VAN „PASTORALE" TOT „BIJ MARATHON
HANS WARREN VIJFENZESTIG Ronald Rijkse
Toen mij gevraagd werd een artikel te
schrijven voor het ZeeuwsTijdschriftter
gelegenheid van de 65ste verjaardag
van Hans Warren heb ik daar in een on
bewaakt ogenblik ja op gezegd. Achter
af bekruipen je dan gevoelens van twij
fel, spijt en verwarring over wat je zal
schrijven. Zeker gezien het feit dat er de
laatste tijd, vanaf het moment dat War
ren zijn dagboeken aan de openbaarheid
blootgaf, veel aandacht aan hem is be
steed in de vorm van artikelen in dag- en
weekbladen, literaire tijdschriften (ik
denk bijvoorbeeld aan het recente num
mer van het tijdschrift Het Oog in 't Zeil,
april 1 986: een compleet Warren-num
mer), radio en televisie.
Beter dan een literair-exegetisch exposé
van Warrens werk te geven, een thema
tische studie over zijn poëzie te schrij
ven, de begrippen Eros en Thanatos in
zijn werk uit te diepen of zijn invloeds
sferen te bespreken (trouwens, dit alles
is al op voortreffelijke wijze gedaan in de
licentiaatsverhandeling van Tom La-
noye, getiteld: De poëzie van Hans War
ren: een thematische studie, een boek
waar je niet omheen kunt wil je enig in
zicht krijgen in het werk van Warren),
beter dus dan dit alles leek het mij een
persoonlijke neerslag te geven van de
relatie tussen Warren en de Zeeuwse Bi
bliotheek, zijn werk te schetsen dat in
onze collectie aanwezig isen enkele per
soonlijke indrukken, een leeservaring, te
geven van dat werk.
Warrens relatie met de toenmalige Pro
vinciale Bibliotheek dateert al van lang
geleden. In zijn Geheim Dagboek 1951
lezen we: „23 jan. Vanmiddag ben ik
met een stapel boeken naar Middelburg
gefietst, ze moesten terug naar de Pro
vinciale Bibliotheek En op 10 de
cember treffen we de volgende zinsnede
aan: „Ik ondervind altijd zoveel hulp,
hoevelen steunden me niet bij het werk
voor Nachtvogels. Pietersvan de Provin
ciale Bibliotheek is ook een en al bereid
willigheid De genoemde Pieters
was de toenmalige bibliothecaris. Op 1 5
juli 1953 schrijft Warren: „Gisteren naar
de opening van de Provinciale Biblio
theek in Middelburg die nu onderge
bracht is in het abdijcomplex. Alles is
nog te keurig gerestaureerd, de tijd moet
er werken Daarna vertrekt Warren
naar Parijs waar hij tot 1 957 blijft wo
nen. Bij terugkomst vestigt hij zich weer
op Zuid-Beveland, nu in het dorpje Kloe-
tinge. Ongetwijfeld zal hij vanaf die tijd
ook weer contact gehad hebben met de
Provinciale Bibliotheek, maar of dat zijn
neerslag gevonden heeft in zijn dagboe
ken zullen de toekomstige delen uitwij
zen.
Vanaf 1976 zelf werkzaam in de biblio
theek weet ik dat de contacten zich in
tensiveerden toen Hans Warren de op
dracht kreeg om een bloemlezing uit de
Nederlandse poëzie samen te stellen
vanaf 1900. Deze verscheen in 1979:
Spiegel van de Nederlandse poëzie.
Dichters van de twintigste eeuw. Een gi
gantisch karwei omdat honderden
dichtbundels doorgelezen, soms door
geworsteld, moeten worden om tot een
verantwoorde keuze te komen. Wat ligt
er in zo'n situatie meervoor de hand dan
een beroep te doen op de collectie van
de bibliotheek in Middelburg. Aldus ge
schiedde en de zinsnede in de Verant
woording bij de nieuwe uitgave is dan
ook duidelijk: de Provinciale Biblio
theek van Zeeland in Middelburg die
mij op voorbeeldige manier heeft gehol
pen Spoedig daarop bleek dat door
allerlei technische mankementen ter
drukkerij er nogal wat aan deze uitgave
schortte en een herziene editie/eerste
verbeterde druk noodzakelijk was. Daar
ik inmiddels een aantal taken van mijn
collega Van Kraaij had overgenomen,
waaronder de afdeling Nederlandse
taal- en letterkunde, kwam ik al snel in
contact met Hans Warren. Dit resulteer
de in een aantal sessies in de Provinciale
Bibliotheek, waarbij allerlei dichtbun
dels links en rechts aangesleept moes
ten worden om de desgewenste verbe
teringen te kunnen aanbrengen. Het ta
fereel van Hans zittend achter een piep
klein tafeltje op de roostervloer in het
magazijn en Mario en ik boeken aandra
gend en weerterug zettend staat me nog
helder voor de geest. Een treffende ken
nismaking, zij het een heel summiere.
Een volgende gelegenheid deed zich
voor bij de uitreiking van de culturele
prijs van de stad Goes op 1 3 november
1981. Ter gelegenheid daarvan was er
door het Zeeuws Kunstenaarscentrum in
samenwerking met de culturele raad
Goes een literaire avond belegd. Aan mij
was gevraagd om in samenwerking met
het privé-archief van Hans Warren een
tentoonstelling te maken rondom zijn
werk. Bij nader inzien leek het mij echter
ook gewenst deze avond op de band
vast te leggen voor het geluidsarchief
van het Zeeuws Documentatiecentrum.
Vandaar dat collega Albert Meijer en ik
die avond naar Goes togen gewapend
met geluidsapparatuur, zonder te weten
of we wel toestemming zouden krijgen
Hans Warren 2e rij geheel rechts (matrozenpak). Vierde klas lagere school Borssele.
