van „pastorale" tot „bij marathon"
190
het gebeuren op te nemen. We gokten
en wonnen. Hans gaf grif toestemming
en zo is deze avond op de band bewaard
gebleven met als hoogtepunt een ver
rukkelijke en geestig-ironische lezing
van Gerrit Komrij. Van een nadere ken
nismaking was die avond geen sprake,
te zeer in beslag genomen als Hans was
door alles wat er om hem en met hem
gebeurde.
Een derde en nu definitief tot contact lei
dende gelegenheid kwam er bij de sa
menstelling van de vijfde herziene en
uitgebreide editie van de Spiegel van de
Nederlandse poëzie in 1983. Ook hier
voor werd weer een beroep gedaan op
de Provinciale Bibliotheek, resulterende
in regelmatige boekenexpedities tussen
Middelburg en Kloetinge. Honderden
dichtbundels uit onze rijke collectie poë
zie (eigen woorden van Hans, waaraan ik
de verzuchting toevoeg dat poëzie he
laas nog steeds een ondergeschoven
kindje is) pendelden heen en weer en de
schaarse bundels die we niet bezaten
werden in het land opgevraagd. Een cor
respondentie kwam op gang en de bij
eenkomsten ten huize Warren werden
een regelmatig feit. Bijeenkomsten
waarop over allerlei zaken de literatuur
betreffende van gedachten werd gewis
seld, „inside information" over de literai
re „incrowd" werd gedaan en soms ook
lekker werd geroddeld onder het genot
van sherry en zoutjes. Aldus naderde de
voltooiing van deze herziene editie. In de
Verantwoording: Bij het voorberei
dende werk voor deze uitgave heb ik
hulp gekregen van een aantal instel
lingen, waarvan ik met dankbaarheid
noem: de behulpzame Provincia
le Bibliotheek van Zeeland in Middel
burg Deze contacten tussen de te
genwoordige Zeeuwse Bibliotheek en
Hans Warren hebben zich daarna voort
gezet. Nieuwe projecten werden opge
zet en bij het redigeren van de dagboe
ken kwamen er allerlei data en gebeurte
nissen aan het licht die nader gepreci
seerd moesten worden of op exactheid
nagekeken. Het materiaal in onze collec
tie bracht bijna in alle gevallen uitkomst.
Toen ik in 1 985 het plan opvatte om in
de Zeeuwse Bibliotheek een manifesta
tie annex tentoonstelling op te zetten
rondom de Stichting Drukwerk in de
marge en er inmiddels een bibliofiele
pers, de Carrara Pers genaamd, in Mid
delburg was opgericht door een drietal
„bezetenen" (Adri Verburg, Albert Meij
er en schrijver dezes) lag het voor de
hand Hans Warren een aantal tot nu toe
ongepubliceerde gedichten te vragen
voor een bibliofiele editie daarvan. Ge
zien Warrens liefde voor het mooie
boek, het feit dat hij al meer op deze wij
ze publicaties het licht had doen zien en
de relatie met de bibliotheek, was over
eenstemming al gauw bereikt. De bun
del, in een oplage van 75 exemplaren
waarvan 60 voor de handel, werd dan
ook tijdens deze manifestatie aan hem
overhandigd.
Al met al hebben bovenstaande gebeur
tenissen geleid tot het feit dat er een
nauwe relatie bestaat tussen de Zeeuw
se Bibliotheek en de auteur Hans War
ren. En niet alleen een nauwe, maar ook
een plezierige relatie die in de praktijk
tot beider nutte leidde. Of dat in de, ho
pelijk verre, toekomst zal leiden tot een
voor de Zeeuwse Bibliotheek positief
uitvallende beslissing over de bestem
ming van de manuscripten van zijn dag
boeken, gezien zijn uitspraak in Het Oog
in 't Zeil, april 1986: De originele
documenten zullen wellicht naar het
Letterkundig Museum of naar de Zeeuw
se Bibliotheek gaan. daarover lig ik
nu niet wakker, maar in mijn hart hoop ik
dat de balans ten gunste van Middelburg
uitslaat.
Ik heb Hans Warren leren kennen als
een, in eerste instantie, wat verlegen, te
ruggetrokken, kat uit de boom kijkerig
persoon. Een instelling die ik persoonlijk
goed kan invoelen. Bij nadere kennisma
king ontpopt zich dan een innemend,
hartelijk persoon, een aangenaam cau
seur, een voortreffelijk van de literatuur
op de hoogte zijnd criticus, soms mild en
ironisch, soms sarcastisch. Tevens ie
mand die op voortreffelijke wijze in het
dialect van Zuid-Beveland zijn woordje
kan doen. (Hans, wordt het niet eenstijd
dat dialect van jou vast te leggen voor
het Zeeuws Documentatiecentrum?)
Vervolgens wil ik iets zeggen over het
werk van Hans Warren, aanwezig in de
collectie van de Zeeuwse Bibliotheek, en
daarbij enkele persoonlijke kanttekenin
gen maken. Ik volg hierbij de uitstekend
verzorgde bibliografie opgesteld door
Mario Molegraaf in het al eerder ge
noemde tijdschrift Het Oog in 't Zeil.
- Pastorale. Den Haag 1 946. Traditione-
Te Londen 1 953.
Ie natuurlyriek met veel elementen uit
het Zeeuwse landschap en handelend
over een verloren jeugdliefde. Op ro
mantisch traditionele wijze wordt hier
het verloop van een jeugdliefde in haar
verrukkingen en verdriet verwoordt:
„Niets kunnen wij elkander mede geven/
dan wat verdriet dat duurt zo lang wij le
ven". (Verzamelde Gedichten 1941-
1 981Amsterdam 1 981blz. 30; in de
rest van dit artikel af te korten als V.G.
met daarachter het nummer van de
bladzijde). Warren wordt een traditiona
list par excellence genoemd. Pas door
het verschijnen van zijn Geheim Dag
boek weten we de inspirerendefeiten als
minder romantisch te kennen. Ze wijzen
op de moeizame ontplooiing van een in
wezen homofiele geaardheid.
- In Memoriam Dr. Jac. P. Thijsse. Een
Gedicht. Den Haag 1 947. Een doorvoeld
eerbetoon aan zijn vereerde leermeester
in de natuurlijke historie.
- Eiland in de stroom. Amsterdam
1951. Deze bundel sluit aan bij zijn de
buut met dezelfde traditionele versvor
men. Sterk aanwezig is het element van
het Zeeuwse landschap. Ook hier weer
als opvallend motief het verlangen naar