mr. jan jacob slicher van domburg (1803-1880): ambachtsheer in de landspolitiek
140
Heden overleed te 's Gravenhage ouzo voel
geliefde broeder en bchnwdbroederde WelEdol Go-
strengo lieer Mr. JAN JACOB SLICHER vah DOM
BURG. Ridder Ned. Leeuw, Oud-Lid van de 2rte
Kamer, in den ouderdom van ruim 77 jaren.
W. A. SLICHER vas BATH.
A. C. SLICHER va5 BATH, geb. NOBEL.
Brommen den 26',tn April 1880.
Overlijdensadvertentie 26 april 1889.
Slicher, gehuwd met mr. Frederik Jan
Willem Floris, baron van Pallandt, heer
van Westervoort.
NOTEN:
Oudejaarsconférence Wim Kan, Vara-televisie,
31 december 1 976.
2) Het onderzoek dat ten grondslag ligt aan dit ar
tikel, werd verricht in het kader van de opbouw
van een biografisch archief van het Parlemen
tair Documentatiecentrum (PDC) van de Rijks
universiteit Leiden, waarin onder meer van alle
kamerleden sinds 1813 een korte biografie is
opgeslagen. Dit materiaal diende als basisvoor
het proefschrift van J. TH. J. van den Berg:
- Berg, J. Th. J. van den; De toegang tot het
Binnenhof. De maatschappelijke herkomst
van de Tweede-Kamerleden tussen 1849 en
1970; Van Holkema Warendorf, Weesp,
1983 (voortaan geciteerd als: Van den
Berg).
De gegevens over mr. Jan Jacob Slicher van
Domburg werden verzameld door de schrijver
van dit artikel en beschreven in:
- Joosse, P.; Mr. Jan Jacob Slicher van Dom
burg 1803-1880). Scriptie Geschiedenis
van de Nederlandse Staatsinstellingen na
1813; Leiden, 1979.
3) Marx, Karl en Friedrich Engels; Het Communi
stisch Manifest; 16e druk. Uitgeverij Pegasus,
Amsterdam, 1977, blz. 39.
4) Van den Berg, blz. 258.
5) Van den Berg, blz. 43.
6) Twee bronnen vermelden als geboortedatum
1 8 december 1 802:
- Molhuysen, P. C. en Fr. K. H. Kossmann;
Nieuw Neder/andsch Biografisch Woorden
boek; Leiden, 1933; 9, blz. 1041 (voortaan
geciteerd als: Biografisch Woordenboek)
en
- Nederlands Patriciaat; Centraal Bureau voor
Genealogie en heraldiek; 's-Gravenhage;
13e jaargang, 1923, blz. 324-352 (voor
taan geciteerd als: Nederlands Patriciaat).
Hier is aangenomen dat de juiste geboorteda
tum 1 8 februari 1 803 is. Dit wordt vermeld in
de meer authentieke bronnen:
- Huwelijksbijlagen, Middelburg, 1 2 septem
ber 1 838, 4e band, no. 1 05 (Rijksarchief in
Zeeland, Middelburg) (voortaan geciteerd
als: Huwelijksbijlagen)
en
- Bevolkingsregisters, 's-Gravenhage, 1849-
1 859 en 1859-1879 (Gemeente-archief
van Den Haag).
7) De informatie over de familie Slicher is ontleend
aan:
- Adelsarchief; Jaarboek van den Nederland-
schen Adel, anno 1900; blz. 263 e.v.
- Biografisch Woordenboek; blz. 1041.
- Handschriftenverzameling van familie Sli
cher (Centraal Bureau voor Genealogie,
's-Gravenhage).
- Nederlands Patriciaat, blz. 324-352.
8) De informatie over de familie Van den Brande is
ontleend aan:
- Dussen, W. F. G. L. en M. P. Smissaert e.a.;
Genealogische kwartierstaten van Neder-
landsche Geslachten; 's-Gravenhage,
1865-1873.
- Nagtglas, F.; Levensberichten van Zeeuwen,
zijnde een vervolg op P. de la Rue; Geletterd,
staatkundig en heldhaftig Zeeland, voor het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschap
pen; twee delen, Altorffer, Middelburg,
1893.
Gegevens over de stedelijke rechten van Dom
burg en kasteel Westhoven zijn te vinden in:
- Broecke, J. P. van den; Middeleeuwse kaste
len van Zeeland. Bijzonderheden over ver
dwenen burchten en ridderhofstedenElmar,
Delft, 1978.
- Kesteloo, H. M.; Oostkape/le in woord en
beeld; Middelburg, 1 936 (herzien en bijge
werkt door J. Geldof).
