regionale geschiedbeoefening in zeeland in de komende tien jaar
173
aanwezig in de vorm van het streekar
chief: Axel-Hulst. De lange reeks stu
denten die voor het maken van scripties,
(licentiaats)verhandelingen van het
streekarchief gebruik heeft gemaakt ge
durende de laatste decennia is hier te
lang om op te noemen, maar getuigt van
veel belangstelling. Een aantal van deze
werkstukken werd later gepubliceerd in
boekvorm of in een tijdschrift geplaatst.
Het merendeel belandde echter in de
kast en werd vervolgens geklasseerd.
Het is uiteraard een trieste zaak, wan
neer zoveel inspanning uiteindelijk op
een dergelijk wijze wordt beloond.
De aanwezigheid van een actieve redac
tiecommissie van de oudheidkundige
kring heeft daaraan een en ander veran
derd. Zij heeft zich het lot van de in de
vergetelheid rakende scripties e.d. aan
getrokken en deze - na aanpassing - zo
veel mogelijk in het jaarboek gepubli
ceerd8). Bovendien vindt er vanuit het
midden van de vereniging zelf ook histo
risch onderzoek plaats, dat automatisch
zijn weg vindt in het jaarboek en/of bul
letin9). Op deze wijze is het historisch
onderzoek in Oostelijk Zeeuws-Vlaan-
deren met name de laatste jaren met
sprongen vooruit gegaan. Tevens krijgt
een aantal jonge historici langs deze
weg de kans zich te bewijzen.
Niet alleen de aanwezigheid van een
streekarchief, maar ook die van de eigen
bibliotheek is van belang. Deze is door
middel van een recent beschikbaar ge
komen catalogus toegankelijk gewor
den voor leden en anderen, die zich met
de streekgeschiedenis bezig houden l0).
Met een rijk bezit aan voornamelijk we
tenschappelijke literatuur, kaarten,
kranten enz. is de bibliotheek niet meer
weg te denken. Er wordt dan ook alles
gedaan om de collectie aan te vullen.
Tenslotte moet ook het feit, dat veel Bel
gische archieven van groot belang zijn
voor het geschiedkundig onderzoek in
deze streek niet uit het oog worden ver
loren. Een zeer belangrijk stuk van de
Zeeuwsvlaamse geschiedenis is name
lijk verbonden met het oude graafschap
Vlaanderen. Dit geld zondermeer voor
de gehele periode van de Middeleeu
wen, maar eveneens voor praktisch de
volledige zestiende eeuw en voor Hulst
met Hulsterambacht, Sas van Gent e.a.
zelfs tot ver in de zeventiende eeuw. De
Rijksarchieven te Gent, Brugge, Beve-
ren-Waas en Antwerpen (inclusief de
plaatselijke stadsarchieven), hebben
vrijwel allen een goed functionerende
dienst en overzichtelijk geïnventariseer
de fondsen"). Bovendien liggen deze
archieven qua afstand dichterbij dan het
Rijksarchief in Zeeland. Zelfs het Alge
meen Rijksarchief in Brussel is qua reis
tijd voor Oostelijk Zeeuws-Vlaanderen
dichterbij (zeker bij mist!).
Ik ben van mening dat de geschiedvor
sing in Oostelijk Zeeuws-Vlaanderen
zich de laatste jaren duidelijk in positie
ve richting ontwikkelt. En zolang maar
aan de voorwaarden, die dat onderzoek
mogelijk maken blijft voldaan worden,
kan dat hopelijk zo blijven of zelfs nog
verder gestimuleerd worden. Wat hier
de laatste jaren gebeurt, wijkt niet of
nauwelijks af van hetgeen de „Commis
sie voor regionale geschiedbeoefening
Zeeland" in haar werkplan 1987 in es
sentie voorstaat. De commissie slaat dus
een goede weg in. Ik zeg met opzet een
goede weg, want er zijn uiteraard ver
schillende wijzen, waarop men tot resul
taat kan komen. „De Vier Ambachten"
heeft zijn weg gekozen, andere heem-
en oudheidkundige kringen kiezen hun
eigen benaderingswijze van het verle
den. Het zou een misvatting zijn het
werk van een vereniging zo te willen pre
senteren, dat dat van andere daarbij
wordt gebagatelliseerd.
4. Regionale geschiedbeoefening in
Zeeland tijdens de komende tien
jaar.
De laatste jaren is de „regionale ge
schiedbeoefening" aan diverse universi
teiten in ons land een thema geworden
dat meer en meer aandacht krijgt en
zelfs uit aan het groeien is tot een min of
meer „zelfstandige" discipline (Utrecht).
Daarmee volgt ons land een tendens, die
in het buitenland reeds zeer belangrijke
betekenis heeft gekregen. Tevens zijn er
in ons land ook verschillende reeksen,
waarin het regionaal onderzoek de bo
ventoon viert, zoals: de „Maaslandse
monografieën", de „Hollandse Histori
sche Reeks" en de „Drentse Historische
Reeks". De publicaties in deze reeksen
zijn vrijwel uitsluitend van de hand van
professionele historici. In de provincie
Drente is er zelfs sprake van een zeer
vergaande samenwerking tussen be
roeps- en amateurhistorici, genealogen
en archiefmedewerkers, waardoor het
historisch onderzoek daar duidelijk in
een stroomversnelling is gekomen. Deze
provincie heeft ook een provinciaal his
toricus. De belangstelling neemt daar
steeds toe12).
Nu kan er over de aanpak van het regio
naal onderzoek uiteraard verschillend
worden gedacht, maar toch kunnen die
verschillen in aanpak tot eenzelfde re
sultaat leiden. Daarentegen moeten er
De geschiedenis van Oostelijk Zeeuws-Vlaanderen is af te lezen uit de namen van wegen: Cambron was een
cisterciënzerabdij met uitgestrekte bezittingen in dit gebied, (foto: C. A. L. Kotvis).
