het vergruisde beeld: het graf van rooms-koning willem II
42
Grafsteen van Siegfried von Eppstein, bisschop van
Mainz, overleden 1 249. Links van hem Willem II.
vorst en vorstin. Heer Willem, koning der
Romeinen en van Germanië, graaf van
Holland, Zeeland en Friesland, die, op de
leeftijd van nauwelijks twintig jaar door
alle keurvorsten eenstemmig aanvaard
als koning der Romeinen en van Germa
nië, door de heilige apostolische Stoel
bevestigd, in oorlog en vrede overwin
naar, schitterende daden heeft verricht,
en die ten slotte voortijdig gestorven en
op een onbekende plaats begraven, na
27 jaar gevonden, door de piëteit van
zijn zoon Floris en zijn dochter Richarda,
in dit klooster, door hem gesticht, be
graven, door een toevallige brand uit de
herinnering der mensen verdwenen, en
voor Elisabeth, dochter van Otto I, her
tog van Brunswijk en Lünenburg, konin
gin der Romeinen en van Germanië, de
liefdevolle echtgenoten, heeft abt Floris
van Schoonhoven, voor de beschermers
van het vaderland, dit monument ge
sticht. Dezeer doorluchtige koning stierf
in het jaar des Heren 1 255 1 256) op
28 januari bij Hoogwoud. Hij heeft 9 jaar
over het Roomse rijk geheerst, over Hol
land 21 jaar, hij heeft 29 jaar geleefd".
Na deze renaissancistisch-weelderige
omschrijving volgt hier de korte biogra
fie: Willem II volgde in 1234 als knaap
van zes jaar zijn vader Floris IV op als
graaf van Holland en Zeeland en heer
van Friesland. Nauwelijks twintig werd
hij in 1247 door toedoen van zijn oom
Hendrik II, hertog van Brabant, tot
rooms-koning gekozen en in 1248 te
Aken gekroond. In 1252 werd hij voor
de tweede maal gekozen en in 1 254 bij
na algemeen erkend. Ten tijde van de
voorbereiding tot de kroning als keizer
werd hij in januari 1256 nabij Hoog
woud (West-Friesland) gedood. De be
spreking van de iconografie van Willem
II is boeiend. In de loop der eeuwen zijn
nog al afbeeldingen van hem gemaakt.
Literair wordt Willem omschreven als
schoon van lichaam, zonder baard, wit
van huid, zwart van haar, stoutmoedig,
van een milde rechtvaardigheid en wars
van gemeenheid. Een prototype van de
middeleeuwse ridder. In de tijd van zijn
verkiezing tot rooms-koning komt het
beeld van de indrukwekkende ruiter van
Bamberg tot stand. Een aantrekkelijke
gedachte om hierin de figuur van Willem
II te zien. Willem komt ook voor op de
grafsteen van Siegfried von Eppstein,
aartsbisschop van Mainz, die in 1249
overleed. Van de afbeeldingen uit de
1 6e eeuw staat keizer Karei model voor
portretten van Willem met baard en
snor. Jammer genoeg weten we niet hoe
hij er op het grafmonument van ca.
1545 te Middelburg heeft uitgezien. In
talrijke publicaties van de 16e en 17e
eeuw vinden we portretten van hem.
Mevrouw Dhanens uit het sterke ver
moeden dat de figuur van Willem II op
het grafmonument te Middelburg de fy
sionomie van keizer Karei vertoonde met
baard en snor.
Geschiedenis van de grafmonumen
ten
„De geschiedenis van de materiële ge
denktekenen van Willems graf moet ook
in parallel met de bouwgeschiedenis van
de abdijkerk te Middelburg worden ge
zien. Men neemt aan dat de begunstiging
Vijf graven van Holland met in het midden Willem II, houtsnede c. 1 554.