- Aa, Robidé van der; Westhoven, de Ridder
hofstad; in: Oud-Nederland en de uit vroege
re dagen overgebleven burgen en kastelen;
Nijmegen, 1 846.
9) Het Biografisch Woordenboek maakt hiervan
melding, maar de naam van Slicher komt nooit
voorin een lijst van Middelburgseadvocaten die
jaarlijks werd gepubliceerd in: Middelburgsche
Naamwijzer of Jaarboekje voor de stad Middel
burg, Middelburg, 1837-1851 (Gemeente-ar
chief Middelburg) (voortaan geciteerd als:
Jaarboekje Middelburg).
'o) De gegevens over de schutterij zijn ontleend
aan:
- Archief Binnenlandse Zaken, afdeling Mili
tie en Schutterij, inventarisnummer 3938,
folio 220 (Algemeen Rijksarchief, Den
Haag).
- Archief Mobiele Zeeuwse schutterij 1 830-
1 839 (Rijksarchief in Zeeland, Middelburg).
De gegevens over de Nationale Militie zijn af
komstig uit:
- Huwelijksbijlagen.
Middelburgsche Courant, 5 juli 1 837 (Zeeuwse
Bibliotheek, Middelburg).
,2) Het Biografisch Woordenboek meldt dat Sli
cher in 1 832 lid werd van de raad van Middel
burg. De andere bronnen vermelden hierover
niets. Ook op de lijst van raadsleden, ieder jaar
te vinden in het Jaarboekje Middelburg, komt
zijn naam niet voor. Wel waren twee van zijn
broers lid van de raad.
,3) Zie hiervoor: Notulen van de Provinciale Staten
van Zeeland, dinsdag 5 juli 1 836 en dinsdag 4
juli 1 837 (Rijksarchief in Zeeland, Middelburg)
(voortaan geciteerd als: Notulen Provinciale
Staten).
I4) Dit wordt er in het Jaarboekje Middelburg bij
vermeld. In 1 837, toen hij voor het eerst als lid
van Provinciale Staten werd vermeld, woonde
hij aan de „zuidzijde van den dam".
,5) Notulen Provinciale Staten, 11 september
1848, 18 september 1848 en 28 september
1 848.
,6) Handelingen der Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal; 7 oktober 1848; blz. 1005 (voortaan
geciteerd als: Handelingen).
I7) Handelingen, 16 december 1853; blz. 451.
,8) In de tijd waarin Slicher deze woorden uitsprak
was het, ondanks de grondwet van 1 848, nog
niet gebruikelijk dat het parlement kabinetten
„naar huis" stuurde. Het zou nog tot 1 868 du
ren voordat er van een „parlementair" stelsel
gesproken kon worden. Passindsdatjaarwordt
er - dankzij een krachtdadige houding van de
Tweede Kamer - van uitgegaan dat kabinetten
niet alleen de steun van de koning, maar ook
van de kamer moeten hebben. Slichers loyalis
me tegenover de regering was dan ook geheel
in overeenstemming met de toen geldende op
vattingen over de verhouding parlement-rege-
ring.
,9) Handelingen, 8 maart 1850; blz. 348.
2°) Handelingen, 21 juni 1850, 2.
21) Handelingen, 1 3 juni 1 850, 7.
22) Handelingen, 20 december 1850, blz. 310.
2S) Handelingen, 31 maart 1851, blz. 601, 602.
2") Handelingen, 8 december 1 852, blz. 342, 344.
25) Handelingen, 29 november 1851, blz. 313.
25) Handelingen, 28 november 1851, blz. 328,
329 en 1 december 1853, blz. 254, 255.
27) Handelingen, 7 december 1 854, blz. 290, 291
28) Handelingen, 7 maart 1857, blz. 600.
29) Handelingen, 26 februari 1859, blz. 343.
30) Handelingen, 23 november 1857, blz. 134.
3|) Handelingen, 22 februari 1858, blz. 395.
32) Handelingen, 25 juli 1859, blz. 1313.
33) Handelingen, 16 november 1859, blz. 206.
34) De adresgegevens zijn ontleend aan:
- Bevolkingsregisters 's-Gravenhage 1849-
1859 en 1859-1879 (Gemeente-archief
Den Haag) en
- Adresboekjes voor de stad 's-Gravenhage
1853-1880 (Gemeente-archief Den Haag).
35) Nederlandse Residentie- en 's-Gravenhaagsche
Stadsa/manak voor 1862 (Gemeente-archief
Den Haag).
36) Overlijdensakte (Gemeente-archief Den Haag).
