archeologische kroniek van zeeland over 1986
195
Afb. 32 De vliedberg „Berglust" in Ritthem gezien vanaf de Rammekensweg. Foto genomen in 1986.
groot deel van het dorp werden nauwlet
tend gevolgd door R. Bleijenberg en J.
de Baar. De geologische en archeologi
sche waarnemingen werden door hen in
zeer uitvoerige rapporten verwerkt. In
het slootprofiel langs de Veerstraat wer
den een veertigtal „bogen" waargeno
men. De bogen hadden een hoogte van
45 centimeter, een breedte van 2.5 me
ter en werden steeds van elkaar geschei
den door een 1 5 centimeter breed grep
peltje. Ze waren opgebouwd uit rood
bruin humeus zand en afgedekt door
laatmiddeleeuwse klei. Vermoedelijk is
het zand door een veenlaag afgedekt ge
weest. Door ontwatering en oxidatie is
deze echter naderhand verdwenen. Het
feit dat de bogen zich regelmatig en gaaf
in het profiel aftekenden wijst op een
langzame sedimentatie van de klei in
een rustig milieu. Een in een van de bo
gen aangetroffen fragment van een
drinkschaaltje van steengoed wijst op
een datering van het - tot op heden on
verklaarde - fenomeen in de 1 5de eeuw.
Een even ten oosten van de Veerstraat
gegraven proefsleuf maakte duidelijk
dat de bogen tegen de Kauterheuvel aan
doodlopen.
Reimerswaal - Nieuwlande
Door de heer en mevr. C. C. Vermeer uit
Rotterdam werd een collectie metalen
voorwerpjes afkomstig van het verdron
ken land van Zuid-Beveland ten ge
schenke gegeven aan het Provinciaal
Depot voor Bodemvondsten in het
Zeeuws Museum. Naast gespen, mun
ten, een mondharpje zijn fragmenten
aanwezig van enkele pelgrimsinsignes.
Ritthem (afb. 32)
Na een waarschuwing van ROB-corre-
spondent I. Ovaa uit Goes kon op het
laatste moment worden verhinderd dat
op het onder de monumentenwet val
lende perceel waarop de vliedberg
„Berglust" is gelegen, een grote smede-
rijloods werd gebouwd. De gemeente
Vlissingen had in een eerder stadium
verzuimd te wijzen op de wettelijke con
sequenties. Overigens was het voor de
goedwillende eigenaar van de berg on
begrijpelijk waarom hij - na plotseling in
de zestiger jaren een beschermd monu
ment „gekregen" te hebben - op geen
enkele wijze financieel tegemoet werd
gekomen bij een fatsoenlijk onderhoud
ervan.
Westenschouwen
Op het bij eb droogvallende strand ter
plaatse van het voormalige dorp Wes
tenschouwen vond J. A. Deurloo uit
Haamstede naast veel ander kleinmetaal
twee pelgrimsinsignes, te weten een
(tinnen?) hangertje in de vorm van een
St.-Jacobsschelp en een tinnen speld
met vertikale naald in de vorm van een
opengewerkte vierpas waarin een krui
sigingsscène. Datering van de speld is
waarschijnlijk 1 5de-eeuws; het hanger
tje is van recenter datum.
NOTEN:
Een volledig overzicht is te vinden in het Jaarver
slag ROB 1986.
2) Gewijzigd naar De Mulder, Pruissers en Van Hee-
ringen 1 982.
3) Zie Jaarverslag ROB 1986.
4) Determinatie drs. L. B. M. Verhart, Rijksmuseum
van Oudheden, Leiden.
5) Van Heeringen 1985.
6) Det. zie noot 4.
7) resp. Oostkapelle - Dunoweg I GrN-13859 en
Domburg - strand I GrN-13595.
8) Van Heeringen 1986a.
9) Trimpe Burger 1 986.
Dr. J. P. A. van der Vin, Koninklijk Penningkabi
net, Leiden.
