25 jaar veerse meer; enkele economische aspecten
131
natuur en landschap - niet of nog niet
toegekomen. De waterkwaliteit van het
Veerse Meer zou „belabberd" zijn en
men voert een waterkwaliteitsbeheer
dat die kwaliteit verslechtert. Deze kri
tiek stamt uit 1 981Een ander punt van
kritiek was destijds het bezwaar tegen
het bouwen van privé-bungalows langs
een deel van de oevers. Het sociale ren
dement hiervan zou te gering zijn. Hoe
het ook zij, het lijkt mij dat bij de verdere
ontwikkeling van het gebied goed moet
worden gelet op kwaliteitsaspecten.
De uitbreiding van het aantal ligplaatsen
zal misschien beter gematigder kunnen
zijn dan het Rijk zich voorstelt. Op en
langs het water zitten de verschillende
categorieën recreanten elkaar al gauw
letterlijk in het vaarwater. Het feit dat
meer watersporters tegen dan vóór uit-
breding van het aantal ligplaatsen zijn,
mag niet helmaal worden veronacht
zaamd.
Het recreatieschap werkt op het ogen
blik aan het opstellen van een investe
ringsprogramma van f 4 min. plus enke
le P.M.-posten. Het is een goede zaak
dat wordt nagegaan welke investerin
gen nodig zijn om het gebied te vervol
maken. Verder is het nodig na te gaan
hoe in de toekomst de onderhoudskos
ten, afschrijvingen, rentelasten en nood
zakelijke vernieuwingsinvesteringen
zich zullen gaan ontwikkelen. Dit om fi
nanciële verrassingen voor de deelne
mers in het recreatieschap te voorko
men. Op het investeringsprogramma
staan o.a. enkele fietspaden. Het bevor
deren van dit verkeer lijkt mij een goede
zaak, evenals het tegengaan van nieuwe
trends zoals terreinrijden, het off-the-
roadrijden met motoren en het zoge
naamde ultra-light vliegen. Daartegeno
ver zou uitbreiding van het golfen in Zee
land kunnen worden overwogen, al
hoeft dit niet speciaal aan het Veerse
Meer te gebeuren.
Er is een toenemende behoefte aan na-
turistisch kamperen en oeverrecreëren
(prozaïsch ook wel naaktrecreatie ge
noemd). Hieraan zou in Zeeland en ook
in het Veerse Meergebied positief tege
moet moeten worden gekomen.
De Veerse Gatdam is een enorme toeris
tische trekpleister. De verkeers- en par-
keerdrukte zal nog toenemen na de ope
ning van de weg over de Oosterschelde-
dam. Reconstructie van de Veerse Gat-
dam zal moeten plaatsvinden, waarbij
gedacht wordt aan een parallelweg en
voetgangerstunneltjes.
Al of niet een derde windsurfcentrum en
zo ja waar. Misschien is het verstandig
eens even aan te zien hoe de twee surf
centra reilen en zeilen. Evaluatie hiervan
op basis van goed onderzoek, zoals het
recente PPD-rapport over De Schots
man, kan dan richtsnoer zijn voor verde
re besluiten. De situering van een even
tueel 3e centrum zal natuurlijk o.a. moe
ten afhangen van de woonplaats van de
surfers.
In het algemeen is het nuttig om beleids
gericht onderzoek te verrichten alvorens
nieuwe investeringen te gaan doen. Ook
kunnen hierbij ervaringen van elders
verricht onderzoek van nut zijn. Ik reali
seer mij wel dat onderzoek nooit leidttot
1 00%zekerheid. Maar meer onderzoek
op dit terrein lijkt nuttig, als waar is wat
wordt beweerd, namelijk dat nog weinig
bekend is van de wensen, voorkeuren en
gedragingen van de recreant/toerist. De
Nota Recreantenbeleid van minister
Braks beschouwt versterking van het
beleid t.a.v. het recreatie-onderzoek als
één van de hoofdlijnen van zijn beleid.
Het gaat hierbij o.a. om diepte-onder-
zoek naar de wensen van de recreant en
naar de economische en financiële
aspecten van de openluchtrecreatie.
Meer onderzoek zou verspillingen bij
promotie en investeringen kunnen ver
minderen. Over de motieven van de toe
rist schijnt weinig bekend te zijn. Eén op
merking hier over de wensen van detoe-
rist/recreant. Deze is ook maar een mens
en volgens de 1 8 e eeuwse filosoof David
Hume schijnt het menselijke gelukte be
staan uit drie ingrediënten, namelijk „ac
tion, pleasure and indolence". Op alle
drie zou moeten worden ingespeeld: di
versiteit! Onze Belgische vrienden van
het Westvlaams Ekonomisch Studiebu
reau in Brugge adviseren bij het bewer
ken van de markt drie pijlers voor ogen
te houden, namelijk: gezondheid, sport-
recreatie en gezin.
Verlenging van het zomerwaterpeil ligt
wat het recreatiebelang betreft voor de
hand en is trouwens in overeenstem
ming met één van de centrale beleids
thema's van het provinciale beleidsplan
voor recreatie en toerisme, namelijk het
streven naar seizoenverlenging.
Een ander centraal beleidsthema van dit
plan is het ontwikkelen van een adequa
te toeristische organisatie en promotie.
Een goede samenwerking tussen re
creatieschap, VVV-wezen en bedrijfsle
ven is in dit kader noodzakelijk. Het weer
is niet te veranderen, maar bij de promo
tie van het Zeeuwse recreatieve produkt
zou meer moeten worden benadrukt dat
het in Zeeland minder regent en dat de
zon vaker schijnt dan gemiddeld in Ne
derland. Overigens menen sommige
deskundigen dat de invloed van promo
tie wordt overschat.
De betekenis van bossen voor de recrea
tie is aanzienlijk, evenals het nut van
bossen voor landschap, natuur en frisse
lucht. Zeeland heeft erg weinig bossen.
Het is op Groningen na de kaalste pro
vincie van ons land (slechts 1,3% van
het landoppervlak is hier bos). Ten be
hoeve van de inwoners van Zeeland en
voor de toeristen is bosuitbreiding, al of
niet in combinatie met ruilverkaveling en
al of niet in de buurt van het Veerse
Meer, een must. Er blijven dan nog vol
doende weidse vergezichten over. In dit
verband is het van belang op te merken
dat deZeeuwse bossen naarverhouding
een grote vitaliteit hebben. Bosuitbrei
ding juist in Zeeland lijkt dus wat dat be
treft efficiënt.
Minister Braks richt zijn recreantenbe
leid o.a. op het behoud en waar mogelijk
verbetering van diversiteit en flexibili
teit, kwaliteit, bereikbaarheid en betaal
baarheid van de recreatiemogelijkheden
in Nederland. Wanneer het recreatie
schap hier op inspeelt zijn er - hopelijk -
subsidiemogelijkheden door het rijk.
Mag iktenslotte even buiten mijn econo
mische boekje gaan om mijn afsluitende
zin te formuleren? Deze luidt: ik vind het
Veerse Meer een prachtig gebied en ik
hoop dat dit zo blijft. Het recreatieschap
wens ik veel succes.
