FACTUUR
Firma D.de JA6&R-*
anderhalve eeuw ijzerhandel de jager
150
Lan^edelfh l»/d Markh
MI£>£>eLSUK6
INTERC.TELEF.
JZLlgfe"»S
2^
De rekeningen waren, zoals te doen gebruikelijk, rijk „versierd" (met de verschillende panden waar zij gehuis
vest waren).
gevestigd was. De koopakte is nog aan
wezig.
Spoedig zou echter blijken dat ook deze
ruimte niet voldoende was en in 1913
vond een grote verbouwing plaats. In
1928 werd een toonzaal ingericht. Bij
het graven van de funderingen werd een
kanaal gevonden met veel scherven van
onder andere tegels en ook drie Jacoba-
kannetjes (deze zijn nog in het bezit van
de familie Kruyder). De heer Unger, ge
meente-archivaris, heeft toen geconsta
teerd dat er een kanaal moet hebben ge
lopen naar de Abdij. (Later bleek dit juist
geweest te zijn bij de bouw van het pand
van de Polder Walcheren.) Eind oktober
1 929 was de verbouwing klaar. De win
kel was vernieuwd en nieuwe magazij
nen werden ingericht.
Op 7 december brak een uitslaande
brand uit in de „Fransche Bazaar" naast
het hotel Verseput en schuin tegenover
De Jager, 's Avonds om 1 0 uur sloegen
door de felle westerstorm de vlammen
over naar De Jager en was er geen hou
den meer aan. De boekhouding en de
machines konden nog naar de kluis in de
kelder worden gebracht. De brandweer
kon het natuurlijk niet aan en werd ge
holpen door de brandweerkorpsen van
Vlissingen, Goes, Bergen op Zoom en
Rotterdam, die bij De Jager het pakhuis
hebben geblust. De schade was groot.
Flierna werd de zaak zo goed mogelijk
voortgezet in andere panden onder an
dere in de Gortstraat, maar eerst op het
Molenwater waar de familie Kruyder
sinds 1917 woonde.
De wederopbouw was een betoncon
structie, iets bijzonders voor die tijd en
op 20 maart 1 930 werd de zaak aan de
Lange Delft heropend. Aanvankelijk al
leen een ijzerwaren- en gereedschap-
penhandel werden er later huishoudelij
ke artikelen, haarden, kachels, fornuizen
en butagas bijgenomen. Deze produkten
werden naderhand weer afgestoten,
mede door de komst van het aardgas.
Men legde zich meer op de bouw toe en
werd voornamelijk groothandel.
De werktijden zijn wel veranderd ten op
zichte van de beginjaren van de ijzer
handel. Men begon 's morgens om 6 uur
en sloot meestal pas 's avonds om 9 uur,
het tempo was echter veel rustiger door
de afwezigheid van de telefoon. De post
bracht daardoor veel meer brieven en
kaarten, bijvoorbeeld van een smid uit
IJzendijke die lange brieven schreef
soms doorspekt met vloeken. Ook kende
men nog geen centrale verwarming. De
oude heer De Jager liet wel eens een
gegoten ijzeren pot op de toonbank zet
ten waarin gloeiend zaagsel lag. Men
kon dan de handen iets verwarmen.
De heer PI. J. Kruyder leidde de zaak
maar ondervond grote steun van zijn
zwager E. E. Klüppelberg die reeds sinds
1904 als procuratiehouder werkzaam
was. De beide zoons zouden later, na een
uitgebreide vooropleiding in binnen- en
buitenland, toetreden als firmant.
De heer Klüppelberg heeft tot aan zijn
dood toe in de zaak gewerkt. Hij was
zeer gezien zowel bij het personeel als
bij de klanten. Hij vervulde zeer nauwge
zet zijn plicht en was daarbij een onbaat
zuchtig man met grote menselijke kwali
teiten.
Toen de industrie zich meer en meer ont
wikkelde kwamen ook de artikelen in
steeds grotere verscheidenheid op de
markt. Plierdoor verdrongen zij de
bouwartikelen die door de smeden ge
maakt werden en dus veel duurder wa
ren. Er was een grote verscheidenheid
aan smeden zoals sloten-, brand- en
geldkistensmeden, grofsmeden, hoef
smeden, landbouwsmeden enz. Ook wa
ren er koper- en ijzergieters die bouwbe-
slag maakten zoals deurkrukken en der
gelijke.
Donderdag, marktdag, was het altijd erg
druk, dan kwamen de timmerlui, sme
den, wagenmakers en veel boeren in de
zaak bestellingen doen.
De goederen voor de klanten op Wal
cheren konden elke dag via de bode
diensten verzonden worden. Deze bodes
hadden hun standplaats op de Markt
naast het stadhuis in De Pielm. De bodes
uit Zuid-Beveland stonden in de T'eer-
pakhuizenstraat aan de andere kant van
de Markt. De bodes brachten 's morgens
de briefjes met de bestellingen, die
's middags per handwagen bij hen wer
den bezorgd. De orders van de eilanden
werden verzorgd door schippers. Deze
kwamen woensdag aan en hadden hun
ligplaats aan de Kinderdijk en aan de
Rouaansekaai. Vele klanten hadden een
jaarrekening lopen maar er waren ook
jaarorders.
