de abdij van middelburg
68
Onder: het interieur van de Statenzaal, 1 935. (Foto: Piet Vreke)
Sinds 1 944, toen ik als jongmaatje op
het Rijksarchief kwam, heb ik alle res
tauratiewerken in en rond de Abdij op de
voet kunnen volgen. Het Abdijplein was
één groot opslagterrein van allerlei soor
ten steen, van heinde en ver verkregen.
In het midden stond de keet en tegelijk
woning van de opzichter van de rijksge
bouwendienst. Al snel was het ook weer
een geliefd speelterrein voor de kinde
ren. De restauratiewerken waren sinds
oktober 1940 gestart met opruimings-
en stutwerken. In samenwerking met ar
chitect J. F. Berghoef werd een begin
gemaakt met de plannen voor een nieuw
griffiegebouw ter plekke van het Abdij
hotel. Begonnen was ook met de restau
ratie van het Balanspoortgebouw en be
lendende percelen. Tot de algehele be
vrijding van Nederland moest worden
gewacht om met veel moeite de beno
digde bouwmaterialen als eikehout, kalk
en cement te bemachtigen.
In 1 947 werd met de restauratie van de
refter begonnen met als eerste plan deze
te bestemmen voor een feestzaal annex
de later te bouwen commissariswoning.
De oude refter, in het latijn refecto
rium*), oftewel eetzaal, was gebouwd na
de verwoestende brand van 1492. De
eetzaal is altijd een belangrijk onderdeel
van een abdijcomplex geweest en nu
nog. In het abdijleven is het ook een ver
wijzing naar het geestelijk voedsel dat
een mens „broodnodig" heeft. Na de in
bezitneming van Middelburg door de
troepen van de prins van Oranje in 1 574
kregen vele gebouwen in de Abdij een
wereldlijke functie. De refter werd eerst
ingericht tot kanongieterij, om vervol
gens te dienen tot hoofdwacht, stal,
weer gieterij, hospitaal, turfhuis en van
af 1864 tot gymnastiekzaal.
In 1 948 rijpte de gedachte om de geres
taureerde refter als Statenzaal te gebrui
ken. Op 1 8 augustus 1 950 werd de Sta
tenzaal door koningin Juliana en prins
Bernhard ingewijd. Het bouwwerk had
een waardige bestemming gekregen.
Plaats waar men zich verkwikt.
Boven: de gerestaureerde topgevel van de Statenzaal, 1 950.
