de kamer Zeeland van de V.O.C. als werkgeefster
110
qJl/lflP C£>- /ferm
cfyj'f*
fy/7 /fa/z/e/r/TGG/fr/id I/2 Jr
'hpa/Jel/tvnllh/ G/jilipayie
Ster Ónè^rdtct/rity /e. ^z&nvi&rc 0ienyïyf^
0//^/)&ré?ACLS> ^/er/cm. a yée^ &ris/pCcn
Y// ll/e/fêe jiïivdti/tléy ln^€7i Jyi/i'r~e
/ped^yun-ftty -^S SI
(jT'nyfr i /^é^^elcd/z/l^^^
0ynd€ ^yt/Lren f en -7i/te/ccrTnen pry ■72. fjicde0dt777i
P'i y% Ij /tH7~esn /^róy /eriSod'A-ny af q-e'/t/Tni en
éri ri cry&cyye dy-^J" 7ne.er~ -en rnee-r~ A0er.ee Prl~ff ^dc/f 0usy~i
jLJ df 0orryt> 0)~t erïsf ~0cl>ri//e'-7~ 72 a 0e0//C7'e7i irP^n
trfy/n.nsr ■st-ccm £n
(0//^- &T2- ^foci cerr?/7i *f/yt>^jf0/L/z /0e e r~f ~fcrt~~ld'
r/? (hrJcre/cvn/te, uy0c/t^c/deTrt fya/n Jy
0
cr-bced-ii
<:-\0yfuu /y'tje^dc ez/zP/e/t 1 777e/ een 00i/e-rtci 0e0
jyn *"7i
/*zyc cïc ecn^te/i 777 er een (^OVena- €7711"'72-/1
'07/yr~0)-e-n 0o/-/e/t dc/eyy fy7-i.de /yd *fyn.e-S jQc fyevi-P /e
l/ilPr, /lyiLn/Pyrn pri^o/Py/,
Brief van Dirk van Dijk aan het departement equipage met het verzoek om een pensioen. RAZ, familiearchief
Mathias Pous-Tak van Poortvliet 208.
geteld. Blokmakers en zeilmakers waren
er, naast de baas en de onderbaas of
meesterknecht, respectievelijk 26 en 8.
Op de spinbaan werkten in totaal 75
man, op de draaibaan 31.
De volwaardige werkkrachten in de
sjouwerij, de draai- en de spinbaan ver
dienden 1 8 stuivers per dag, terwijl jon
geren een minder bedrag tot hun gage
mochten rekenen. Gekwalificeerde ar
beiders in de zeilmakerij en op de banen
genoten, net als de blokmakersknech
ten, 20 tot 24 stuivers per dag. De „op-
zienders" in de magazijnen en in de pak
huizen stonden voor 30 stuivers te boek.
De bazen in de spinbaan, de draaibaan
en de zeilmakerij konden rekenen op
achtereenvolgens 38, 44 en 45 stuivers.
De gages op de vaartuigen van de kamer
varieerden van 32 stuivers voor de
schipper van het grote jacht tot 1 8 stui
vers voor de matrozen van de loodsgal-
joot. De overige matrozen verdienden
dagelijks 20 stuivers. De koks en de
trompetter werd een loon dat tussen 24
en 26 stuivers lag uitbetaald.
Na jarenlang trouwe dienst was de Com
pagnie genegen werklieden eervol te
ontslaan en van een pensioen te voor
zien. Daarna kwamen zij als „gegageer-
dens" op de werkrollen voor. Zo richtte
de 72-jarige onderbaas-blokmaker Dirk
van Dijk in 1 781na bijna 60 jaar voor de
Compagnie te hebben gewerkt, een ver
zoek aan de heren bewindhebbers om
hem uyt concideratie van synen
langduurige diensten, met een covena-
bel gagement voor den korten nog ove
rig synde tijd synes leevens te willen be
gunstigen".9)
Een andere opsomming van de werklie
den van de Compagnie in Zeeland komt
tot een totaal van 320 man, inclusief 11
gepensioneerden.10) De lijst is niet geda
teerd, maar gelet op de vermelde namen
-vergeleken met die van de verderop ter
sprake komende opgave uit 1 796 - zal
deze in het begin van de jaren '90 van de
1 8e eeuw zijn opgesteld. Het aantal be
manningsleden op de Compagniesvaar
tuigen, die in aantal gelijk waren geble
ven, was teruggelopen: van 87 naar 51
Ook de groep van blok- en zeilmakers en
die van werklieden op de spinbaan en de
draaibaan was iets kleiner geworden. Er
stonden er nog respectievelijk 34, 1 6,
65 en 28 genoteerd. Sjouwers daaren
tegen waren in aantal toegenomen: nu
85 man.
Op deze lijst, waarop geen lonen worden
gegeven, staan ook functies die op de
oudere lijst niet voorkomen, zoals de op
passers voor de zieken in het kasteel
Zeeburg (6 man), het viertal loodsen en
een „oppasser op de katten" in het pak
huis te water.
Een volgende lijst van werknemers is die
welke door meesterscheepstimmerman
Willem Udemans jr. is opgesteld en
waarop 230 personen zijn vermeld die
onder zijn toezicht stonden.Deze
loonlijst is evenmin gedateerd, maar
moet, gezien de toevoeging dat „35 a 36
man gevoeglijk afgedankt kunnen wor
den", ook dateren uit de eerste helft van
de jaren '90, toen de terugval in de
scheepsbouw gevoeliger werd. Ude
mans' rol onderscheidt 1 5 verschillende
beroepen, waarvan de categorie tim
merlieden met 1 30 personen de groot
ste groep vormt. Van hen verdienden 75
man 30 stuivers per dag, 20 man 35
stuivers en de overige timmerlieden tus-