1') Torsten Capelle 1 976, Taf. 8
•2) Ypey 1984.
I3) Det.: drs. W. J. H. Verwers, ROB.
>4) Det.: dr. G. F. IJzereef, ROB.
,5) Zie Trimpe Burger 1 955.
,6) Vergl. b.v. Santiago de Compostela. 1000 jaar
Europese bedevaart (tent. cat. Sint Pietersabdij
Gent), 1985, nr. 258.
,7) Trimpe Burger 1 955; zie ook profielen in Jaar
verslag ROB 1 986.
,8) Det.: mevr. drs. L. Kooistra, ROB.
,9) Zie noot 14.
20) Dekker 1971; Geologische Kaart van Nederland,
Blad „Beveland" (Haarlem 1978).
2') Voor een uitgebreid verslag van de opgraving zie
Van Heeringen 1986b.
22) Van Heeringen 1986c.
23) Zie noot 1 8.
24) Zie ook Van Heeringen 1 987.
25) Vergl. Koster 1983, 21-42.
26) Det.: drs. A. Pol, Koninklijk Penningkabinet, Lei
den.
27) Van Heeringen en Henkes 1987.
28) 2 x Quercus, zie noot 1 8.
LITERATUUR
Dekker, C„ 1 971Zuid-Beveland. De historische geo
grafie en de instelling van een Zeeuws eiland in de
middeleeuwen. Assen.
Heeringen, R. M. van, 1985: Steentijdvondsten op
deKauterin Nieuw-Namen, Grondboor en Hamer 40,
72-75.
-, 1 986a: Een stenen armband uit de Late Ijzertijd
uit Sint Maartensdijk, Tholen, NAR 3, 61 -65
-, 1986b: Archeologisch onderzoek van de Duivels
berg te Kapelle, Zuid-Beveland, Historisch Jaarboek
voor Zuid- en Noord-Beveland no. 12, 117-1 25.
-, 1986c: De consolidatie van de vliedberg aan de
Meinersweg, De Wete (gedaan aan de leden van de
Heemkundige Kring Walcheren1 5, nr. 3, 21 -24.
-, 1 987: Een „moated site" bij het voormalige dorp
Nieuwerkerke op Walcheren, Archeologisch Nieuws,
Bull, van de Kon. Oudheidkundige Bond 86, nr. 3,
135-138.
Heeringen, R. M. van en H. E. Henkes, 1987: Een
merkwaardige vroeg-1 7de-eeuwse glasvondst uit
Middelburg, Westerheem (in druk).
Koster, K., 1 983: Pilgerzeichen und Pilgermuscheln
von mittelalterlichen Santiagostrassen, Ausgrabun-
gen in Sch/eswig. Berichte und Studiën 2.
Louwe Kooijmans, L. P., 1 986: Het loze vissertje of
boerke Naas?, Rotterdam Papers V, 7-25.
Mulder, E. F. J. de, A. P. Pruissers en R. M. van Hee
ringen, 1 982: Archeo/ogische-Geo/ogische Kaart van
's-Gravenhage Schaal 115000, Den Haag. (Bijlage
bij Mededelingen Rijks Geologische Dienst 1 nr. 37-1
1983).
Torsten Capelle, 1976: Die frühgeschicht/iche Me-
ta/lfunde von Domburg auf Walcheren, Nederlandse
Oudheden 5.
Trimpe Burger, J. A., 1955 Archeologische vond
sten - in het bijzonder van vroeg-inheems aarde
werk - op het strand van Oostkapelle, Westerheem
4, 31-36.
Trimpe Burger, J. A„ 1958: Onderzoekingen in
vluchtbergen Zeeland, BROB 8, 114-1 56.
Trimpe Burger, J. A„ 1 986: Een zeldzame beker van
Romeins aardewerk, Nehalennia 62, herfst 1986,
26-34.
Ypey, J., 1984: Einige wikingerzeitliche Schwerter
aus den Niederlanden, Offa 41,21 3-225.
