderen. Voorts
kan dit onder meer worden opgemaakt
uit de betreffende cijfers van de PAAZ
van het Gasthuis in Middelburg (zie ta
bel I.).
Terzijde kan nog worden opgemerkt dat
TABEL 1. GEGEVENS PAAZ „GASTHUIS", MIDDELBURG.
(28 bedden 4 separeers)
1981
1982
1983
1984
Totaal
aantal
opnames
233
230
243
226
Diagnose
volgens
I.C.D. 9
Aantel
Perc.
van
totaal
Aantal
Perc.
van
totaal
Aantal
Perc.
van
totaal
Aantal
Perc.
van
totaal
295
22
9,4
24
10,4
16
6,6
16
7,0
296
49
21,0
58
25,2
66
27,1
74
32,7
297
298
39
16,7
23
10,0
30
12,3
21
9,3
Totaal
110
47,1
105
45,6
112
46,0
111
49,0
