philip en robert Sidney, gouverneurs van vlissingen
180
remonie legden zij die af aan koningin
Elizabeth en aan hem als gouverneur van
Vlissingen. Was de ontscheping van het
Engelse garnizoen al vertraagd door te
genwerking van de Zeeuwen en doordat
ziekte had toegeslagen onder de man
schappen, de fortificatiewerken van
Vlissingen werden eveneens in desolate
toestand aangetroffen. De eerste weken
is Sidney bezig om orde op zaken te stel
len voor zover het mogelijk is. De taak
van Philip beperkte zich niet tot de stad
alleen. Aan de overzijde van de Schelde
en verder dreigde het gevaar van vijan
delijke aanvallen op Sluis en Oostende.
Hij moest directe maatregelen nemen
om een dreigende belegering van Oos
tende te voorkomen. In al deze barre
omstandigheden hoopte men dat de
komst van Leicester wonderen zou uit
richten.
Op vrijdag 10 december 1585 kwam
Leicester te Vlissingen aan na een voor
spoedige overtocht van een dag vanuit
Harwich. Hij was vergezeld door een
groot aantal jonge edellieden zoals Lord
North, de Earl of Essex, Lord Audeley,
Lord Willoughby, Sir William Russell en
ook de jongste van de Sidneys, Thomas,
was er bij. De overtocht was in twee
groepen gegaan vanuit Harwich en Gra-
vesend met zo'n 50 schepen en een
3000 soldaten.
Leicester werd met veel pracht en praal
naar zijn logeergelegenheid gebracht.
De volgende dag ging de stoet naar Mid
delburg en daar begon de serie intoch
ten, banketten en feestelijkheden in de
Nederlanden om hun heilbrenger te be
groeten.
De festiviteiten in Middelburg stonden
in zekere zin model voor hetgeen in de
andere steden gebeurde op de doorreis
naar Holland. Leicester werd in de
Zeeuwse hoofdstad door de magistraat
van de stad en de leden van de Staten
van Zeeland verwelkomd. Er was in de
stad een schilderij aangebrachttegen de
gevel van het „English House" met het
wapen van Leicester en de Staten, ver
bonden door ketenen met dat van konin
gin Elizabeth. De hieraan toegevoegde
wapenspreuk was even plechtig als op
timistisch: Quod Deus coniunxit homo
non separet (Wat God heeft samenge
voegd, scheide de mens niet). De dins
dag daaropvolgend was het hoogtepunt
der festiviteiten: een groot banket met
alle autoriteiten en Louise de Coligny
met een stoet van dames. Helaas was de
zaal te klein voor dit uitgebreide gezel
schap en kregen de gastheren en dames
de schrik van hun leven, toen de Engelse
heren over de tafels naar hun plaatsen
holden met het breken van veel glas
werk. Het heeft de stad een lieve duit ge
kost. De stadsrekening vermeldt: „Voor
vleijs ende diversche soorte van vene-
soen, hoenderen, capoenen, patrijzen,
pauwen, vesanten, zwaenen, wijn, bier,
broot als oijck over de leverijnghe van
diversche soorten van gemaeckt banc-
ket, zuijker ende andere waeren dienen
de op het bancket", aangeboden aan
„Zijn Excell. de Graeve van Lycester etc.
op zijn intree als gouverneur van de
geünieerde provinciën", werd 444.11.1
betaald, 1585. Enkele dagen later ver
trok de „trein" naar Holland met in het
gevolg de drie gebroeders Sidney.
Op 28 december 1585 arriveerde Lei-
cester en de zijnen in Den Haag waar de
Staten-Generaal vergaderden. Door dit
college en de Staten van Holland werd
Leicester officieel welkom geheten: de
onderhandelingen over de aard en om
vang van zijn gezag kon beginnen. Als
residentie koos hij Leiden waar zijn neef
Toegang tot de kapel van de Sidneys (kerk van Pen-
hu rst).
Philip hem gezelschap hield. Ogen
schijnlijk had de vierenvijftigjarige En
gelse edelman het toppunt van zijn
macht bereikt. Rijzig van gestalte, zorg
vuldig gekleed, beladen met eerbewij
zen, gunsteling van Elizabeth, maakte hij
op de omgeving grote indruk. Bij de on
derhandelingen in januari 1586 waren
de Staten bereid tot verregaande stap
pen ten aanzien van het gezag van Lei-
cester. Sidney was bij de onderhandelin
gen aanwezig en hield op 1 0 januari een
rede, als woordvoerder van Leicester,
waarin hij te verstaan gaf zich ook bezig
gehouden te hebben met de geschiede
nis en daarvan te hebben geleerd, dat
wanneer de Romeinse republiek in een
uiterst gevaarlijke situatie was terecht
gekomen, zoals naar zijn mening thans
de Nederlanden, het in het leven roepen
van een dictatuur noodzakelijk was die
de macht had alles te doen wat tot het
welzijn van het land behoort zonder eni
ge instructie of beperking. In wezen pleit
Sidney hier voor de absolute macht voor
zijn oom. Een ideologie die weinig paste
in het staatsbestel der Nederlanden.
In de loop van 1 586 was men het eens
geworden over het gouverneur-gene
raalschap van Leicester, een positie ge
lijkstaand met landvoogd. Met een be
langrijke restrictie: de Staten-Generaal
zouden niet alleen op zijn bevel vergade
ren maar ook op eigen gezag mogen bij
eenkomen. Er was een nieuwe Raad van
State aan wie twee Engelsen en enige
andere leden, door de gewesten aange
wezen, zouden toegevoegd worden. Op
4 februari werd de nieuwe regering in de
Grote Zaal op het Binnenhof in Den Haag
geïnstalleerd. „Zijne Excellentie", de
aanspreektitel van Leicester, werd beë
digd in tegenwoordigheid van graaf
Maurits en de Staten-Generaal. Leices-
ter heeft in deze zaak zijn hand duidelijk
overspeeld. Hij wist dat hij buiten zijn
boekje ging door een dergelijke machts
positie te aanvaarden, maar hij rekende
er op dat de koningin dit haar „Sweet
Robin" wel zou vergeven. Hij vergiste
zich. Nog voor de januarimaand ten ein
de was, eiste zij al dat hij zijn commissie
als landvoogd zou teruggeven „and to
be content with his being her Lieute
nant-General". Toen de koningin einde
lijk in de zaak berustte, was het kwaad
geschied. Opgescheept zaten de Staten
